Ποιοι είναι οι οικονομολόγοι του ΣΥΡΙΖΑ

Τέσσερα πρόσωπα-κλειδιά με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό θα κληθούν να διαχειριστούν την ήδη εκρηκτική κατάσταση στην ελληνική οικονομία και την υψηλού ρίσκου διαπραγμάτευση με τους εταίρους, εφόσον το αποτέλεσμα των εκλογών οδηγήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Επικεφαλής του όλου εγχειρήματος είναι ο...




έμπειρος πολιτικός Γιάννης Δραγασάκης, ο οποίος είναι ο υπεύθυνος για τη διαμόρφωση του συνολικού προγράμματος του κόμματος. Ο Γιώργος Σταθάκης και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος εξελέγησαν για πρώτη φορά το 2012 με την εκρηκτική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και αποτελούν τον πυρήνα του οικονομικού επιτελείου, ενώ ο Γιάννης Βαρουφάκης, που κατεβαίνει για πρώτη φορά ως υποψήφιος στη Β' Αθήνας, πιθανότατα θα αξιοποιηθεί στη διαπραγμάτευση με τους εταίρους.



Γιάννης Δραγασάκης: Ο ρεαλιστής στρατηγός της οικονομίας

Ο Γιάννης Δραγασάκης είναι ο άνθρωπος που έχει τον πρώτο λόγο για τα θέματα της οικονομίας στον ΣΥΡΙΖΑ και θεωρείται το πρόσωπο που θα έχει την ευθύνη όχι ως απλός υπουργός, αλλά ως συντονιστής όλου του κυβερνητικού έργου στον οικονομικό τομέα.

Τα δύο τελευταία χρόνια έχει αναλάβει την επεξεργασία και τη διατύπωση του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, μια υπόθεση καθόλου απλή για ένα κόμμα που πέρασε λίγο ξαφνικά από το 4% στην προοπτική της διακυβέρνησης και φιλοξενεί απόψεις που ξεκινούν από τις παρυφές της σοσιαλδημοκρατίας και φτάνουν στα όρια του κρατισμού.
Από την άλλη, όμως, είναι πιθανότατα το ιδανικό πρόσωπο για τη δουλειά αυτή, αφού αποτελεί ένα κράμα πολιτικού ιδεαλισμού και οικονομικού ρεαλισμού, ενώ θεωρείται από τις πιο σεβαστές φωνές του ΣΥΡΙΖΑ με κύρος που αναγνωρίζεται από φίλους και αντιπάλους.

Το βιογραφικό του συνδυάζει από τη μια την πολιτική δράση στην Αριστερά και από την άλλη σπουδές Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών στην Αθήνα και το Λονδίνο, με μεταπτυχιακό μάλιστα στο London School of Economics. Για ένα διάστημα έχει εργαστεί ως μελετητής και σύμβουλος επιχειρήσεων.

Το 1991 ήταν ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος τότε της Κεντρικής Επιτροπής, και υποστηρίχθηκε από την ανανεωτική πτέρυγα του κόμματος για τη θέση του γενικού γραμματέα, αλλά έχασε από την Αλέκα Παπαρήγα, την οποία στήριξε η συντηρητική πτέρυγα, για μόλις 4 ψήφους. Λίγο καιρό αργότερα ο Γιάννης Δραγασάκης (αλλά και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης) καθαιρείται από το Πολιτικό Γραφείο και καταλήγει στον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου.
Το 1989 διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα, εκπροσωπώντας τον -ενιαίο τότε- Συνασπισμό (ΚΚΕ και Ελληνική Αριστερά).

Ηταν και τότε περίοδος οικονομικής κρίσης - καμία σχέση βέβαια με τα όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια. Η συγκεκριμένη εμπειρία, πάντως, φαίνεται ότι έδωσε στον πολιτικό της Αριστεράς το βάπτισμα του πυρός στη διαχείριση πρακτικών κυβερνητικών προβλημάτων σε μια καυτή συγκυρία.

