Τα πέντε σενάρια απομείωσης του χρέους

Σαφήνεια σχετικά με τα μέτρα που σχεδιάζουν να πάρουν οι Ευρωπαίοι για την ελάφρυνση του χρέους ζητάει το ΔΝΤ στις συζητήσεις που έχουν...


 ξεκινήσει στους κόλπους των θεσμών εν όψει της συνεδρίασης του Εurogroup της 24ης Μαΐου, όπου θα ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις.
Όπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, το ΔΝΤ δεν διαφωνεί με την πρόθεση των Ευρωπαίων να προχωρήσουν σε ελάφρυνση του χρέους σε τρεις φάσεις, εκείνο που θέλει όμως είναι να υπάρχει μεγάλη σαφήνεια σχετικά με το περιεχόμενο κάθε φάσης, κάτι που φαίνεται ότι είναι δύσκολο να διασφαλίσουν οι εταίροι στον διεθνή οργανισμό.
Πάντως, στη βελγική πρωτεύουσα η ευρωπαϊκή πλευρά εμφανίζεται αισιόδοξη ότι στο τέλος, δηλαδή μέσα στις επόμενες μέρες, θα βρεθεί κοινός τόπος στους κόλπους των δανειστών. Άλλωστε για τους Ευρωπαίους αυτό είναι μονόδρομος, αφού 4-5 χώρες έχουν καταστήσει σαφές ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι απολύτως απαραίτητη.
Η επεξεργασία της πρότασης σε επίπεδο Ευρωπαίων ξεκίνησε χθες σε τεχνικό επίπεδο, στη συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας του Εurogroup με τη συμμετοχή της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), ενώ θα συνεχιστεί τις επόμενες μέρες, όπου εκτιμάται ότι θα υπάρξει κατάληξη σε έναν κατάλογο προτάσεων προς τους υπουργούς.

Έμφαση στις λεπτομέρειες
Το μεγάλο πρόβλημα μέχρι αυτή τη στιγμή και με δεδομένη πλέον την επιλογή να γίνει η ελάφρυνση σε τρεις χρονικές φάσεις, έγκειται στο γεγονός ότι το κάθε ένα από τα τρία στάδια θα είναι λιγότερο λεπτομερές και εκεί εστιάζονται οι ενστάσεις του ΔΝΤ, δηλαδή στο τρίτο στάδιο όπου οι Ευρωπαίοι θέλουν να μεταφέρουν τη λήψη των αποφάσεων για το 2018.
Σύμφωνα με πηγή των Βρυξελλών, τα σενάρια απομείωσης του δημόσιου χρέους, αλλά και οι προβληματισμοί κύκλων της Ευρωζώνης για καθένα εξ αυτών είναι:
1 Αναφορικά με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα μια από τις προτάσεις του ΕΜΣ είναι αν αποδοθούν στην Ελλάδα για την εξυπηρέτηση του χρέους τα κέρδη της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα που κατέχουν, τα οποία βρίσκονται σε ειδικό λογαριασμό στο Λουξεμβούργο και ανέρχονται περίπου σε 10 δισ. ευρώ.
2 Σχετικά με την πρόταση να γίνει πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ μέσω του δανείου του ΕΜΣ προς την Ελλάδα και ειδικότερα των χρημάτων που περίσσεψαν μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι πρόκειται για ένα από τα προτεινόμενα μέτρα για το οποίο δεν υπάρχει μέχρι στιγμής συναίνεση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.
3 Για την άλλη πρόταση ελάφρυνσης μέσω των επιτοκίων δανεισμού, στη βελγική πρωτεύουσα ανέφεραν χθες ότι οι Ευρωπαίοι θα εξετάσουν τη διατήρησή τους στα σημερινά επίπεδα, ωστόσο αυτό δεν πρέπει να αποβεί σε βάρος του ΕΜΣ. Με άλλα λόγια εάν αυξηθούν διεθνώς τα επιτόκια πέραν του σημερινού επιπέδου, τότε θα κληθεί η Ελλάδα να καλύψει το πρόσθετο ποσό σε μεταγενέστερο χρόνο μετά τη λήξη του προγράμματος.
4 Άλλο μέτρο που συζητείται είναι η ρύθμιση της αποπληρωμής των δανείων με τέτοιο τρόπο, ώστε η αποπληρωμή κεφαλαίου δανείου σε βάθος χρόνου να μην ξεπερνάει το 2% του ΑΕΠ ετησίως.
5 Εξετάζεται 5ετής επιμήκυνση τόσο της περιόδου αποπληρωμής του δανείου του ΕΜΣ όσο και της περιόδου χάριτος για πληρωμές τόκων και κεφαλαίου που λήγει το 2022.

