Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2014

Η πολιτική... κουζίνα του πρώτου εξαμήνου

του Στέφανου Κοτζαμάνη/στο Euro2day

Καυτό εξάμηνο στο τρίγωνο Βερολίνο - Βρυξέλλες - Αθήνα. Ποιες εξελίξεις μπορούν να ανατρέψουν την κατάσταση στην ελληνική οικονομία. Η εμπιστοσύνη των ξένων, το «μοίρασμα» του πλεονάσματος και ο κίνδυνος ατυχήματος. Οι στόχοι και οι επιδιώξεις για το «καλό» σενάριο...





Παρά τις σημαντικές επιτυχίες της κυβέρνησης από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι σήμερα, όλοι πλέον αναγνωρίζουν πως «το πρόγραμμα δεν βγαίνει» αν δεν γίνουν αξιοσημείωτες αλλαγές το 2014. Το υπάρχον μίγμα υπερφορολόγησης έχει εξαντλήσει τις επιχειρήσεις, ενώ η ύφεση και οι φόροι έχουν αναγκάσει σημαντικό ποσοστό των νοικοκυριών να χρωστάει σε όποιον... μιλάει ελληνικά.

Η ελληνική κυβέρνηση ζητά ένα θετικό μείγμα λύσεων από τις Βρυξέλλες την προσεχή άνοιξη και οι Ευρωπαίοι δείχνουν διατεθειμένοι να το συζητήσουν υπό προϋποθέσεις.

Οι ξένοι επενδυτές φαίνεται να εμπιστεύονται ένα τέτοιο σενάριο και επενδύουν στην Ελλάδα, όπως φαίνεται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, αλλά και από το ενδιαφέρον ξένων funds για στρατηγικές θέσεις σε επίλεκτες ελληνικές επιχειρήσεις.

Παρ' όλα αυτά, ο κίνδυνος ενός (πολιτικού ή και οικονομικού) ατυχήματος παραμένει υπαρκτός και όλοι αναγνωρίζουν πως το επόμενο εξάμηνο θα είναι μια ακόμη κρίσιμη περίοδος για την οικονομία της χώρας και το Χρηματιστήριο της Αθήνας, με επίκεντρο τις πολιτικές εξελίξεις.

Έπειτα από πέντε χρόνια συνεχιζόμενης και βαθιάς κρίσης, μπαίνοντας στο 2014 όλοι γνωρίζουν τι μπορούν να ελπίζουν και τι μπορούν να φοβούνται. Στα θετικά σημεία αναμφίβολα συγκαταλέγονται πολλά στοιχεία που στα μέσα του 2012 θεωρούνταν ως μεγάλα ζητούμενα, όπως:

- Ο σαφώς μειωμένος κίνδυνος εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ και η αναβαθμισμένη εικόνα της Ελλάδας στη διεθνή πολιτική σκηνή, αλλά και στον ξένο τύπο.

- Η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος, και μάλιστα μεγαλύτερου του επίσημου στόχου, κάνει την Ελλάδα να ξεκινάει τον νέο χρόνο από καλύτερη βάση σε σύγκριση με τις παραδοχές της τρόικας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

- Η επίτευξη θετικού αποτελέσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, για πρώτη φορά έπειτα από πολλές δεκαετίες!

- Ένα κόστος εργασίας γύρω στο 25%-30% χαμηλότερο σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα, αν σημαίνει αυτό κάτι για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων.

- Προοπτικές αυξημένων επενδύσεων το 2014, μέσα από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παρ' όλα αυτά, ακόμη και οι σκληρότεροι Ευρωπαίοι παράγοντες αντιλαμβάνονται πως τα πράγματα στην Ελλάδα δεν μπορούν να προχωρήσουν πολύ περισσότερο ακολουθώντας την ίδια συνταγή, γιατί θεωρείται πολύ πιθανόν πως η... εγχείρηση θα επιτύχει, αλλά ο ασθενής θα αποβιώσει. Με άλλα λόγια, είναι κάτι παραπάνω ορατοί οι κίνδυνοι στην Ελλάδα για κοινωνική έκρηξη και για πλήρη διάλυση του παραγωγικού ιστού της χώρας!

