Χωρισμένη στα... τρία η τρόικα

Μετ΄ εμποδίων πραγματοποιείται η εν εξελίξει διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με την τρόικα καθώς για πρώτη φορά από τη στιγμή που η Ελλάδα εισήλθε σε καθεστώς Μνημονίου είναι τόσο έντονες οι διαφοροποιήσεις εντός της τριμερούς...



Κι αν κατ΄ επανάληψη στο παρελθόν το ΔΝΤ χάραζε διαφορετική πορεία από τους Ευρωπαίους (χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η επιμονή του για κούρεμα του χρέους) πλέον είναι ευδιάκριτες διαφορές και εντός της Ευρωζώνης.

Το εντυπωσιακό όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη είναι πως κατά τη διάρκεια των πολυήμερων διαβουλεύσεων «καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε δύο ξεχωριστές γραμμές, μία της Κομισιόν και μία της ΕΚΤ».

Πρόκειται για διαφορές τόσο φιλοσοφίας ως προς τον χειρισμό της διαπραγμάτευσης, αλλά και ουσίας στην υλοποίηση του οικονομικού προγράμματος.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφορετικής φιλοσοφίας αναφέρεται η πρόσφατη, προκλητική κατά πολλούς, «επίθεση» που εξαπέλυσε ο επικεφαλής του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ.

Με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για την πρόοδο που έχει επιτύχει η κυβέρνηση έφθασε να πει ότι για το ελληνικό ζήτημα οι αποφάσεις μπορούν να ληφθούν ακόμη και μετά τις «διακοπές του σκι», δηλαδή το νωρίτερο εντός του Φεβρουαρίου.

Αξιωματούχοι στη Φραγκφούρτη αποδοκίμασαν τις συγκεκριμένες τοποθετήσεις διευκρινίζοντας ότι σε μία περίοδο που οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε κομβικό σημείο, μόνο κακό μπορούν να κάνουν.

Στους κόλπους της κυβέρνησης είναι διάχυτη η αντίληψη ότι από τον Σεπτέμβριο που άρχισε ο νέος γύρος αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ματίας Μορς δείχνει ότι δεν βιάζεται να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση κινούμενος προφανώς σε γραμμή Βερολίνου αναμένοντας τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία.

Αντίθετα ο Κλάους Μαζούχ, ο οποίος εκπροσωπεί στην τρόικα την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δεν έχει δείξει μέχρι τώρα ανάλογα δείγματα γραφής.Οσον αφορά στην ασκούμενη πολιτική και τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στο πρόγραμμα η διαφορά μεταξύ ΕΚΤ - Κομισιόν είναι εμφανής και πιστοποιείται από τη γενικότερη στάση που κρατά τους τελευταίους μήνες η Κεντρική Τράπεζα.

Η συνταγή
Ετσι για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η επιλογή της λιτότητας (σφιχτή δημοσιονομική πολιτική) αποτελεί μονόδρομο για τα κράτη μέλη με διογκωμένο δημόσιο χρέος όπως η Ελλάδα. Και σε αυτήν την περίπτωση ακολουθείται η γερμανική... συνταγή που όμως μέχρι στιγμής δεν έχει φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα στον ευρωπαϊκό Νότο.

Γι' αυτό και η ΕΚΤ προτάσσει αναπτυξιακές πολιτικές ως αντίδοτο στην κρίση, με χαρακτηριστικότερη όλων την πρόσφατη μείωση του βασικού επιτοκίου από τον Μάριο Ντράγκι.

Μάλιστα όπως αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου αν δεν υπήρχε το «βέτο» της Γερμανίας ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης θα προχωρούσε ένα βήμα παραπάνω, θα «τύπωνε χρήμα» ακολουθώντας ριζοσπαστικές πολιτικές τύπου FED.

Επιπρόσθετα οι δύο ευρωπαϊκές πλευρές της τρόικας έχουν σε μεγάλο βαθμό διαφορετικές θέσεις όσον αφορά κρίσιμα ζητήματα της παρούσας διαπραγμάτευσης με την Ελλάδα.

