Σχέδιο αναβάθμισης του κέντρου της Αθήνας

“Πλατεία Αμερικής, Φυλής διαμέρισμα 2ου, 70 τ.μ., ανακαινισμένο πωλείται με τιμή 25.000 ευρώ, συζητήσιμη. Πατήσια, Αγιος Λουκάς, διαμέρισμα 80 τ.μ., 3ου, με αποθήκη, πωλείται 32.000 ευρώ, τιμή συζητήσιμη. Μεταξουργείο, Αγιος Παύλος,διαμέρισμα 3ου διαμπερές σε καλή κατάσταση, τιμή 36.000 ευρώ, συζητήσιμη”...



Μία απλή ματιά στις δημοσιευμένες αγγελίες αρκεί για να διαπιστώσει κανείς τις περιοχές του κέντρου, όπου τα τελευταία χρόνια, ακόμη και πρίν την κρίση, οι αξίες των σπιτιών κινούνται σε ...εξωπραγματικά (μειωμένα) επίπεδα. Αυτό ακριβώς το ''καθεστώς'' θα επιχειρήσει να ανατρέψει το άκρως φιλόδοξο Σχέδιο Ολοκληρωμενης Αστικής Παρέμβασης, για την αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας, το οποίο θεσμοθετείται με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπέγραψε χθές ο υπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιάννης Μανιάτης και πρόκειται στη συνέχεια να αποσταλεί προς υπογραφή στους συναρμόδιους υπουργούς.

Στο πολυσέλιδο ΣΟΑΠ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις περιοχές Εμπορικό Τρίγωνο – Κουμουνδούρου – Ψυρρή, Πλατεία Βάθη – Μεταξουργείο – Κεραμεικός, Μουσείο – Πανεπιστημίου, Πλατεία Βικτωρίας – Πλατεία Αττικής – Άγιος Παύλος), με προτάσεις για οριζόντια μέτρα στήριξης. “Από τη θεωρία ωστόσο στην πράξη φαίνεται ότι πρέπει να διανυθεί ακόμη αρκετός δρόμος”, ανέφεραν χθές στελέχη της αγοράς στο www.newmoney.gr, σχολιάζοντας τις προτάσεις της Πολιτείας (πολλές από τις οποίες έχουν γίνει στο παρελθόν χωρίς να βρούν το δρόμο της υλοποίησης κατά τη συνήθη ελληνική πρακτική). Τώρα τα μέτρα που φιλοξενούνται στο ΣΟΑΠ είναι μέν- αντικειμενικά- ενδιαφέροντα, ερώτημα ωστόσο είναι κατά πόσο θα υλοποιηθούν: Μεταξύ αυτών, τα πρόστιμα σε όσους εγκαταλείπουν στην τύχη τους τα κτίρια ιδιοκτησίας τους, η παροχή φορολογικών κινήτρων σε επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιώτες που επιστρέφουν στο κέντρο της πόλης με την ιδιότητα του επιχειρηματία ή του κατοίκου, τα μειωμένα δημοτικά τέλη σε συγκεκριμένες περιοχές ή για συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες, η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τα περίπτερα ώστε να μην καταλαμβάνουν ολόκληρα πεζοδρόμια, η δημιουργία στο δήμο Αθηναίων ολοκληρωμένου μόνιμου μηχανισμού «άμεσης επέμβασης» για την αντιμετώπιση προβλημάτων οπτικής ρύπανσης (γκράφιτι, αφίσες κ.τ.λ.) με προτεραιότητα σε μνημεία και σημαντικά κτίρια και κατασκευές. Προκειμένου να ανακάμψει η επιχειρηματική δραστηριότητα στο κέντρο προτείνεται, μεταξύ άλλων, να ενταχθεί ειδικά το κέντρο της Αθήνας (η περιοχή που καλύπτει το ΣΟΑΠ ή ευρύτερη) στις υποβαθμισμένες και φτωχές περιοχές της χώρας ώστε να τύχει μεγαλύτερης χρηματοδότησης από τα κοινοτικά κονδύλια.

