Ευρωζώνη: Ρευστά όλα στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής

Του Νίκου Μπέλλου*

Η εξεύρεση συμφωνίας με τους ιδιώτες επενδυτές για το ύψος της απομείωσης του ελληνικού χρέους αποτελούσε μέχρι χθες το βράδυ το σημαντικότερο εμπόδιο επί του πακέτου της συνολικής απάντησης της Ευρωζώνης στην κρίση δημόσιου χρέους...


Στις διαβουλεύσεις για το ελληνικό «κούρεμα» τους ιδιώτες τραπεζίτες εκπροσωπεί ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, Τσαρλς Νταλάρα.

Στα άλλα δύο μεγάλα ζητήματα, την ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών και την ενίσχυση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), έχει επιτευχθεί κατ' αρχήν απόφαση.

Μέχρι αργά χθες το βράδυ γίνονταν συνεχείς διαβουλεύσεις με τους ιδιώτες επενδυτές, ώστε αφενός μεν να συμφωνηθεί το ύψους του «κουρέματος» και αφετέρου να συμφωνηθούν οι βασικές τεχνικές παράμετροι. Ολα αυτά πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα το πρωί.

Επίπονες διαβουλεύσεις

Μάλιστα σε μια προσπάθεια να επιταχυνθεί η διαδικασία των διαβουλεύσεων με τους εκπροσώπους των ιδιωτών επενδυτών έχουν εμπλακεί από χθες ο υφυπουργός οικονομικών της Γερμανίας Γκέοργκ Ασμουσεν και ο γενικός διευθυντής του Γαλλικού Θησαυροφυλακίου, Ξαβιά Μουσκά.

Στις συζητήσεις μετέχουν επίσης από πλευράς Ευρωζώνης ο πρόεδρος της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής, Βιτόριο Γκρίλι, και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος. Τους ιδιώτες τραπεζίτες εκπροσωπεί ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, Τσαρλς Νταλάρα.

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, στη διάρκεια της χθεσινής ημέρας οι δύο πλευρές επέμεναν στις θέσεις τους, οι Γερμανοί ζητούσαν «κούρεμα» της τάξης του 60%, ενώ η αντιπροσωπεία των ιδιωτών επενδυτών έφτανε μέχρι το 40%.

Ωστόσο, και οι δύο πλευρές φαίνονταν διατεθειμένες να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις ώστε να συναντηθούν στο 50%. Πάντως, χθες ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου και αρχηγός της ομάδας των Φιλελευθέρων στην Ευρωβουλή, Γκι Φέρχοφσταντ, ισχυρίστηκε χθες στην ολομέλεια ότι το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους θα φτάσει τελικά το 60%, επικαλούμενος σχετικό έγγραφο 3,5 σελίδων που κατέθεσε χθες στη γερμανική βουλή η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ.

Υπενθυμίζεται ότι Ελληνας κυβερνητικός αξιωματούχος ανέφερε προχθές το βράδυ στις Βρυξέλλες ότι η συζήτηση γίνεται για «κούρεμα» των ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες επενδυτές για ομόλογα που λήγουν μέχρι το 2035. Πρόκειται για ένα ποσό που ξεπερνάει ελαφρώς τα 200 δισ. ευρώ. Ο ίδιος αξιωματούχος είχε τονίσει επίσης ότι στο «κούρεμα» θα συμμετάσχουν και τα συνταξιοδοτικά ταμεία της χώρας, προσθέτοντας ότι οι απώλειές τους θα καλυφθούν από το κράτος.

Στα άλλα δύο θέματα της Συνόδου, το Συμβούλιο Υπουργών Εcofin έχει ήδη καταλήξει σε μια κατ' αρχήν συμφωνία από την Παρασκευή το βράδυ. Κανονικά επρόκειτο να συνεδριάσει εκ νέου σήμερα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, ώστε να οριστικοποιήσει τη συμφωνία, ωστόσο αποφασίστηκε χθες να μη συνεδριάσει σήμερα, αλλά την Πέμπτη το πρωί, για να επικυρώσει τις αποφάσεις.

