Ύπατη Αρμοστεία: «Όχι άλλοι πνιγμοί στη Μεσόγειο»

Η Μεσόγειος τα τελευταία χρόνια έχει γίνει υγρός τάφος για χιλιάδες μετανάστες, που «εναποθέτουν» τις ζωές τους σε διακινητές και σαπιοκάραβα...

Μόνο για το πρώτο μισό του 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία της ύπατης Αρμοστείας, η Ελλάδα δέχτηκε περισσότερους από 10.000 μετανάστες, που ζητούσαν άσυλο και η Ιταλία πάνω από 63,000 χιλιάδες. Και στο εν διάμεσο της διαδρομής, στα ανοιχτά της Μεσογείου 800 (καταγεγραμμένες) ψυχές άφησαν την τελευταία τους πνοή.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία, το τελευταίο δεκαήμερο, περισσότεροι από 260 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή φέρονται να αγνοούνται, στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ ζητά από την Ευρώπη να επέμβει προκειμένου να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα στη Μεσόγειο...
Οι επιζώντες ανέφεραν συνταρακτικά περιστατικά: ομαδικούς πνιγμούς, θανάτους από ασφυξία ενώ πολλοί άνθρωποι φέρονται να μαχαιρώθηκαν. Ο ζοφερός απολογισμός ανεβάζει τον συνολικό αριθμό των θανάτων στη θάλασσα σε 800 περίπου άτομα μόνο για φέτος, σε σύγκριση με τους συνολικά 600 θανάτους το 2013 και τους 500 το 2012.
Οι τραγωδίες αυτές σηματοδοτούν μια επιδεινούμενη κρίση στις ακτές της Ευρώπης, καθώς πολλοί άνθρωποι που εγκαταλείπουν την Ερυθραία, τη Συρία και άλλες χώρες που σπαράσσονται από τη βία αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη, διακινδυνεύοντας τη ζωή τους στη θάλασσα στα χέρια των διακινητών. Η ταχεία αύξηση των περιστατικών τις τελευταίες εβδομάδες έχει οδηγήσει σε εκκλήσεις για τη λήψη επειγόντων μέτρων από τις Ευρωπαϊκές χώρες με σκοπό την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την πρόληψη παρόμοιων τραγωδιών.