Η αγορά ακινήτων

Ειδικότερα, για την τόνωση της αγοράς ακινήτων του κέντρου, σε επίπεδο φορολογίας, προτείνονται, πέραν της αναπροσαρμογής προς τα κάτω των αντικειμενικών αξιών, η μή επιβολή στο κέντρο ή σε ιδιαίτερα προβληματικές ζώνες ειδικών επιβαρύνσεων (όπως πχ. η πρόβλεψη για απόδοση του ΦΜΑΠ εντός 3ετίας από την έκδοση άδειας οικοδόμησης), η δυνατότητα εξόφλησης των οφειλών από φόρους στα ακίνητα με εκχώρηση ακινήτων στο Δημόσιο, η μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων σε περιοχές στις οποίες θα προωθηθούν οργανωμένα προγράμματα αστικής αναγέννησης.

Επίσης, προτείνεται η αξιοποίηση των ακινήτων του δημοσίου τομέα, που είτε παραμένουν κλειστά και αναξιοποίητα, είτε παρουσιάζουν συμπτώματα έντονης εγκατάλειψης και πολλές φορές καταλαμβάνονται από αστέγους, παράνομους μετανάστες κ.τ.λ..

Στο έλλειμμα αξιοποίησης των κτιρίων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα έχουν συμβάλλει ήδη από δεκαετίες πολλοί λόγοι, όπως η τάση απομάκρυνσης δημόσιων υπηρεσιών και φορέων από το κέντρο της Αθήνας, η παράλειψη διατύπωσης κατευθύνσεων για τη χωροθέτηση των δημόσιων υπηρεσιών, οι δύσκαμπτοι κανόνες και οι διοικητικά χρονοβόρες διαδικασίες για την αξιοποίηση των κτιρίων του δημοσίου, καθώς και των κληροδοτημάτων”. Ως προς το τελευταίο, μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων, πέραν της απλοποίησης του ελλιπούς θεσμικού πλαισίου, είναι η διαμόρφωση της άκρως ....πρωτοποριακής πρότασης για την παροχή δυνατότητας αλλαγής χρήσης κλειστών ξενοδοχείων που ανήκουν στο δημόσιο σε κτίρια κατοικιών.

Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και οι δράσεις για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια του κέντρου, τα οποία, σύμφωνα με πρόσφατη καταμέτρηση της Περιφέρειας Αττικής φθάνουν τα 400. “Ιστορικά κτίρια του κέντρου της Αθήνας αφήνονται στην κατάρρευση, κυρίως λόγω της οικονομικής δυσπραγίας των ιδιοκτητών τους, αλλά και λόγω του περίπλοκου ιδιοκτησιακού καθεστώτος που συνεπάγεται δυσχέρειες στην διαχείριση του ακινήτου”, αναφέρεται χαρακτηριστικά και προτείνεται, μεταξύ άλλων, μετά την καταγραφή των ελλείψεων του θεσμικού πλαισίου, η πιλοτική εφαρμογή προγράμματος απόσυρσης σε 2-3 επιλεγμένα (κεντρικά) Ο.Τ. και οδούς του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και στη συνέχεια η γενικευμένη εφαρμογή του προγράμματος και στις υπόλοιπες περιοχές του δήμου Αθηναίων.

Για το μεγάλο και χρόνιο “αγκάθι” των οίκων ανοχής (περί τους 315 είναι αυτοί που έχουν καταγραφεί ως παράνομοι με υπερσυγκέντρωση μάλιστα σε συγκεκριμένες περιοχές του ιστορικού κέντρου, όπως ειδικότερα στο Μεταξουργείο) προτείνεται η μελέτη και ο καθορισμός γενικών κριτηρίων χωροθέτησής τους, κάτι φυσικό το οποίο αναμένεται να σηκώσει θύελλα αντιδράσεων, για τις περιοχές- ‘’υποδοχείς’’.

Η απόσυρση των κτιρίων ...