Ανθρωποι που συνεργάστηκαν μαζί του θυμούνται ότι ο Δραγασάκης από τότε έλεγε ότι ήταν ζήτημα ζωτικής σημασίας η ανασυγκρότηση της οικονομίας και η μεταρρύθμιση του κράτους. Πίστευε στο παλιό σύστημα δημόσιας διοίκησης, χωρίς τους εναλλασσόμενους γενικούς γραμματείς και υπουργικούς συμβούλους που εξαφανίζονται με κάθε κυβερνητική αλλαγή διακόπτοντας την εκάστοτε πολιτική.

Μιλούσε από τότε για κάποιο άνοιγμα στον ιδιωτικό τομέα σε περιοχές του Δημοσίου που δεν ήταν στρατηγικής σημασίας, αναγνώριζε τη σημασία της ιδιωτικής οικονομίας και ήταν ανοιχτός σε καινούρια πράγματα για την Ελλάδα.

Ευρωπαϊστής, αναζητεί τις συναινέσεις και υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η κυβέρνηση θα γίνει με τις δυνάμεις της Αριστεράς, πρέπει όμως να συμμετέχουν και δυνάμεις από άλλους χώρους. Θεωρείται απαιτητικός στην υλοποίηση των αποφάσεων και απεχθάνεται τις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, ενώ όσοι συνομιλούν μαζί του από παλιά γνωρίζουν ότι απέρριπτε το μοντέλο της ανάπτυξης με δανεικά και δημόσια ελλείμματα πολύ προτού ξεσπάσει η κρίση. Εδώ και δεκαετίες κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ελληνική οικονομία και επισημαίνει την ανάγκη παραγωγικής ανασυγκρότησης - ζήτημα που έχει κεντρική θέση στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα.


Από την εποχή της οικουμενικής, άλλωστε, είχαν από κοινού με τον υπουργό τότε Γιώργο Γενημματά συγκροτήσει μια Επιτροπή Σοφών για τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, υπό τον ακαδημαϊκό Αγγελο Αγγελόπουλο.

Οργανωτικός και επίμονος

Τι μπορεί να πει κανείς γι' αυτόν τον οπαδό του λενινισμού που πάντα, όμως, παρέμενε ανεξάρτητο πνεύμα; Από την παιδική ηλικία ένιωθε ότι δεν χωράει στις υπάρχουσες ταμπέλες και αναζητούσε πάντα τρόπους να οργανώσει μια άλλη, διαφορετική συλλογικότητα. Αυτό σκεφτόταν ως γυμνασιόπαις -άριστος μαθητής αλλά πάντα ατίθασος- τα δύσκολα χρόνια στην Ανατολή, ένα μικρό χωριό στις νότιες πλαγιές του όρου Δίκτη κοντά στην Ιεράπετρα. Ευτυχώς το μέρος όπου μεγάλωσε αγαπούσε πάντα τα γράμματα και λένε πως εκεί λειτουργούσε κρυφό σχολειό κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και πως ακόμη και σήμερα «εξάγει» επιστήμονες. Ο μικρός «Ζάνης» γράφτηκε αναγκαστικά στους προσκόπους επειδή ήταν η μόνη οργανωμένη δράση που επιτρεπόταν τα χρόνια εκείνα και από εκεί απέκτησε τα εξαιρετικά χαρίσματα της οργάνωσης, της επιμονής και της υπομονής. Ανοιχτό πνεύμα, κατάφερνε να μετατρέψει τους προσκόπους σε αριστερούς... επαναστάτες και κατόπιν σε μέλη της Νεολαίας Λαμπράκη στην Κρήτη. Το ίδιο έκανε κάποια χρόνια αργότερα στον Λονδίνο, όταν βρέθηκε να οργανώνει ως γραμματέας τον πρώτο σύλλογο φοιτητών. Η σπάνια ικανότητά του να οργανώνει ομάδες και συλλογικότητες -στις οποίες ανέκαθεν πίστευε βαθιά- τον έφερε και στις πρώτες γραμμές των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ πέρα από τις γνώσεις του στα οικονομικά και την προσήνειά του. Στα δύσκολα ξέρει πάντα να χρησιμοποιεί το χιούμορ του και μια σκηνή από το σινεμά το οποίο λατρεύει. Οι φίλοι του λένε ότι στα δύσκολα θα μπορέσει να επιβιώσει παντού, αφού είναι ικανότατος και ως γεωργός. Εχει αμπέλια στην περιοχή Μούρτιζα και είναι περήφανος που ξέρει να βγάζει ωραίο μπρούσκο κρασί.

