Εκτός απροόπτου, οι πολλές φοροελαφρύνσεις της τελευταίας 12ετίας θα εκπνεύσουν ταυτοχρόνως στις αρχές του 2013. Η αμερικανική φορολογία θα επιστρέψει εν μια νυκτί στα επίπεδα της εποχής Κλίντον...
από: ΤΟ ΒΗΜΑ - PROJECT SYNDICATE
του J. Bradford DeLong*
Εκτός απροόπτου, οι πολλές φοροελαφρύνσεις της τελευταίας 12ετίας θα εκπνεύσουν ταυτοχρόνως στις αρχές του 2013. Η αμερικανική φορολογία θα επιστρέψει εν μια νυκτί στα επίπεδα της εποχής Κλίντον.
Ταυτόχρονα, θα τεθούν σε εφαρμογή οι αυτόματες μειώσεις στον αμυντικό προϋπολογισμό και οι «επιλεκτικές» περικοπές στις δημόσιες δαπάνες _ για τις οποίες συμφώνησαν τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικανοί το καλοκαίρι του 2011.
Συνεπώς, από την 1η Ιανουαρίου 2013 θα εξαφανιστεί το μακροχρόνιο διαρθρωτικό έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ. Η αναλογία εθνικού χρέους προς ΑΕΠ θα αρχίσει να πέφτει από το σημερινό 75% για να φθάσει το 50% ως το 2035.
Γιατί λοιπόν δεν αντιμετωπίζουμε με ενθουσιασμό την προοπτική να πέσουμε στον δημοσιονομικό γκρεμό; Ναι, θα υπάρξουν μεγάλες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες _ οι οποίες θα πλήξουν όσους συνάπτουν αμυντικά συμβόλαια με την κυβέρνηση, γιατρούς που έχουν ασθενείς που καλύπτονται από την Medicare και όλους όσους ωφελούνται ή βασίζονται στις επιλεκτικές δαπάνες του κράτους _ καθώς και σημαντικές αυξήσεις στην φορολογία. Αλλά για να ισοσκελιστεί μακροχρόνια ο προϋπολογισμός, είτε οι φόροι πρέπει να αυξηθούν είτε οι δαπάνες να μειωθούν είτε και τα δύο.
Δύο είναι οι λόγοι για τους οποίους δεν πανηγυρίζουν οι ιέρακες του ελλείμματος. Πρώτον, πολλοί απ' όσους αυτοαποκαλούνται ιέρακες του ελλείμματος είναι στην πραγματικότητα ιέρακες των δαπανών: πιστεύουν ότι η αμερικανική κοινωνική ασφάλιση είναι υπερβολικά γενναιόδωρη προς τους ανέργους, τους αναπήρους, τους ηλικιωμένους και τους αρρώστους και ότι μακράν η καλύτερη πολιτική είναι να περικοπούν αυτά τα προγράμματα αντί να αυξηθούν οι φόροι για να τα χρηματοδοτήσουν. Φοβούνται όμως ότι δεν είναι δημοφιλές να ζητούν περικοπές των δαπανών, γι' αυτό ζητούν να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός. Για αυτούς, το πρόβλημα με τον δημοσιονομικό γκρεμό είναι ότι δεν μειώνει αρκετά τις δαπάνες ενώ αυξάνει υπερβολικά τους φόρους.
Δεύτερο και σημαντικότερο, η διαδικασία δεν περιγράφεται ικανοποιητικά από τον όρο «δημοσιονομικός γκρεμός». Πρόκειται μάλλον για βόμβα λιτότητας που θα πλήξει μια οικονομία στην οποία η ανεργία παραμένει υψηλή και η αναλογία απασχόλησης προς πληθυσμό τρομακτικά χαμηλή.
Αν δεν βρεθεί κάποια συμφωνία ως τις 30 Ιουνίου, η πραγματική αύξηση του αμερικανικού ΑΕΠ το 2013 θα είναι -0,5% και η ανεργία θα επιστρέψει στο 8,9%.
Οι περικοπές των κρατικών δαπανών και η αύξηση των φόρων που μακροχρόνια επαναφέρουν την δημοσιονομική υγεία και ισορροπία είναι καλές. Το να πλήξουν όλες μαζί μια αδύναμη οικονομία που παραμένει σε ύφεση δεν είναι καλό. Κατά συνέπεια, οι αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν τετραπλό έργο.
Πρώτον, Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί πρέπει να διαπραγματευτούν μια δικομματική συμφωνία για να «απλωθούν» οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και οι αυξήσεις στη φορολογία που θα ισχύσουν από 1ης Ιανουαρίου 2013. Με αυτό τον τρόπο θα επηρεάσουν την οικονομία σταδιακά επί πέντε χρόνια, αντί όλες μαζί μονομιάς.
Δεύτερον, οι καταναλωτές θα ξοδέψουν λιγότερα το 2013 λόγω της αύξησης των φόρων όπως επίσης και η κυβέρνηση το οποίο σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να ξοδέψει περισσότερα. Οι κατασκευαστικές και οι εξαγωγείς είναι οι προφανείς υποψήφιοι και αμφότεροι μπορούν να ενισχυθούν από πιο επιθετικές πολιτικές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.
Τρίτον, οι κρατικές εταιρείες υποθηκών πρέπει να χρησιμοποιηθούν σαν μακροοικονομικά εργαλεία για να αποκατασταθεί ο κατασκευαστικός τομέας. Αυτό έπρεπε να είχε γίνει πριν από πέντε χρόνια, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Τέλος, επίσης με πενταετή καθυστέρηση, ο υπουργός Οικονομικών πρέπει να ανακοινώσει ότι η χώρα χρειάζεται αδύναμο δολάριο μόλις εκραγεί η βόμβα λιτότητας.
Αν κάνουμε τη λάθος συμφωνία για να εξουδετερώσουμε τη βόμβα λιτότητας ή για να θωρακίσουμε την οικονομία από τις επιπτώσεις της, απλώς θα ξαναδημιουργήσουμε το μακροχρόνιο διαρθρωτικό έλλειμμα του προϋπολογισμού _ κάκιστη έκβαση. Αν δεν πάρουμε και τα τέσσερα παραπάνω μέτρα, θα βαθύνει η ύφεση στις ΗΠΑ, ακόμη και αν φθάσουμε σε μια καλή συμφωνία για να «απλώσουμε» σε περισσότερα χρόνια την αύξηση των φόρων και την μείωση των δαπανών. Και αν δεν φθάσουμε σε συμφωνία γι' αυτό, η εφαρμογή των τριών τελευταίων μέτρων θα απαλύνει κάπως τη ζημιά.
*Ο κ. DeLong είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για να αποφευχθούν περιπτώσεις εμφάνισης υβριστικών σχολίων ή άλλων ποινικά κολάσιμων πράξεων, όλα τα σχόλια πριν δημοσιευτούν ελέγχονται.
Παρακαλούμε μην αποστέλετε πληροφορίες άχρηστες προς τη λειτουργία του συγκεκριμένου blog.
Τα μηνύματα είναι προσωπικές απόψεις των αποστολέων και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν τους δημιουργούς ή διαχειριστές της συγκεκριμένης σελίδας.