Από τις πλέον ενδιαφέρουσες, είναι η πρόταση για την παρέμβαση στο κτιριακό απόθεμα και την απόσυρση των κτιρίων που είναι μάλλον ''χαμηλής αρχιτεκτονικής ποιότητας”. Για τον σκοπό αυτό η ελληνική Πολιτεία θέλει να αξιοποιήσει κοινοτικούς πόρους (ΣΕΣ) και χρηματοοικονομικά μέσα τύπου Jessica σε συνδυασμό με την επεξεργασία κινήτρων για την αποκατάσταση, τον εκσυγχρονισμό και την επανάχρηση απαξιωμένων κτιρίων του κέντρου, με στόχο να κινητοποιηθούν προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση και ιδιωτικά κεφάλαια.

Στο θέμα των διατηρητέων, πέραν της επικάλυψης των αρμοδιοτήτων μεταξύ των Υπουργείων, που προκαλεί γενική διοικητική σύγχυση, το σημαντικότερο πρόβλημα που ανακύπτει από την εξέταση και εφαρμογή του οικείου θεσμικού πλαισίου είναι η επιβάρυνση της ατομικής ιδιοκτησίας με τα βάρη της συντήρησης και επισκευής διατηρητέου κτιρίου: Μία σημαντική και καινοτόμος παρέμβαση, η οποία προτείνεται είναι διαμόρφωση ετήσιου προγράμματος παρεμβάσεων εξαγορών ή παρεμβάσεων διατηρητέων κτιρίων με σκοπό τη δημιουργία περιοχών με «ιδιαίτερο χαρακτήρα και ιστορικό ενδιαφέρον”, ενώ και στην περίπτωση αυτή η εξετάζεται η δυνατότητα υιοθέτησης πρόσθετων οικονομικών κινήτρων και χρήσης χρηματοοικονομικών μέσων τύπου Jessica.

... η πράσινη και η ‘’τεχνολογική’’ γειτονιά

Πρωτοποριακή επίσης είναι η πρόταση για της “δημιουργία πρότυπης έξυπνης και οικολογικής περιοχής στο κέντρο με συνέργεια πολλών αρμοδίων φορέων υπό τον σχεδιασμό και συντονισμό του Δήμου” με ανοικτό το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο οι Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα. Η συγκεκριμένη ενέργεια έχει στόχο την μετατροπή μιας μικρής γειτονιάς της πόλης (του επιπέδου των 36 οικοδομικών τετραγώνων) σε οικολογική γειτονιά που θα αποτελέσει πρότυπο για τον μετασχηματισμό και άλλων γειτονιών στο μέλλον αλλά και θα δώσει τη δυνατότητα να δοκιμαστούν μέθοδοι και τεχνικές από ειδικούς, κατασκευαστές, επιχειρηματίες, την διοίκηση, κλπ.

Πιο γενικευμένη θα είναι η δράση για τους αστικούς κήπους και τις πράσινες ταράτσες , όπου πέραν του αυτονόητου, δηλαδή της φύτευσης των ταρατσών, προτείνεται και η δημιουργία, βάσει συγκεκριμένου business plan, Δικτύου Δημοτικών Λαχανόκηπων με τη χρήση παραγόμενων προϊόντων για συσσίτια/βρεφοκομείο.

Στα μέτρα που προτείνονται επίσης, περιλαμβάνεται ο εντοπισμός γειτονιών της πόλης στις οποίες θα μπορούσε και θα είχε νόημα να αναπτυχθεί δίκτυο οπτικών ινών σε επίπεδο FTTH (Fibet to the Home, οπτική ίνα μέχρι το σπίτι), κλπ: Ο κάθε πάροχος τηλεπικοινωνιών να αναλάβει μια γειτονιά ενός από τα κεντρικά τμήματα του Δήμου και συγκεκριμένα περιοχές έχουν εντοπιστεί θύλακες επιχειρηματικότητας, προκειμένου να υπάρξουν πολλαπλές συνέργειες και οφέλη.

Πηγή: newmoney.gr