Η κατ' αρχήν συμφωνία για τις τράπεζες προβλέπει ότι θα απαιτηθεί μια ανακεφαλαιοποίηση της τάξης των 108 δισ. ευρώ, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2012, ενώ ορίζεται ως ελάχιστο όριο διαθεσίμων για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα το 9% των χορηγήσεων.

Οι τράπεζες θα αναζητήσουν αρχικά τα κεφάλαια από τους υφιστάμενους μετόχους και τις αγορές, ενώ εάν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, θα στρέφονται στις κυβερνήσεις. Εσχατη λύση θα είναι η αναζήτηση κεφαλαίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Οι χώρες που βρίσκονται σε καθεστώς μνημονίου, όπως η Ελλάδας, θα επανακεφαλαιοποιήσουν τις τράπεζές τους μέσω εγγυήσεων από το ΕΤΧΣ.

Σε ό,τι αφορά το ΕΤΧΣ, έχει επιτευχθεί σημαντική προσέγγιση μετά την υποχώρηση της Γαλλίας στην απαίτησή της να μετατραπεί το ταμείο σε τράπεζα και να έχει πρόσβαση στους πόρους της ΕΚΤ. Το περίγραμμα της συμφωνίας που θα οριστικοποιηθεί στην αυριανή σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών προβλέπει ότι το ΕΤΧΣ θα μπορεί να εγγυάται μέχρις ενός ποσοστού (20-30% ανάλογα με τη χώρα), ενδεχόμενες απώλειες των ιδιωτών επενδυτών σε περίπτωση αδυναμίας της εν λόγω χώρας να εξυπηρετήσει το χρέος της. Η επιλογή αυτή θεωρείται ως η λιγότερο δαπανηρή για το ΕΤΧΣ.

Ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός στον οποίο θα εμπλακεί και το ΔΝΤ Ο εν λόγω μηχανισμός θα αντλήσει κεφάλαια από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Από την πλευρά του δημόσιου τομέα θα ζητηθεί να συμμετάσχουν αναδυόμενες χώρες, όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδία.

Ενδειξη

Χθες το βράδυ κοινοτικές πηγές στις Βρυξέλλες, αναφερόμενες στις αναμενόμενες για σήμερα τελικά αποφάσεις, εκτιμούσαν ότι σχετικά με την Ελλάδα θα υπάρχει καθαρή ένδειξη για το ύψος του κουρέματος, ενώ για τις τράπεζες θα εγκριθεί η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, αλλά δεν θα αναφέρεται το συνολικό ποσό. Τέλος, για το ΕΤΧΣ θα εγκριθεί ο τρόπος αύξησης της δύναμης πυρός, αλλά δεν θα γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένο ποσό.

Παραμένει πηγή έντασης ο ρόλος της ΕΚΤ

Ακόμη μια πηγή έντασης με τους εταίρους της δημιούργησε χθες η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, μία ημέρα πριν από την κρίσιμης σημασίας σύνοδο κορυφής, την ώρα που αυξάνονται οι εκκλήσεις για την υιοθέτηση ενός αξιόπιστου προγράμματος για την Ελλάδα.

Η κα Μέρκελ δήλωσε χθες πως δεν επιθυμεί οι αποφάσεις της συνόδου να επιβάλουν τη γραμμή δράσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), εξηγώντας ότι «δεν θα πρέπει να αφήσουμε να δημιουργηθεί η λανθασμένη εντύπωση ότι οι πολιτικοί περιμένουν κάτι από την ΕΚΤ».