Γιώργος Σταθάκης: Αντιμνημονιακός με αναπτυξιακό όραμα

O Γιώργος Σταθάκης είναι ο κατεξοχήν συνομιλητής του ΣΥΡΙΖΑ με τους εκπροσώπους των διεθνών κεφαλαίων και των media όταν οι τελευταίοι θέλουν να καταλάβουν πού το πάει το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα για την οικονομία. Συγκεκριμένος και περιεκτικός, συνδυάζει πάντα την αντιμνημονιακή επιχειρηματολογία με την αναπτυξιακή προτεραιότητα.

Είναι εξάλλου ενδεικτικός ο τρόπος με τον οποίο έσπευσε να διαψεύσει αυτά που του αποδόθηκαν στην πρόσφατη συνέντευξη στην Deutsche Welle, όταν μέσω tweet διόρθωσε τον τίτλο που ανέφερε ότι αποδέχεται τις δεσμεύσεις Σαμαρά. Με ένα πυκνό ακαδημαϊκό background στο αγγλοσαξονικό σύστημα (Νιούκαστλ, Νέα Υόρκη, Χάρβαρντ), ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης απέκτησε γρήγορα πλεονέκτημα σε πολιτικό και επικοινωνιακό επίπεδο, καθώς διάβαζε από την αρχή πολύ καλά τις αδυναμίες του μνημονίου. Ετσι η εκλογή του στα Χανιά το 2012, η οποία αρχικά αιφνιδίασε και τον ίδιο, τον ανέδειξε γρήγορα βασικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ που συνδύαζε την επαναστατικότητα με τη συστημική πλευρά.

Αν μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές, είναι βέβαιο ότι ο Γιώργος Σταθάκης με τις ευλογίες του Γιάννη Δραγασάκη -η στενή σχέση τους κρατά από την εποχή του ΚΚΕ- θα είναι ο άνθρωπος που θα σηκώσει το μεγάλο βάρος του στοιχήματος στην οικονομία. Ο ίδιος το περιμένει σαν έτοιμος από καιρό. Απορριπτικός για την περίοδο Σημίτη, αναγνωρίζοντας όμως τις θεσμικές αλλαγές της περιόδου Κώστα Καραμανλή, έχει πεί: «Tην περίοδο εισαγωγής μας στο ευρώ αντί να κατευθύνουμε την πολιτική μας στην επιβίωση και την ανάπτυξη της ελληνικής παραγωγής, αφήσαμε τον υπερδανεισμό για κατανάλωση εισαγομένων να δημιουργήσει τη φούσκα που πληρώσαμε ακριβά».

Μίλησε εδώ και έναν χρόνο για την ανάγκη δημιουργίας κρατικής τράπεζας στα πρότυπα της παλιάς ΕΤΒΑ που θα αναλάβει ρόλο στρατηγικών χρηματοδοτήσεων για τις επενδύσεις και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη κλαδικών πολιτικών για τη βιομηχανία.

Μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» σημειώνει, δε, ότι οι δηλώσεις του στους «Financial Times» για τον έλεγχο που πρόκειται να γίνει όσον αφορά το τι έπρεπε να πάρει το Δημόσιο παραχωρώντας τις άδειες στα τηλεοπτικά κανάλια και από τις ιδιωτικοποιήσεις στοχεύουν σε μια ενδελεχή θεσμική παρέμβαση με στόχο να εντοπιστούν τα κακώς κείμενα εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στην εξουσία.