Ενα εξ αυτών είναι ο προσδιορισμός και η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που προκύπτει στο ελληνικό πρόγραμμα από τον Ιούλιο του 2014 έως τον Δεκέμβριο του 2015.

Αρχικά τρόικα και οικονομικό επιτελείο είχαν καταλήξει στο ύψος του, 10,9 δισ. ευρώ εκ των οποίων 4,4 δισ. του χρόνου και 6,5 δισ. το 2015 χωρίς όμως να έχει βρεθεί κοινή συνισταμένη ως προς τα «εργαλεία» που θα το εκμηδενίσουν. Η ΕΚΤ όχι μόνο ανεβάζει το ποσό του χρηματοδοτικού κενού αλλά μέχρι στιγμής απορρίπτει τις λύσεις που έχει προτείνει το υπουργείο Οικονομικών και έχουν αποδεχθεί επί της αρχής ΔΝΤ και Κομισιόν.

Ειδικότερα ο Γ. Ασμουσεν, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, έχει προσδιορίσει το χρηματοδοτικό άνοιγμα του 2014 στα 5 με 6 δισ. ευρώ υψηλότερα δηλαδή από τα 4,4 δισ. ευρώ που αποτελούσαν κοινό τόπο για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Ο Γερμανός αξιωματούχος συνυπολογίζει όπως ο ίδιος ανέφερε και την απόκλιση στα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις.

Προσκόμματα
Και σαν να μην έφθανε αυτό η ΕΚΤ βάζει προσκόμματα στην κάλυψη του κενού του 2014 μέσω της επιμήκυνσης ομολόγων ύψους 4,7 δισ. ευρώ τα οποία κατέχουν εγχώριες τράπεζες και λήγουν εντός της επόμενης χρονιάς.

Πρόκειται για ομόλογα που είχαν λάβει το 2009 ως ενίσχυση από το ελληνικό Δημόσιο βάσει του νόμου Αλογοσκούφη με αντάλλαγμα προνομιούχες μετοχές. Με την επιμήκυνσή τους το Δημόσιο μειώνει ισόποσα τις χρηματοδοτικές του ανάγκες για το 2014 αφού δεν θα τα αποπληρώσει.

Ομως η ΕΚΤ δεν αποδέχεται το «εργαλείο» αυτό, παρότι τα άλλα δύο μέλη της τρόικας δεν έχουν εκφράσει αντιρρήσεις.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει προτείνει και την αξιοποίηση των κεφαλαίων που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.

Και σε αυτήν την περίπτωση η ΕΚΤ έχει ξεκόψει ότι τα κεφάλαια αυτά μπορούν να «απελευθερωθούν» υπό όρους μόνο αφότου ολοκληρωθούν τα νέα τεστ... αντοχής (stress tests) των συστημικών τραπεζών.

Επίσης έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να μετακυλισθούν λήξεις ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους η ΕΚΤ καθώς και εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.

Οσον αφορά τώρα την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους στη Φραγκφούρτη πιστεύουν πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για το σύνολο των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης άρα και για την Ελλάδα η «αμοιβαιοποίηση» μέρους του χρέους.

Η εγγύηση
Η σχετική πρόταση προβλέπει μια ποσοτικά και χρονικά περιορισμένη κοινή εγγύηση των χωρών-μελών της Ευρωζώνης για το τμήμα του χρέους των χωρών - μελών το οποίο ξεπερνά το όριο του Μάαστριχτ 60% του ΑΕΠ. Τα κράτη θα πρέπει να αποσβέσουν τα νέα ομόλογα σε διάστημα 25 ετών και να προσδιορίσουν τα έσοδα που θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για πληρωμές τόκων και χρεολυσίων.

Η Γερμανία και κατ΄ επέκταση η Κομισιόν δεν το συζητούν τουλάχιστον επί του παρόντος προβάλλοντας το επιχείρημα ότι αν δεν συνδυαστεί με έκδοση ευρωομολόγων (δεν βρίσκονται στους άμεσους σχεδιασμούς) είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγήσει σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Γερμανίας.

Ρεπορτάζ: Κώστας Τσαχάκης/Εθνος