Η Γερμανία αντιτίθεται σε μια φράση που υπάρχει στο προσχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος της συνόδου και η οποία καλεί την ΕΚΤ να συνεχίσει να αγοράζει ομόλογα στη δευτερογενή αγορά. «Δεν συμφωνούμε με τη φράση αυτή», είπε στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι η Γερμανία δεν επιθυμεί μια διακήρυξη εκ μέρους των πολιτικών που θα λέει στην ΕΚΤ τι πρέπει να κάνει. Σύμφωνα με το προσχέδιο που περιήλθε στην κατοχή του Reuters, οι ηγέτες της Ευρωζώνης θα ζητήσουν από την ΕΚΤ να συνεχίσει τα «μη συμβατικά μέτρα», φράση που, σύμφωνα με πηγές της Ε.Ε., αναφέρεται στην αγορά από την ΕΚΤ ομολόγων χωρών όπως η Ιταλία και η Ισπανία.

Την ίδια στιγμή, ο Αμαντέου Αλταφάζ, εκπρόσωπος του Ευρωπαίου επιτρόπου για Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις, δήλωσε ότι στόχος της σημερινής Συνόδου Κορυφής είναι η υιοθέτηση ενός αξιόπιστου προγράμματος για την Ελλάδα, ικανού να αποβλέπει στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έως το 2020, ενώ έκκληση για άμεση εφαρμογή της συμφωνίας που πρόκειται να οριστικοποιηθεί σήμερα απηύθυνε και η αμερικανική κυβέρνηση μέσω του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Τσαρλς Κόλινς.

Κατά το Γάλλο πρωθυπουργό, Φρανσουά Φιγιόν, μια αποτυχία της συνόδου μπορεί να φέρει την Ε.Ε. σε «αχαρτογράφητα νερά», ενώ την ίδια στιγμή δημοσίευμα της «WSJ» κάνει λόγο για απειλή ύφεσης για τη γαλλική και την ιταλική οικονομία. Εξάλλου, η υπουργός Οικονομικών της Αυστρίας, Μαρία Φέκτερ, δήλωσε ότι οι χώρες υψηλής αξιολόγησης δεν είναι έτοιμες να προσφέρουν «σημαντικά» περισσότερο «νέο κεφάλαιο» απ' αυτό που συμφωνήθηκε στη σύνοδο του Ιουλίου.

Πιέσεις στην Ιταλία

Σφίγγει ο κλοιός πιέσεων γύρω από την Ιταλία σχετικά την προώθηση οικονομικών μεταρρυθμίσεων που θεωρούνται ζωτικής σημασίας στις προσπάθειες της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της κρίσης, με την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι να μην καταφέρνει να καταλήξει σε συμφωνία για την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, ένα από τα μέτρα που είχαν ζητήσει οι Ευρωπαίοι εταίροι ως βασική προϋπόθεση για τη στήριξη των ιταλικών ομολόγων.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, απέκρουσε με προκλητικό τρόπο τις πιέσεις που άσκησαν ο Γάλλος πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, και η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, στη Σύνοδο Κορυφής της Κυριακής, διαμηνύοντας ότι κανείς δεν μπορεί να διδάξει μαθήματα στην Ιταλία. Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογράμμισε ότι το ζήτημα δεν αφορά στην ταπείνωση της Ιταλίας, αλλά στη διαβεβαίωση ότι η χώρα υλοποιεί τις δεσμεύσεις της για δημοσιονομική πειθαρχία.

Ο επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά, Ουμπέρτο Μπόσι, ανακοίνωσε ότι κατέληξε σε συμφωνία με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, παραμένει όμως απαισιόδοξος για την επιβίωση της κυβέρνησης.

Όπως μετέδωσαν τα ιταλικά ΜΜΕ, ο Ιταλός πρωθυπουργός δεν πρόκειται να μεταβεί στη σύνοδο κορυφής με ένα συγκεκριμένο κυβερνητικό διάταγμα, αλλά με μία επιστολή που θα περιέχει τα μέτρα τα οποία έχουν ήδη ληφθεί, τα σημεία στα οποία υπάρχει κυβερνητική συναίνεση και τις μελλοντικές προθέσεις του.




*nbellos@naftemporiki.gr