Οπως τον ξέρουν οι φίλοι και οι παρέες του, είναι απλός και άνετος. Μέλος οικογένειας που δραστηριοποιήθηκε στη ναυτιλία από την Κρήτη -διηγείται χαρακτηριστικά ότι «ο πατέρας μου απέκτησε 7 καΐκια ξεκινώντας από το πουθενά»- έστρεψε το ενδιαφέρον του από νωρίς στην πολιτική και στον χώρο της Αριστεράς όπου και παρέμεινε. Οι σπουδές του στα Οικονομικά τον βρίσκουν στο Νιούκαστλ από τα τέλη της δεκαετίας του '70 μέχρι τα μέσα του '80, όταν η Θάτσερ δίνει τη μάχη με τους ανθρακωρύχους του Αρθουρ Σκάργκιλ. Ο ίδιος πήρε Μάστερ στα Industrial Economics, το οποίο ακολουθείται από διδακτορικό. Το 1992-93 στο Κέντρο Ερευνών του Χάρβαρντ ολοκληρώνει τη διατριβή του για το Σχέδιο Μάρσαλ. Για τον λόγο αυτό έχει άποψη για την ελληνική βιομηχανία. Εμφανίζεται υπέρμαχος για την αποκατάσταση των κατώτατων μισθών στα 750 ευρώ από την πρώτη στιγμή, ενώ όπως ανέφερε μιλώντας στην Deutsche Welle οι παρεμβάσεις του σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ επικεντρώνονται στα κατώτατα εισοδήματα κάτω από τα 800 ευρώ.

Η ομιλία Τσίπρα το περασμένο Σάββατο για την αποκατάσταση της φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας που πλήττει τη βάση των μικρομεσαίων είχε τη σφραγίδα του οικονομικού επιτελείου. Ο Σταθάκης είναι άνθρωπος που γνωρίζει αρκετά από αγορές, ενώ χαρακτηρίζεται και από το χιούμορ του. Τον περασμένο Δεκέμβριο όταν τα τηλέφωνα πήγαν να σπάσουν λόγω των παρουσιάσεων του ΣΥΡΙΖΑ στο Λονδίνο, εκείνος απαντούσε: «Δεν μπορώ να σας μιλήσω μετά τις παρουσιάσεις με τους ξένους θεσμικούς. Εχω σημαντικά ραντεβού. Θα δω τους παλιούς φοιτητές μου».

Μαθημένος στις φουρτούνες

Από μικρός του άρεσε να αγναντεύει τα μεγάλα πέλαγα, ενώ ο πατέρας του τού έδειχνε τον ορίζοντα και του έλεγε να μη φοβηθεί να ακολουθήσει τα μεγάλα όνειρά του. Είναι γιος του καραβοκύρη καπετάν Μηνά, από τους παλιούς νοικοκυραίους που ήξεραν να επενδύουν στη θάλασσα. Μεγαλώνοντας σε μία από τις πιο γνωστές και αξιοσέβαστες οικογένειες της περιοχής, ο σημερινός πανεπιστημιακός και οικονομικός σύμβουλος του Τσίπρα έμαθε εξίσου να επιμένει στην επίτευξη όποιου στόχου βάλει. Ετσι κατάφερε και ο πατέρας του από το μηδέν να στήσει με επιτυχία μια επιχείρηση με τράτες και αλιευτικά και μαζί με τη σύζυγό του Δωροθέα Χαριτάκη - επίσης επιφανούς οικογενείας της Κρήτης.

Ο πατέρας του, πνεύμα ελεύθερο και ασυμβίβαστο, ήταν που έσπρωχνε τον γιο «στα γράμματα και τις σπουδές» και γι' αυτό δέχτηκε με χαρά την απόφασή του να φοιτήσει στην αρχή στην Αθήνα και κατόπιν στο μακρινό Νιούκαστλ, μια εργατική περιοχή που ύστερα από τη γνωστή απεργία των ανθρακωρύχων και τις αιματηρές μάχες των εργατών έγινε αιώνιο παράδειγμα στη ζωή και στη σκέψη του γνωστού οικονομολόγου. Γι' αυτό και παρότι αστός εντάχθηκε, άμα τη επιστροφή του στην Ελλάδα, στο ΚΚΕ, όπου παρέμεινε μέχρι την ιστορική διάσπαση, οπότε προτίμησε να ενταχθεί στον πιο φιλευρωπαϊκό Συνασπισμό. Φανατικός καπνιστής αλλά και άνθρωπος που δεν κοιμάται παρά σκέφτεται πολύ, αεικίνητος και λάτρης -ως γνήσιος Κρητικός- των μεγάλων περιπάτων, δεν είναι από αυτούς που λυγίζουν εύκολα στην πίεση. Τα καλοκαίρια τα περνάει σχεδόν πάντα στην αγαπημένη του πατρίδα, ενώ φροντίζει οπωσδήποτε να ξεκλέβει κάποιες ώρες της ημέρας για διάβασμα.