Τα πλεονάσματα άνω του 3,5%
Ταυτόχρονα, άλλη μια ένσταση του ΔΝΤ έχει να κάνει με τη διάρκεια κατά την οποία η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να παράγει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ ετησίως. Οι Ευρωπαίοι ζητούν αυτό να γίνει τουλάχιστον για μια δεκαετία, ενώ το ΔΝΤ θεωρεί ότι πρέπει να περιοριστεί δραστικά αυτή η περίοδος γιατί είναι αδύνατη η επίτευξη πλεονασμάτων για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι είναι δυνατή η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές από το 2017 με μικρές εκδόσεις 3, 5, 7 ετών και στη συνέχεια να επιχειρηθεί η έκδοση δεκαετούς. Διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον αλλά οι επενδυτές βρίσκονται σε φάση αναμονής, περιμένοντας τις αποφάσεις. Σε σχέση με τα επόμενα βήματα, κοινοτικές πηγές ανέφεραν χθες ότι μόλις επιτευχθεί συνολική απόφαση στο Εurogroup, ταυτόχρονα θα αποφασιστεί η εκταμίευση της δόσης, ενώ τα χρήματα θα δοθούν μόλις υπάρξει έγκριση από τα κοινοβούλια χωρών της Ευρωζώνης που προβλέπουν αυτή τη διαδικασία.

Ο Σόιμπλε ήθελε Grexit, η Μέρκελ όχι
Σχεδόν έναν χρόνο από τα δραματικά γεγονότα του προηγούμενου καλοκαιριού, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έρχεται να παραδεχθεί ότι είχε διαφωνήσει τότε με τη Μέρκελ, που δεν ήθελε Grexit. Η ομολογία του έγινε σε δείπνο που διοργάνωσε η «Handelsblatt». Ο κ. Σόιμπλε ανέτρεξε στις τραγικές ημέρες πριν από έναν χρόνο, όταν ήθελε να πετάξει έξω την Ελλάδα από την Ευρωζώνη. Η Μέρκελ τότε είχε πάρει διαφορετική απόφαση. «Δεν είναι μυστικό ότι υπήρχε διαφωνία απόψεων, αλλά η απόφαση ελήφθη και την αποδέχθηκα. Τώρα ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να κάνει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις» υπογράμμισε.
O κ. Σόιμπλε απέκλεισε για μία ακόμη φορά ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους. Σε απώτερο χρονικό διάστημα τοποθέτησε και την έναρξη της συζήτησης για την ελάφρυνση του χρέους. «Τώρα δεν υπάρχει ανάγκη» τόνισε.

Πιέσεις στο ΔΝΤ από Βερολίνο
Πιέσεις από τη Γερμανία στο θέμα του ελληνικού χρέους φέρεται να δέχεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), σύμφωνα με δημοσίευμα της «WSJ». Στη μάχη της Ευρώπης με το ΔΝΤ για το ζήτημα του ελληνικού χρέους, η Γερμανία έχει τρόπο να κερδίσει, λέει ο συντάκτης του άρθρου. Το Βερολίνο πιστεύει ότι το ΔΝΤ θα πρέπει να δεχθεί την προσφορά της Ευρώπης, ακόμη και εάν οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ δεν είναι ικανοποιημένοι με αυτήν, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, επικαλούμενο πηγές προσκείμενες στις διαπραγματεύσεις. Το ΔΝΤ φέρεται επίσης να δέχεται έντονες πιέσεις από την Ευρώπη να δεχθεί τις πολιτικές λιτότητας της Ελλάδας, οι οποίες όμως δεν είναι τόσο συγκεκριμένες όσο οι περικοπές που θέλει το ταμείο.
Συμφωνία πάντως δεν έχει επέλθει ακόμη και ορισμένοι προειδοποιούν ότι αυτό θα χρειαστεί αρκετές εβδομάδες. Η αχίλλειος πτέρνα του ΔΝΤ, σύμφωνα πάντα με τη «WSJ», είναι το γεγονός ότι το διοικητικό συμβούλιό του ελέγχεται από τη Γερμανία, από άλλες χώρες της Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, από τις οποίες καμία δεν επιθυμεί μία νέα κρίση με την Ελλάδα. Αυτό από μόνο του αποδυναμώνει την απειλή του ταμείου να αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά του.