Αν το 30%-35% των συνολικών δανείων δεν εξυπηρετείται, αυτό σημαίνει πως περίπου το 20% του συνόλου των νοικοκυριών της χώρας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς τις τράπεζες, ακόμη και μετά τις ρυθμίσεις που έχουν προωθηθεί!

Επιπρόσθετα, με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, κάπου 2,5 εκατομμύρια ΑΦΜ (περίπου το 30% του συνόλου των νοικοκυριών) έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το ελληνικό δημόσιο. Μάλιστα, με βάση τις ίδιες τις παραδοχές της τρόικας για εισπραξιμότητα του νέου φόρου ακινήτων γύρω στο 75%, προκύπτει πως ο αριθμός των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το ελληνικό δημόσιο θα αυξηθεί ακόμη κατά μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μέσα στο 2014.

Συνολικότερα, φαίνεται να υπάρχει σημαντικό ποσοστό νοικοκυριών (10%-20%) που έχει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και προς τις τράπεζες, και προς το δημόσιο και προς πολλούς άλλους συμπολίτες του, γεγονός που -κάτω από προϋποθέσεις- μπορεί να αποτελέσει πηγή μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών εντάσεων στο ορατό μέλλον.
«Στυμμένοι» οι πολίτες

Πέρα όμως από το σημαντικό ποσοστό των συμπολιτών μας που... χρωστάει σε όποιον μιλάει ελληνικά, εντονότατη είναι η δυσφορία για την τρέχουσα υπερφορολόγηση στο σύνολο των φορολογουμένων που δηλώνουν τα εισοδήματά τους, ιδίως από φέτος που καταργείται το σύνολο σχεδόν των φορολογικών απαλλαγών και οι ελεύθεροι επαγγελματίες επιβαρύνονται με φορολογικό συντελεστή 26% από το πρώτο κιόλας ευρώ, πέραν του τέλους επιτηδευματία και της εισφοράς αλληλεγγύης!

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως, μετά την ψήφιση των αλλεπάλληλων σκληρών μέτρων, η κυβερνητική πλειοψηφία αριθμεί πλέον μόνο 153 βουλευτές, αριθμός που σε συνθήκες όπως οι τρέχουσες, κρίνεται ιδιαίτερα εύθραυστος. Άλλωστε, στο θέμα της πολιτικής αβεβαιότητας έχουν εστιάσει πολλοί οικονομικοί και χρηματιστηριακοί παράγοντες κατά το τελευταίο δεκαπενθήμερο.

Πέραν όμως όλων αυτών, το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα είναι πως η πραγματική οικονομία θα δυσκολευθεί να σημειώσει έστω και οριακή ανάκαμψη μέσα στο 2014, εξαιτίας της βαρύτατης φορολογίας προς εκείνο το κομμάτι του πληθυσμού που καταβάλει φόρους. Για παράδειγμα, τα στοιχεία του τελευταίου εξαμήνου δείχνουν πως οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή ακολουθούν πτωτική πορεία, λόγω του υψηλότατου κόστους των καυσίμων (συμβάλλει και η φορολογία), της ανεπαρκούς ρευστότητας και των υψηλών επιτοκίων.

Όλοι προβλέπουν πως η μονιμοποίηση (μέσω του ΕΝΦΙΑ) της βαρύτατης φορολογίας στα ακίνητα θα οδηγήσει το 2014 σε νέα υποχώρηση των τιμών των σπιτιών και των οικοπέδων μέσα στο τρέχον έτος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μια σειρά από επιχειρηματικούς κλάδους που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την αγορά ακινήτων και την οικοδομή.

«Στυμμένες» και οι εταιρείες

Γενικότερα, έντονα είναι τα παράπονα των παραγωγικών τάξεων -και ιδιαίτερα για τις βιομηχανίες- σχετικά με τα μεγάλα κοστολόγια που τους επιβάλλει η κυβερνητική πολιτική και τους ψαλιδίζει έντονα την ανταγωνιστικότητα.

«Ακόμη και αν δούμε κάποιες ελαφρύνσεις στο κόστος του φυσικού αερίου, οι ελληνικές βιομηχανίες θα εξακολουθούν να πληρώνουν την ενέργεια πολύ πιο ακριβά από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης», αναφέρει γνωστός επιχειρηματίας, ο οποίος συμπληρώνει: «Επειδή σε άλλους τομείς υπάρχει αδήλωτη εργασία, η κυβέρνηση έρχεται στη βιομηχανία και επιβάλλει ασφαλιστικές εισφορές που φτάνουν ακόμη και το 50%, όταν στον ΟΟΣΑ το αντίστοιχο ποσοστό υπολείπεται του 30%. Όταν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις επιβαρύνονται με επιτόκια 3%, εμείς είμαστε πολύ ευχαριστημένοι όταν πληρώνουμε 5% και 6%, γιατί οι περισσότεροι πληρώνουν 8% ή και 10%».

Προς την ίδια κατεύθυνση είναι και οι θέσεις του προέδρου του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδος, κ. Ευριπίδη Δοντά, ο οποίος κάλεσε την κυβέρνηση να εξετάσει ποια δεδομένα θα πρέπει να αλλάξουν, έτσι ώστε η βιομηχανία μας να γίνει ανταγωνιστική. Συμπλήρωσε μάλιστα με έμφαση πως πολύ καλός είναι ο τουρισμός, αλλά χωρίς τη συμβολή της βιομηχανίας ουσιαστική ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία δεν μπορεί να προκύψει.

«Πρόσφατα επισκεφτήκαμε στις Βρυξέλλες τον κ. Ρομπάι και κοινοτικούς επιτρόπους, όπου μας διαμηνύθηκε πως η Ευρώπη πήρε μεγάλες αποφάσεις. Η βιομηχανική πολιτική το 2014 θα είναι το πρώτο θέμα στη Γηραιά Ήπειρο, όταν δυστυχώς εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα αποτελεί... απαγορευμένη λέξη. Στην Ευρώπη λοιπόν έχουν θέσει ως στόχο η βιομηχανική παραγωγή να φτάσει στο 20% του ΑΕΠ έως το 2020 (σ.σ. κάτω από το 10% σήμερα στην Ελλάδα...), καθώς διαπίστωσαν ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες που κρατήθηκαν στην κρίση ήταν αυτές που διέθεταν ισχυρή βιομηχανία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δοντάς.

Κερασάκι στην τούρτα

Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα της κυβερνητικής φοροεπιδρομής είναι η πρόσφατη ψήφιση του φόρου υπεραξίας στα κέρδη από μετοχές, χωρίς φυσικά να καταργείται το τέλος επί των πωλήσεων μετοχών! Η ίδια η κυβέρνηση έρχεται να φορολογήσει και να προκαλέσει σοβαρά εμπόδια στην άντληση χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων από την αγορά, όταν την ίδια περίοδο ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιώργος Προβόπουλος, δηλώνει πως οι τράπεζες δεν μπορούν να καλύψουν τις δανειακές ανάγκες των εταιρειών και πως οι τελευταίες θα πρέπει να βρουν μόνες τους κεφάλαια από τις αγορές.

Μάλιστα, πρόεδρος εισηγμένης εταιρείας δήλωσε στο Euro2day.gr: «Δεν νομίζω ότι τελικά ο φόρος θα εφαρμοστεί, παρά το γεγονός ότι ψηφίστηκε. Πέρα από άδικος και αντιπαραγωγικός, είναι τόσο γραφειοκρατικός και τόσο πολύ δύσκολος στην εφαρμογή του, που τελικά πιστεύω ότι θα μείνει στα χαρτιά. Γι' αυτό άλλωστε δεν πήραν πίσω και το τέλος επί των πωλήσεων μετοχών...».

Οι στόχοι και οι επιδιώξεις για το «καλό» σενάριο

Θεωρείται βέβαιο πως -με ελάχιστες εξαιρέσεις- τόσο η κυβέρνηση όσο και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν διαγνώσει το υπάρχον αδιέξοδο στην ελληνική οικονομία και θα συναντηθούν κάπου μέσα στον Απρίλιο για την περιβόητη επαναρύθμιση του ελληνικού χρέους, βέβαια στο μέτρο των δυνατοτήτων τους. Το μόνο βέβαιο είναι πως η ελληνική πλευρά θα ήθελε:

1. Μια συμφωνία πριν από τις διπλές (ή και τριπλές) εκλογές του προσεχούς Μαΐου.

2. Περιεχόμενο συμφωνίας που πέρα από μείωση επιτοκίου και επιμήκυνση αποπληρωμών, θα προβλέπει και μέτρα για άμεση ενίσχυση της Ελλάδας μέσα από ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς πόρους.

Με άλλα λόγια, με δεδομένο ότι το επιχείρημα του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους δεν μπορεί να περάσει, η κυβέρνηση θα ήθελε από τη μια πλευρά ένα "έμμεσο" κούρεμα μέσω επιμήκυνσης και χαμηλών επιτοκίων και από την άλλη μια πρόσθετη στήριξη ώστε η οικονομία να καταφέρει να γυρίσει σύντομα σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι δεν δείχνουν αρνητικοί σε ένα τέτοιο σενάριο, καθώς μια θετική εξέλιξη στην Ελλάδα θα αναβαθμίσει την εικόνα της Ευρώπης και της Γερμανίας, ενώ παράλληλα θα συμβάλει και στην επίλυση των προβλημάτων των άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι θα επιδιώξουν τη συνέχιση μιας αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής στην Ελλάδα, φοβούμενοι πως μετά τη λήξη του μνημονίου μέσα στο 2014 και αφού η χώρα έχει βγάλει το κεφάλι έξω από το νερό, οι κυβερνήσεις της θα... θυμηθούν τον «παλιό, καλό εαυτό τους» με σπατάλες, προσλήψεις και ελλείμματα.

Πολλοί ξένοι επενδυτές φαίνεται να πιστεύουν ένα τέτοιο σενάριο και για τον σκοπό αυτό είναι διατεθειμένοι να τοποθετήσουν ολοένα και μεγαλύτερα ποσά στην Ελλάδα. Ωστόσο, ο κίνδυνος ενός ατυχήματος παραμένει. Όσο κι αν ο Έλληνας πρωθυπουργός μιλά για ανάπτυξη, για μοίρασμα μέρους του (αυξημένου) πρωτογενούς πλεονάσματος και για σταδιακή αντιμετώπιση των αδικιών, το 2014 θα είναι ένα ακόμη πολύ δύσκολο έτος για τον ελληνικό λαό, ακόμη και αν προκύψει το θετικό σενάριο για την Ελλάδα. Τα πράγματα θα γίνουν ακόμη δυσκολότερα στην περίπτωση που και η φετινή χρονιά κυλήσει χωρίς θετικό πρόσημο στο ΑΕΠ και με μια έντονη ύφεση μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως η συγκεκριμένη περίοδος -για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους- θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για τη μελλοντική πορεία τόσο της οικονομίας όσο και των τιμών στο Χρηματιστήριο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για να αποφευχθούν περιπτώσεις εμφάνισης υβριστικών σχολίων ή άλλων ποινικά κολάσιμων πράξεων, όλα τα σχόλια πριν δημοσιευτούν ελέγχονται.

Παρακαλούμε μην αποστέλετε πληροφορίες άχρηστες προς τη λειτουργία του συγκεκριμένου blog.

Τα μηνύματα είναι προσωπικές απόψεις των αποστολέων και σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν τους δημιουργούς ή διαχειριστές της συγκεκριμένης σελίδας.