Οι φίλοι του λένε ότι είναι οπλισμένος πάντα με την κατάλληλη θεωρία και τη θανατηφόρα ατάκα, αφού από τα μεγαλύτερα προσόντα του είναι το χιούμορ ενώ λατρεύει και τον κινηματογράφο. Οσο παράξενο κι αν ακούγεται, του αρέσουν...οι παιδικές ταινίες - ειδικά εκείνες της Pixar, στις οποίες έχει μεγάλη αδυναμία. Επίσης μεγάλη αδυναμία του είναι η 18χρονη κόρη του που τον έκανε ιδιαίτερα περήφανο όταν πέρασε πρώτη των πρώτων - με μέσο όρο 19,7 πέρυσι το καλοκαίρι στην Ιατρική. Ως αριστούχος, η κόρη κληρονόμησε από τον πατέρα την οξυδέρκεια και τη βαθιά αφοσίωση στην ανάγνωση, ακολουθώντας πιστά το ρητό ότι η μόνη δύναμη είναι η γνώση.

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Ριζοσπάστης, αλλά συνεπής ευρωπαϊστής

Ενας από τους ανθρώπους που διέγνωσαν και επισήμαναν από πολύ νωρίς τα αδιέξοδα της πολιτικής που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και τη λανθασμένη αντιμετώπιση της κρίσης από την Ευρώπη ήταν ο καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Ανήκει στην ομάδα των οικονομολόγων που αποτελούν την αιχμή του δόρατος του ΣΥΡΙΖΑ και θεωρείται από τα πρόσωπα που θα αναλάβουν κυβερνητικές ευθύνες σε κρίσιμα πόστα.

Με σπουδές στο φημισμένο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και έχοντας διδάξει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στη Βρετανία και στην ΑΣΟΕΕ, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος υποστήριξε από την αρχή ότι η λιτότητα όχι μόνο θα δημιουργούσε οξύτατα κοινωνικά προβλήματα, αλλά δεν θα αντιμετώπιζε και τα βαθύτερα προβλήματα της οικονομίας. Τροφοδοτούσε μάλιστα από την αρχή τον Αλέξη Τσίπρα με αναλύσεις, εκτιμήσεις και επιχειρήματα, καθώς τα ζητήματα ευρωπαϊκής μακροοικονομίας αποτελούν τον πυρήνα της επιστημονικής του ενασχόλησης τα τελευταία χρόνια. Τη δική του σφραγίδα έχει η θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι το ελληνικό ζήτημα πρέπει να τεθεί ως ευρωπαϊκό πρόβλημα. «Αν επιχειρήσουμε να αντιπαρατεθούμε με τη Γερμανία, θα βγούμε χαμένοι. Πρέπει να θέσουμε το πρόβλημα στην ευρωπαϊκή του διάσταση», είναι η θέση του. Υποστηρίζει από καιρό την ανάγκη να ενισχυθούν επειγόντως τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και για να περιοριστεί η ανασφάλεια που αποσαθρώνει την οικονομική δραστηριότητα και τη ζήτηση.

Πολιτικοποιημένος από τα μαθητικά του χρόνια, εντάχθηκε στις οργανώσεις της Ανανεωτικής Αριστεράς στο εξωτερικό. Σήμερα ανήκει στην αριστερή τάση του ΣΥΡΙΖΑ (χωρίς να εντάσσεται στην Αριστερή Πλατφόρμα), η οποία δίνει έμφαση στα ποιοτικά στοιχεία της οικονομικής και αναπτυξιακής διαδικασίας, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της αγοράς και των επιχειρήσεων, χωρίς να υιοθετεί τον άκρατο οικονομικό φιλελευθερισμό, ούτε τον σοβιετικού τύπου παραγωγισμό.

«Θέλουμε την επιχειρηματικότητα, αλλά με σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνία, με σχήματα οικονομικής οργάνωσης που δεν προσδιορίζονται μονοδιάστατα ούτε από την αγορά, ούτε από το κράτος», λέει ο ίδιος. Πιστεύει ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες στα συμμετοχικά και κοινωνικά σχήματα οικονομικής δράσης, όπως είναι οι συνεταιρισμοί και οι αυτοδιαχειριζόμενες μονάδες.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι φανατικός ευρωπαϊστής και απορρίπτει κάθετα τοποθετήσεις για έξοδο από το ευρώ. Θεωρείται ο «αντι-Λαπαβίτσας» στα θέματα αυτά, καθώς συχνά οι δύο καθηγητές τοποθετούνται «απέναντι» σε συνέδρια ή άλλες εκδηλώσεις, με τον Τσακαλώτο να υποστηρίζει πάντα την ευρωπαϊκή θέση, χωρίς αυτό να αναιρεί την αμοιβαία εκτίμηση και τον σεβασμό μεταξύ τους. Για τον Τσακαλώτο, μάλιστα, μόνο η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να δώσει απαντήσεις σε μεγάλα προβλήματα τα οποία έχουν αναδειχθεί στην εποχή της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και μια χώρα μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Αυτό αφορά ζητήματα όπως η πίεση που ασκούν οι διεθνείς αγορές στις εθνικές οικονομίες ή η φοροδιαφυγή, τα οποία αποκτούν υπερεθνικό χαρακτήρα και μπορούν να περιοριστούν μόνο με συνδυασμένες παρεμβάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο ίδιος έβαλε υποψηφιότητα στη Β' Αθήνας το 2012 χωρίς να περιμένει ότι θα εκλεγεί, όπως και πολλοί άλλοι υποψήφιοι, αλλά η εκτόξευση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ τον έφερε στη Βουλή.

Ενας αριστερός από την Οξφόρδη

Ο Euclid -όπως συνήθιζαν να τον αποκαλούν κάποτε οι φοιτητές του στο Κεντ- ήταν από τους πιο ομιλητικούς και προσηνείς καθηγητές και δεν έλειπε, όπως λένε, από καμιά παρέα. Πρόθυμος πάντα να αναλύσει το εκάστοτε θέμα σε βάθος -ο «δάσκαλος», όπως τον αποκαλούν ακόμη και σήμερα περιπαιχτικά οι φίλοι του-μπορεί να περάσει ώρες αν πιστέψει ότι μια απορία είναι αληθινή. Και αν ρωτήσεις όσους τον ξέρουν χρόνια, πάντα έτσι ήταν.
Ο πατέρας του ήταν μηχανικός σε ναυτιλιακές εταιρείες και λόγω της εργασίας του η οικογένεια έζησε και στην Ολλανδία, όπου γεννήθηκε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ όταν ήταν σε ηλικία 5 ετών μετακόμισαν στην Αγγλία, όπου και πήγε σχολείο και αργότερα σπούδασε στα Πανεπιστήμια του Σάσεξ και της Οξφόρδης. Εκεί γνωρίστηκε με τον Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος έκανε τότε μεταπτυχιακό.

Ο τελευταίος συχνά λέει ότι «ο Ευκλείδης ήταν πάντα ο πιο ριζοσπάστης και θεωρητικός», από τα χρόνια της Οξφόρδης ήδη όπου έτυχε να φοιτούν οι τρεις στενοί τότε φίλοι Γιάννης Στουρνάρας, Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Ζανιάς (ο πρώην υπουργός Οικονομικών και ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας). Ο «μικρός» της τριάδας ήταν αυτός που αρεσκόταν πάντα να βάζει φωτιές όταν οι δυο συγκάτοικοι -ο Ζανιάς κι ο Στουρνάρας- προτιμούσαν να αφήσουν στην άκρη τα θεωρητικά ζητήματα, ειδικά αυτά που αφορούν τη φιλοσοφική ανάλυση, αγαπημένο πάντα θέμα του Ευκλείδη. Η επικοινωνιακή του ικανότητα ήταν αυτή που τον έκανε να ξεπερνάει τα εμπόδια της αστικής του καταγωγής και ειδικά του βαρύτατου ονόματος Θρασύβουλος Τσακαλώτος, ο οποίος ήταν εξάδελφος του παππού του Ευκλείδη. Ο Ευκλείδης ριζοσπαστικοποιήθηκε μέσα από τις πολιτικές αντιλήψεις που έπνεαν στη Μεγάλη Βρετανία στα τέλη της δεκαετίας του '70 - και από όσα άκουγε από τους κοσμοπολίτες φίλους του για επαναστατικές τάσεις σε κορυφαίες πόλεις της Ευρώπης. Αλλωστε ο ίδιος δεν μεγάλωσε στην Ελλάδα και την επισκεπτόταν μόνο τα καλοκαίρια, τα οποία συνήθως προτιμούσε να περνάει μαζί με τις λατρεμένες του γιαγιάδες στην Πρέβεζα.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι γνωστός φαν του ποδοσφαίρου. Αγιάτρευτος ΠΑΟΚτσής, θεωρεί ότι το 2015 είναι η χρονιά που ο ΠΑΟΚ θα πάρει το πρωτάθλημα και ο ΣΥΡΙΖΑ θα έρθει στην εξουσία. Ακόμη κι αν κάτι τέτοιο δεν συμβεί, ο «επίμονος Τσακ» δεν σκοπεύει να παραδώσει εύκολα τα όπλα. Το ίδιο είχε παθιαστεί και όταν η Σκωτία διεκδικούσε την ανεξαρτησία, αφού η σύζυγός του κατάγεται από την πανέμορφη χώρα των Highlands, την οποία λατρεύει. Είναι άλλωστε αυτός που της έμαθε ελληνικά και την έφερε στην Ελλάδα την οποία η ίδια φαίνεται να υπεραγαπά.

Γιάνης Βαρουφάκης: Ο ανατρεπτικός σταρ-οικονομολόγος

Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ίσως από τα πιο γνωστά στο ευρύ κοινό ονόματα οικονομολόγων, λόγω των απόψεών του και των εκλαϊκευμένων, αλλά εκρηκτικών εξηγήσεων για την κρίση που δίνει μέσα από τα μέσα ενημέρωσης τα τελευταία χρόνια.

Οπως έχει εξομολογηθεί ο ίδιος ο οικονομολόγος-σταρ, αν δεν υπήρχε η οικονομική κρίση, πιθανότατα θα παρέμενε στην αφάνεια, χαμένος μέσα στις επιστημονικές έρευνές του για τη θεωρία των παιγνίων και την οικονομία.
Επί της ουσίας, ίσως και λόγω του αδιαμφισβήτητου επικοινωνιακού χαρίσματος που διαθέτει, ήταν από τους πρώτους και πιο γνωστούς υποστηρικτές της άποψης ότι η Ελλάδα έπρεπε να δηλώσει αδυναμία πληρωμής του χρέους και να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση. Υποστηρίζει σταθερά ότι δεν πρέπει η Ελλάδα να δανείζεται για να πληρώνει τόκους εφόσον το χρέος δεν είναι βιώσιμο, θέση που κατά καιρούς προκαλεί αναταράξεις. Ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε υπάρξει σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου στο παρελθόν, αλλά τα τελευταία χρόνια είναι κοντά στον Αλέξη Τσίπρα - κατεβαίνει μάλιστα υποψήφιος στη Β' Αθήνας με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι ένα από τα πρόσωπα που θα παίξουν ρόλο-κλειδί στο οικονομικό επιτελείο, πιθανότατα στο θέμα της διαπραγμάτευσης για το χρέος. Αλλωστε, όπως λέει και ο ίδιος, αυτό είναι και το ζήτημα στο οποίο θα μπορούσε να προσφέρει.

