Τρία μεγάλα στοιχήματα για τη ΝΔ το 2016

Του Απόστολου Χονδρόπουλου

Το 2015 ήταν χρονιά που όλοι στη ΝΔ θα ήθελαν να ξεχάσουν. Ξεκίνησε και εξελίχθηκε με οδυνηρές εκλογικές ήττες που έφεραν στα μέσα του έτους και μία απρόσμενη αλλαγή ηγεσίας, με την αποχώρηση του Αντώνη Σαμαρά μετά το δημοψήφισμα....


 Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρέθηκε στη συνέχεια σε μία μεταβατική κατάσταση που εξ αντικειμένου δεν του επέτρεπε ούτε να ανασυγκροτηθεί εσωκομματικά, ούτε να επικεντρωθεί στον βαθμό που θα ήθελε το ίδιο αλλά και η ελληνική κοινωνία, στην άσκηση των αντιπολιτευτικών του καθηκόντων. Και σα να μην έφθαναν όλα αυτά, ακόμη και η ίδια η διαδικασία εκλογής νέου αρχηγού εξελίχθηκε σε περιπέτεια που όχι μόνο ανέδειξε σοβαρές οργανωτικές ανεπάρκειες, αλλά έφερε τη ΝΔ, μετά την αναβολή της 22ης Νοεμβρίου, να… φλερτάρει επικίνδυνα με την απαξίωση στα μάτια της κοινωνίας, αλλά και με τη διαμόρφωση εσωκομματικών καταστάσεων που θα μπορούσαν να θέσουν σε αμφισβήτηση την συνοχή της την επόμενη ημέρα.

Για αρκετούς πάντως στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και σίγουρα για την προηγούμενη ηγεσία του, η πιο πικρή γεύση που άφησε πίσω του το 2015, όχι μόνο για την ίδια τη ΝΔ, αλλά και συνολικά για τη χώρα, συνδέεται με την ευκαιρία που χάθηκε για έξοδο από το Μνημόνιο, με το πισωγύρισμα της ελληνικής οικονομίας, την επιστροφή της στην ύφεση και με τις θυσίες που πήγαν χαμένες μετά τις εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου 2015.

Το 2016 προοιωνίζεται πάντως μία καλύτερη χρονιά για τη ΝΔ. Όσο και εάν πριν από λίγες μόλις εβδομάδες ουδείς θα τολμούσε να προβλέψει κάτι τέτοιο. Σε μία εβδομάδα θα έχει νέα ηγεσία, η οποία θα κληθεί να πραγματοποιήσει τα πρώτα της βήματα σε ένα σαφώς ευνοϊκότερο περιβάλλον από εκείνο που προδιαγραφόταν έναν μήνα πριν! Η πολύ μικρή διαφορά ΣΥΡΙΖΑ- ΝΔ που αποτυπώθηκε στις τελευταίες δημοσκοπήσεις του 2015, έχει περιορίσει την αίσθηση πολιτικής ηγεμονίας του κυβερνώντος κόμματος. Και η μαζική συμμετοχή στις εκλογές της ίδιας της ΝΔ συνιστά από μόνη της παράγοντα ενίσχυσης της εσωκομματικής συνοχής, με την έννοια ότι έχει εκληφθεί από τους πάντες- όπως προκύπτει τουλάχιστον και από τις επίσημες δηλώσεις τους - ως μήνυμα ενότητας προς το εσωτερικό του κόμματος για διατήρηση μίας ισχυρής ΝΔ.

Ενότητα

Εάν η νέα ηγεσία αποφύγει στην πράξη να δώσει αφορμές για διαχωρισμούς, δέσμευση που έχουν αναλάβει και οι δύο διεκδικητές ξορκίζοντας στο δημόσιο λόγο τους τις εσωκομματικές διαχωριστικές γραμμές του παρελθόντος, οι προϋποθέσεις διαφύλαξης της ενότητας είναι πολύ καλύτερες απ’ ότι φαινόταν στις 22 Νοεμβρίου. Και ο κίνδυνος απαξίωσης για τον οποίο προειδοποιούσαν τότε ακόμη και υποψήφιοι Πρόεδροι, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης, είναι βέβαιο ότι έχει απομακρυνθεί μετά τους 404.000 ψηφοφόρους που προσήλθαν στις κάλπες. Όσο για την απειλή διάσπασης για την οποία επίσης εκφράζονταν φόβοι κατά τις ταραγμένες εκείνες ημέρες του Νοεμβρίου, δεν φαντάζει πλέον ιδιαίτερα κοντινή. Ουδείς εκ των διεκδικητών αποκλείει βέβαια το ενδεχόμενο να υπάρξουν μεμονωμένες αποχωρήσεις, αμφότεροι όμως δηλώνουν πως ούτε τους ανησυχούν, ούτε θεωρούν ότι θα λειτουργήσουν ανασταλτικά στην πορεία του κόμματος την επόμενη ημέρα.

Το γεγονός ότι η ΝΔ εισέρχεται στο 2016 δείχνοντας να αφήνει πίσω ανησυχίες για το μέλλον της που είχαν αναδειχθεί με δραματικό τρόπο το τελευταίο τρίμηνο του 2015, δεν σημαίνει πως είναι λίγες οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει και τα στοιχήματα που πρέπει να κερδίσει το νέο έτος, ώστε να αποκτήσει πλέον η ίδια δυναμική και να μη στηρίζεται πολιτικά και δημοσκοπικά απλώς στην φθορά του κυβερνώντος κόμματος. Και όσο και εάν οι προϋποθέσεις για να κερδίσει το στοίχημα της ενότητας είναι, όπως περιγράψαμε, αισθητά καλύτερες σε σχέση με μερικές εβδομάδες νωρίτερα, από την διαχείριση που θα κάνει η νέα ηγεσία, θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό εάν θα εξαλειφθούν πλήρως και οι εστίες που μπορεί να τροφοδοτήσουν στο μέλλον εκ νέου την εσωστρέφεια.

Αξιοπιστία

Το δεύτερο στοίχημα, της αξιοπιστίας, συνδέεται άμεσα με την διαμόρφωση μίας αξιόπιστης και ρεαλιστικής εναλλακτικής κυβερνητικής πρότασης που θα υποδεικνύει μία πειστική πορεία διεξόδου της χώρας από την κρίση. Πορεία που είναι σαφές ότι δεν μπορεί να χαράξει η νέα ηγεσία της ΝΔ ξαναπιάνοντας απλώς το νήμα της οικονομίας από εκεί που βρισκόταν τον Ιανουάριο του 2015. Στο μεταξύ έχουν αλλάξει πολλά, ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω, ούτε οι επώδυνες και κατά τη ΝΔ «αναποτελεσματικές» πολιτικές του νέου Μνημονίου, μπορούν εύκολα να τύχουν άμεσης και επιτυχούς επαναδιαπραγμάτευσης. Και οτιδήποτε ήταν ρεαλιστικό στις αρχές του 2015, μεταξύ των οποίων και η υπεσχημένη από τους δύο διεκδικητές της Προεδρίας της ΝΔ, μείωση φόρων, δεν σημαίνει ότι παραμένει εφικτό και υπό τις παρούσες συνθήκες στην οικονομία. Η δε εξεύρεση ισοδυνάμων έχει αποδειχθεί διαχρονικά μία πολύ δύσκολη υπόθεση, όχι στην υπόδειξή τους από τις ελληνικές κυβερνήσεις, αλλά στην αποδοχή τους από τους δανειστές.

Ανανέωση

Το τρίτο στοίχημα του 2016 αφορά για τη ΝΔ στην ανανέωση. Σε πρόσωπα, αλλά και στις δομές του κόμματος που κατ’ επανάληψη στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ακούσαμε από υποψηφίους να επισημαίνουν πως είναι «γερασμένες». Και οι δύο διεκδικητές της ηγεσίας υποδέχθηκαν το 2016 με κατηγορηματικές διακηρύξεις των προθέσεων τους να ανανεώσουν την ΝΔ. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως η εντολή προς τη νέα ηγεσία θα είναι για μεγάλες αλλαγές, το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό θα μπορέσει να τις προωθήσει;

«Άλλαξέ τα όλα» ήταν η βασική εντολή που είχε λάβει και το 2009 ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος ξεκινώντας τη θητεία του η αλήθεια είναι ότι προώθησε πράγματι καταστατικές αλλαγές για ανανέωση, αξιολόγηση, αλλά και συμμετοχή της βάσης στην κατάρτιση ψηφοδελτίων κ.ο.κ. Στην κατεύθυνση δηλαδή όσων ακούμε και σήμερα από τους διεκδικητές της ηγεσίας της ΝΔ. Αλλά με την πάροδο του χρόνου σχεδόν όλα ατόνησαν ή παραμερίστηκαν, αν θέλετε, μπροστά στη μεγάλη εικόνα που είχε να κάνει με την οικονομική κρίση της χώρας. Και όταν η ΝΔ απέκτησε προοπτική εξουσίας και στη συνέχεια έγινε κυβέρνηση, η ενασχόληση της ηγεσίας της με τα του κόμματος εξασθένησε πλήρως.

Δεν αποκλείεται η ΝΔ να βρεθεί και το επόμενο διάστημα ενώπιον πολιτικών εξελίξεων στη χώρα- αμφότεροι οι διεκδικητές τονίζουν άλλωστε την ανάγκη να είναι έτοιμη γι΄ αυτές, με ολοκληρωμένη πρόταση διακυβέρνησης. Είναι ερώτημα λοιπόν εάν ευρισκόμενη μπροστά σε τέτοιου είδους ευρύτερες διεργασίες θα μπορέσει η νέα ηγεσία να διατηρήσει την όποια εσωκομματική εκσυγχρονιστική ορμή επιδείξει στα πρώτα της βήματα.

Η επιτυχία κάθε εγχειρήματος ανανέωσης κρίνεται άλλωστε όχι από τις αρχικές επιλογές και το συμβολισμό που αυτές έχουν, αλλά από τα αποτελέσματά τους σε βάθος χρόνου. Γιατί αν αρκούσαν οι συμβολισμοί, επί Αντ. Σαμαρά είχαμε την σημαντικότερη πρωτοβουλία ανανέωσης, με την προώθηση του προερχόμενου από την ΟΝΝΕΔ, Ανδρέα Παπαμιμίκου στη θέση του γραμματέα της ΝΔ. Δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, όπως απεδείχθη εκ του αποτελέσματος. Δυόμιση χρόνια μετά ο νεαρός γραμματέας βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής πολλών στη ΝΔ, μηδέ εξαιρουμένων των υποψηφίων Προέδρων, ενώ ο ίδιος αφήνει αιχμές για πρόσωπα και κυρίως για νοοτροπίες στο κόμμα. Η περίπτωσή του επιβεβαιώνει πως οι νέοι άνθρωποι δεν κομίζουν απαραίτητα και νέες ιδέες; Ή μήπως οι νέες ιδέες τους συνθλίβονται συχνά μπροστά στις αντιστάσεις που συναντούν από «συστήματα»; Δεν είναι του παρόντος να απαντήσουμε στο συγκεκριμένο ερώτημα, αλλά σίγουρα και οι δύο κίνδυνοι ελλοχεύουν σε κάθε εγχείρημα ανανέωσης.

Ορόσημο για τη νέα δομή, αλλά και τα πρόσωπα που θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή το επόμενο διάστημα στη ΝΔ, θα είναι το Τακτικό Συνέδριο του κόμματος, που προγραμματίζεται να διεξαχθεί έως τις αρχές του καλοκαιριού και εκεί θα εκλεγούν τα νέα αιρετά μέλη της Πολιτικής Επιτροπής, η οποία θα εκλέξει στη συνέχεια το νέο γραμματέα, που θα διαδεχθεί τον Ανδρέα Παπαμιμίκο. Σε περίπτωση εκλογής του Κυριάκου Μητσοτάκη θα προηγηθεί πάντως έκτακτο Συνέδριο, στα τέλη Φεβρουαρίου, το οποίο θα προχωρήσει σε καταστατικές αλλαγές.

*στο liberal.gr