Πολύ λίγες οι «κόκκινες» γραμμές
«Το θετικό όσον αφορά την τελευταία συνάντηση του Eurogroup (της Δευτέρας) ήταν ότι υπήρξαν πολύ λίγες ‘’κόκκινες’’ γραμμές, πολύ λίγα “όχι”. Το μόνο μεγάλο “όχι” αφορά το ονομαστικό κούρεμα του χρέους», διευκρίνισε ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ σε συνέντευξή του στο Reuters.​
«Θα πρέπει να κάνουμε τώρα τη συζήτηση για το τι μπορούμε να κάνουμε το 2018, εάν η Ελλάδα συμμορφωθεί πλήρως με το πρόγραμμα. Σαν μια “ημι-αυτόματη” διαδικασία ενεργοποίησης. Θα προτιμούσα να συζητηθεί αυτό τώρα και να δοθεί σαφήνεια, αντί να έχουμε αβεβαιότητα για την επόμενη τριετία» δήλωσε ο κ. Ντέισελμπλουμ.

«Πλήρης και επίσημη συμφωνία σε όλα»
Την οριστικοποίηση των μέτρων για περικοπές δαπανών και τις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να εφαρμόσει η Ελλάδα, έως τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της 24ης Μαΐου, αναμένει ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ, επιτρέποντας έτσι την έναρξη των συζητήσεων για την ελάφρυνση του χρέους.
Σε συνέντευξή του στο Reuters, ο κ. Ντέισελμπλουμ δήλωσε ότι οι συνομιλίες μεταξύ των υπουργών Οικονομικών για την Ελλάδα κύλησαν ομαλά τη Δευτέρα και ο ίδιος ευελπιστεί ότι η Αθήνα θα μπορέσει να οριστικοποιήσει εγκαίρως τα σχέδια για περικοπές δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις μέχρι τον επόμενο γύρο συζητήσεων της 24ης Μαΐου.
«Θα ήθελα στο επόμενο Eurogroup να έχω μια πλήρη και επίσημη συμφωνία σε όλα» δήλωσε ο κ. Ντέισελμπλουμ στο περιθώριο του ετήσιου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης στο Λονδίνο. Ο ίδιος επιθυμεί να έχουν «ξεσκονιστεί και ολοκληρωθεί» έως το επόμενο Eurogroup οι τελευταίες λεπτομέρειες για τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων και τον προληπτικό μηχανισμό διόρθωσης δαπανών.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Eurogroup, η Ελλάδα χρειάζεται άμεση βοήθεια για την επανεκκίνησή της, αλλά ταυτόχρονα και έναν οδικό χάρτη για περαιτέρω πιθανή βοήθεια όταν ολοκληρωθεί το πακέτο σε δύο χρόνια, αλλά και σε περίπτωση εκτροχιασμού. «Ο δρόμος που προτείνω για τη συνέχεια αφορά το τι μπορούμε να κάνουμε βραχυπρόθεσμα, τι μπορούμε να κάνουμε για την αναδιάταξη του χρέους, να αντικαταστήσουμε ταχύτερα ορισμένα ακριβά δάνεια με φθηνότερα» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Δεύτερον, τι μπορούμε να κάνουμε στο τέλος του προγράμματος. Τρίτον, μακροπρόθεσμα, πώς μπορούμε να εγγυηθούμε ότι όλα θα παραμείνουν εντός τροχιάς τις επόμενες δεκαετίες. Φυσικά, αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο» πρόσθεσε.
Ο κ. Ντέισελμπλουμ αρνήθηκε να προβεί σε ακριβείς λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να γίνει η ελάφρυνση χρέους.

Δεν υπάρχει λύση χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους
Ως αναγκαία κρίνει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου Τζέισον Φέρμαν. «Αυτή τη στιγμή η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι το πιο σημαντικό ζήτημα. Χωρίς αυτό δεν θα υπάρξει βιώσιμη λύση στα προβλήματα» τονίζει ο κ. Φέρμαν σε συνέντευξή του στη «Handelsblatt», αναφέροντας επίσης ότι η Ελλάδα οφείλει να εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και μια υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική.