ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ! Ανοίγει θέμα υφαλοκρυπίδας ο Τσίπρας!

Με αφορμή τις προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν για την Συνθήκη της Λωζάνης, η κυβέρνηση, με μία απίστευτη δήλωση ανοίγει θέμα υφαλοκρυπίδας στο Αιγαίο, ανοίγοντας τις ορέξεις των Τούρκων!...




Μετά τον αρχηγό της τουρκικής αντιπολίτευσης που είπε ότι ο Ερντογάν είναι αυτός που έχει χαρίσει στην Ελλάδα 16 νησιά στο Αιγαίο, η κατάσταση πήρε χθες επικίνδυνη κλιμάκωση με την ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ. Σε αυτή για πρώτη φορά η τουρκική διπλωματία μιλά για νησίδες των οποίων η κυριότητα πρέπει να καθοριστεί και διακινεί τον ισχυρισμό ότι ακριβώς για το θέμα των λεγόμενων γκρίζων ζωνών υπάρχει σε εξέλιξη συζήτηση μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Αναλυτικά αναφέρεται: «Είναι γεγονός ότι υπάρχει μια σειρά από αλληλένδετα προβλήματα σε σχέση με το Αιγαίο. Μεταξύ των προβλημάτων αυτών περιλαμβάνεται και η κυριότητα ορισμένων νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο και σε σύνδεση με αυτό, το ότι δεν υπάρχουν μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας θαλάσσια σύνορα που να έχουν καθοριστεί με διεθνή συμφωνία που έχει ισχύ. Όπως είναι γνωστό, τα ζητήματα του Αιγαίου εξετάζονται στο πλαίσιο των υφιστάμενων μηχανισμών διαλόγου με την Ελλάδα». Η ανακοίνωση καταλήγει με τη φράση «τα τελευταία 13 χρόνια δεν υπήρξε αλλαγή ως προς το καθεστώς των νησίδων, των νησίδων και των βραχονησίδων στο Αιγαίο».

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών χρειάστηκε τουλάχιστον 16 ώρες για να απαντήσει στην Άγκυρα. Η Αθήνα επισημαίνει ότι στις διερευνητικές επαφές δεν συζητείται τίποτε άλλο πέρα από το θέμα της υφαλοκρηπίδας και καλεί την Τουρκία να σταματήσει την τακτική της αναθεώρησης του στάτους κβο.

«Είναι προφανές ότι συμπολίτευση και αντιπολίτευση στην Τουρκία τσακώνονται για ξένο αχυρώνα» αναφέρει συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών. «Κάποιοι στο εσωτερικό της γείτονος θέλουν να σύρουν την Τουρκία σε συμπεριφορές αντίθετες προς το διεθνές δίκαιο που σε καμία περίπτωση δεν αρμόζουν σε ευρωπαϊκή χώρα» υπογραμμίζει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, επισημαίνοντας ότι «αναθεωρητικές λογικές, ως γνωστόν, ανέκαθεν οδήγησαν σε αρνητικές ατραπούς και πάντοτε ηττήθηκαν». Παράλληλα αποσαφηνίζει ότι «το μοναδικό αντικείμενο των διερευνητικών επαφών ήταν και είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με τις προβλέψεις και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου».



Το θέμα της Υφαλοκρυπίδας

Κατά την Τουρκική «άποψη» τα Ελληνικά νησιά που βρίσκονται κοντά στα Μικρασιατικά παράλια δεν έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα. Για αυτό το λόγο η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας θα πρέπει να γίνει με βάση τις ηπειρωτικές ακτές χωρίς να ληφθούν υπόψη τα νησιά. Τον παράλογο ισχυρισμό της η Τουρκία προσπάθησε να τον στηρίξει στο γεγονός ότι αυτή δεν είναι μέρος στην Σύμβαση της Γενεύης του 1958 για την υφαλοκρηπίδα και γι’ αυτό το λόγο δεν δεσμεύεται από τις διατάξεις της, σύμφωνα με την οποία τα νησιά έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα . Ο ισχυρισμός της Τουρκίας είναι αβάσιμος. Αναμφισβήτητα κανένα κράτος δεν μπορεί να δεσμευθεί από διατάξεις διεθνούς σύμβασης χωρίς τη θέληση του. Οι κανόνες όμως για την νησιωτική υφαλοκρηπίδα ισχύουν ανεξάρτητα από την σύμβαση αφού είναι εθιμικοί. Κατά συνέπεια δεσμεύουν και την Τουρκία και οποιοδήποτε άλλο κράτος είτε είναι μέρος στη Σύμβαση είτε όχι. Την εθιμική υπόσταση του κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, υπογράμμισε χαρακτηριστικά το Διεθνές Δικαστήριο στην απόφαση του για την υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Θάλασσας .

Τι ισχύει όμως για ΑΟΖ και τι για την Υφαλοκρυπίδα;


1. Τι είναι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)
Είναι η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων.

2. Η ΑΟΖ μιας χώρας μπορεί να εκτείνεται πέραν των χωρικών της υδάτων;
Ναι μπορεί.

3. Μέχρι που φτάνουν τα χωρικά ύδατα μιας χώρας;
Είναι η καθορισμένου πλάτους ζώνη περιμετρικά των ακτών μέσα στην οποία εκτείνεται η δικαιοδοσία ενός κράτους. Συνήθως είναι τα 12 μίλια.

4. Ποιά είναι η διαφορά χωρικών υδάτων και ΑΟΖ;
Η διαφορά χωρικών υδάτων και ΑΟΖ είναι πως τα χωρικά ύδατα αφορούν σε πλήρη κυριαρχία, ενώ η ΑΟΖ αποτελεί απλό "κυριαρχικό δικαίωμα", το οποίο αναφέρεται στη δικαιοδοσία του παράκτιου κράτους μέχρι και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η επιφάνεια είναι διεθνή ύδατα.

5. Τι λέει το διεθνές δίκαιο για τα χωρικά ύδατα;
Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, τα χωρικά ύδατα μπορούν να επεκταθούν στα 12 μίλια από τη βάση της ακτογραμμής μιας παράκτιας χώρας.

6. Τι έχει κάνει η Τουρκία
Το 1995 η τουρκική εθνοσυνέλευση ψήφισε ως αιτία πολέμου (casus belli) την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια. Παράλληλα υποστηρίζει ότι το Καστελόριζο και η Στρογγύλη δεν διαθέτουν ΑΟΖ. Ισχυρισμός αστήρικτος αφού κατοικούνται.

7. Τι έχει κάνει η χώρα μας
Η Ελλάδα μετά τα γεγονότα του 1987 δεν προχώρησε σε επέκταση των χωρικών της υδάτων πέρα από τα 6 μίλια ούτε προχώρησε σε συνομιλίες για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Τουρκία. Ο μόνος λόγος που η Ελλάδα δεν επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και δεν διακηρύσσει την υφαλοκρηπίδα της είναι η απειλή πολέμου από τη Τουρκία. Η Ελλάδα και Κύπρος επέλεξαν να ακολουθήσουν τη στρατηγική της εγκαθίδρυσης ΑΟΖ και όχι της διεύρυνσης των χωρικών υδάτων και της διακήρυξης υφαλοκρηπίδας.

8. Τί είναι η Υφαλοκρηπίδα;
Είναι το τμήμα του παράκτιου βυθού της θάλασσας. Επί της ουσίας αποτελεί την ομαλή προέκταση της ακτής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ως το σημείο στο οποίο αυτή διακόπτεται απότομα (κλίση 30-45ο). Για κάποιους διεθνώς η έννοια της υφαλοκρηπίδας έχει υπερκεραστεί από την ΑΟΖ, για κάποιους άλλους η αδιαμφισβήτητα ισχυρότερη ζώνη κυριαρχίας στη θάλασσα είναι τα χωρικά ύδατα, στη συνέχεια έρχεται η υφαλοκρηπίδα, η οποία στο διεθνές δίκαιο είναι πιο ισχυρή έννοια από την ΑΟΖ.

9. Γιατί δεν διεξάγει έρευνες η Ελλάδα στο Αιγαίο;
Για να γίνουν έρευνες από ελληνικής πλευράς θα πρέπει να οριοθετηθεί η ΑΟΖ.

10. Γιατί είναι κρίσιμο το Καστελόριζο;
Γιατί μόνο αν το Καστελόριζο δεν έχει δικαίωμα ΑΟΖ ευσταθεί ο ισχυρισμός της Τουρκίας ότι η Ελλάδα δεν έχει κοινά θαλάσσια σύνορα με Κύπρο και Αίγυπτο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο διάστημα στην περιοχή όλο και συχνότερα χειριστές πολιτικών αεροσκαφών αναφέρουν ότι δέχονται τις «υποδείξεις» από πιλότους τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών να απομακρυνθούν από …τον τουρκικό εναέριο χώρο.

11. Γιατί αντιδρά τώρα η Τουρκία;
Η γειτονική χώρα βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των περιφερειακών κρίσεων και θεωρεί ότι μπορεί να αξιώνει κάποια διεθνή ασυλία, επειδή είναι κρίσιμος παράγοντας στην περιοχή.

12. Τι είναι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας;
Είναι η σύμβαση που ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένων των κρατών, της σημαίας των πλοίων, σε διάφορες ναυτικές ζώνες που υπάγονται στην εθνική δικαιοδοσία, αλλά και εκτός αυτής, όπως είναι η ανοικτή θάλασσα.

13. Πότε ψηφίστηκε;
Στις 30 Απριλίου 1982 ψηφίστηκε στη Νέα Υόρκη η Τρίτη Σύμβαση περί Δικαίου της Θάλασσας, γνωστή και ως Σύμβαση Μοντέγκο Μπέι. Στη Σύμβαση αυτή ψήφισαν 130 κράτη υπέρ, 4 κατά και 17 απείχαν. Μέχρι το τέλος του 2008 επικύρωσαν τη Σύμβαση 157 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κύπρος (12 Δεκεμβρίου 1988) και η Ελλάδα (21 Ιουλίου 1995). Η Τουρκία και η Βενεζουέλα αρνήθηκαν να υπογράψουν τη Σύμβαση επειδή συνορεύουν με νησιά που δεν τους ανήκουν και έτσι εκ των πραγμάτων έχουν περιορισμένη ΑΟΖ. Μέχρι σήμερα έχουν αξιοποιήσει τη Συνθήκη περί τα 140 παράκτια κράτη.

14. Πότε ένα νησί δεν έχει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ;
Οι βράχοι οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη διαβίωση ή δική τους οικονομική ζωή, δεν θα έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα.

15. Τι προσπαθεί να κάνει η Τουρκία;
Η Τουρκία επιδιώκει να δημιουργήσει μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) στη Μεσόγειο όπως έκανε και στην Μαύρη Θάλασσα, αγνοώντας τη Διεθνή Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και προσπαθώντας να αποκόψει την Ελλάδα από την Κύπρο.