Πάνω από 75.000 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Ισπανία και τη Μάλτα μέσω θαλάσσης κατά το πρώτο μισό του 2014 – 25 τοις εκατό περισσότεροι σε σύγκριση με τους 60.000 που έκαναν το ίδιο ταξίδι μέσα στο 2013, και τρεις φορές περισσότεροι σε σχέση με τους 22.500 το 2012.
Η Ιταλία δέχτηκε τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων (63.884). Ακολουθούν η Ελλάδα (10.080), η Ισπανία (1.000) και η Μάλτα (227). Επιπλέον 21.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει στην Ιταλία από την 1η Ιουλίου και μετά. Οι περισσότεροι προέρχονται από την Ερυθραία, τη Συρία και το Μάλι κι έφυγαν από τη Βόρεια Αφρική, κυρίως τη Λιβύη.
Ανάμεσά τους συγκαταλέγοναι 10.563 παιδιά, 3.676 από τη Συρία, που έφτασαν στην Ιταλία μέσα στους πρώτους έξι μήνες του 2014. 6.500 από τα παιδιά αυτά, κυρίως από την Ερυθραία, ήταν ασυνόδευτα ή χωρισμένα από τις οικογένειές τους.
Μόνο το Σαββατοκύριακο της 19ης - 20ης Ιουλίου, οι αρχές της Ιταλίας και της Μάλτας, με τη βοήθεια αρκετών εμπορικών πλοίων, διέσωσαν 8.000 άτομα.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, επαίνεσε και τις δύο χώρες για τις προσπάθειές τους, αλλά τόνισε ότι τα Ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να εντείνουν τη συνδρομή τους.
«Ο θάνατος 260 ανθρώπων σε λιγότερο από δέκα ημέρες, υπό τις πιο τρομακτικές συνθήκες, αποτελεί ένδειξη ότι η κρίση στη Μεσόγειο εντείνεται», είπε ο κ. Γκουτέρες. «Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουν επείγουσα δράση για να σταματήσουν την επιδείνωση αυτής της καταστροφής το δεύτερο μισό του 2014».
Ο κ. Γκουτέρες απήυθυνε έκκληση στις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τις επιχειρήσεις διάσωσης, να παράσχουν άμεση πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου σε όσους χρήζουν προστασίας, καθώς και νόμιμες εναλλακτικές στα επικίνδυνα θαλάσσια περάσματα.
Πρόσφυγες και μετανάστες που διασώθηκαν αναφέρουν πως έδωσαν όλες τους τις οικονομίες στους διακινητές, προκειμένου να ταξιδέψουν μέσα σε μη αξιόπλοες και υπερπλήρεις λέμβους, στριμωγμένοι μέσα σε μικρούς χώρους, χωρίς φαγητό, νερό ή σωσίβια.
Το ταξίδι μπορεί να διαρκέσει από μία εως τέσσερις μέρες, ανάλογα με τον καιρό, τις συνθήκες στη θάλασσα και την κατάσταση του σκάφους. Σε πολλά περιστατικά, άνθρωποι βρέθηκαν αποκλεισμένοι στη θάλασσα για πάνω από δύο εβδομάδες μέχρι να διασωθούν.
Στις 14 Ιουλίου, οι ιταλικές αρχές διέσωσαν 12 άτομα 40 μίλια μακριά από τις λιβυκές ακτές. Οι επιζώντες είπαν ότι το φουσκωτό τους μετέφερε 121 άτομα. Οι επιβάτες πανικοβλήθηκαν όταν το σκάφος άρχισε να ξεφουσκώνει από τη μία πλευρά, και αναποδογύρισε. Συνολικά 109 άνθρωποι αγνοούνται – ενώ ένας άντρας είπε πως έχασε την έγκυο γυναίκα του στο ναυάγιο.
Στις 15 Ιουλίου, 29 άτομα βρέθηκαν νεκρά, μάλλον λόγω ασφυξίας στο αμπάρι ενός αλιευτικού σκάφους, ενώ οι πληροφορίες που έρχονται στο φως κάνουν λόγο για ένα τρομακτικό συμβάν κατά το οποίο περίπου 60 άνθρωποι μαχαιρώθηκαν και ρίχτηκαν στη θάλασσα στην προσπάθειά τους να απεγκλωβιστούν από το αμπάρι. Συνολικά 131 άνθρωποι από το περιστατικό αυτό αγνοούνται και θεωρούνται νεκροί, συμπεριλαμβανομένου και ενός νεογέννητου μωρού. Η ιταλική αστυνομία φέρεται να συνέλαβε πέντε άντρες την Τρίτη σε σχέση με την υπόθεση.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες των Ευρωπαϊκών αρχών, ιδίως της Ιταλίας, για τη διάσωση πλοιαρίων που βρίσκονται σε κίνδυνο στη Μεσόγειο, ενώ καλεί όλα τα κράτη να συνεχίσουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με το διεθνές προσφυγικό δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Η Υ.Α. αναγνωρίζει τη μεγάλη υποστήριξη των πλοιάρχων στη Μεσόγειο κατά τη διενέργεια επιχειρήσεων διάσωσης και τους ζητά να παραμείνουν σε εγρήγορση και να συνεχίσουν να επιτελούν την υποχρέωσή τους για τη διάσωση πλοιαρίων που διατρέχουν κίνδυνο.

Καλεί επίσης τις Ευρωπαϊκές χώρες να παρέχουν συμπληρωματικές και καλύτερες δομές για την υποδοχή των διασωθέντων, και να προχωρήσουν στην εξεύρεση πιο μακροπρόθεσμων λύσεων για τους πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένης της μετεγκατάστασης, της εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους, των προγραμμάτων εισδοχής που βασίζονται στην ιδιωτική χορηγία, της διευκόλυνσης της πρόσβασης στην οικογενειακή επανένωση και της χρήσης προγραμμάτων όπως η χορήγηση θεωρήσεων εισόδου (visas) σε φοιτητές και εργαζομένους.