Από την αρχή της κρίσης έχει επεξεργαστεί και παρουσιάσει, πρόταση για την αντιμετώπιση του χρέους σε συνεργασία με τον καθηγητή Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα στην Πορτογαλία και πρώην βουλευτή των Εργατικών της Βρετανίας Στιούαρτ Χόλαντ. Η «μετριοπαθής πρόταση για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη» προβλέπει ανάμεσα σε άλλα ότι η ΕΚΤ θα εξαγοράσει από τις χώρες της Ευρωζώνης το ποσοστό του δημοσίου χρέους τους που αντιστοιχεί στο 60% του ΑΕΠ (το όριο του Μάαστριχτ) και θα το εξυπηρετεί με χαμηλά επιτόκια, ενώ το υπόλοιπο θα το εξυπηρετούν οι ίδιες οι χώρες. Επίσης η ΕΚΤ θα αγοράσει ομόλογα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με τα οποία η ΕΚΤ θα χρηματοδοτήσει ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο σε όλη την Ευρωζώνη.

Ο Βαρουφάκης αναγνωρίζει ότι το ελληνικό χρέος είναι ένα πιόνι στην ευρωπαϊκή σκακιέρα και ότι υπάρχουν ορισμένοι που θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα, θυσιάζοντάς την ώστε να χειραγωγήσουν την Ιταλία και τη Γαλλία, αλλά πιστεύει ακράδαντα ότι είναι αδιέξοδη η τακτική που ακολουθήσαμε μέχρι σήμερα, του «υποδειγματικού κρατούμενου», όπου αποδεχόμαστε τα πάντα με την ελπίδα ότι σε αντάλλαγμα θα μας βοηθήσουν. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει, λέει. Εκτιμά ότι το κλειδί για τη διαπραγμάτευση είναι «να κοιτάξουμε στα μάτια τον μέσο φορολογούμενο σε χώρες όπως η Γερμανία ή η Αυστρία και να του πούμε: οι κυβερνήσεις σου σε παραπλάνησαν, δεν πληρώνεις για τους Ελληνες, αντιθέτως το χρέος μεταφέρθηκε από τις τράπεζες στις πλάτες των φορολογούμενων και αυτό κοστίζει και σε σένα». Οπως λέει, η Ανγκελα Μέρκελ θα δεχθεί ό,τι αποδέχεται ο μέσος ψηφοφόρος.

Σπούδασε Μαθηματικά και Οικονομικά στα Πανεπιστήμια του Εσεξ και του Μπέρμιγχαμ της Βρετανίας, δίδαξε σε σχολές της Βρετανίας, της Αυστραλίας, όπως και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ σήμερα είναι επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.

Σπόρτσμαν και λάτρης του ωραίου

Οι ξένοι πάντοτε αντιμετώπιζαν με καχυποψία την ανάγκη του Γιάνη να ξεχωρίζει: ακόμη και στο όνομα το οποίο επιμένει να γράφει με ένα «ν» και στις διαφορετικές του απόψεις. Δεν ταίριαξε εύκολα με κανένα κόμμα, ίσως γιατί οι καταναγκαστικές αντιλήψεις των γραμμών, των κανόνων και των τάξεων δεν ήταν ποτέ το φόρτε του και ήταν η βασική αιτία που έφευγε από τα μέρη στα οποία διακρινόταν ως καθηγητής: αποφάσισε να φύγει από την Αυστραλία εν μια νυκτί αφήνοντας πίσω μια κόρη και μια πρώην σύζυγο, το ίδιο κι από το την ανήλιαγη Σκωτία.

Ωστόσο πάντοτε στη μυθιστορηματική ζωή του, στην οποία καταγράφονται έντονες σχέσεις -αλλά και σκέψεις-, περιπέτειες και συγκρούσεις φρόντιζε να επιστρέφει στην Ελλάδα. Συνηθίζει να λέει ότι δεν μπορεί να ζήσει μακριά από τον ήλιο και το καλοκαίρι, αν και η μεγάλη του αδυναμία είναι η θάλασσα. Ποτέ δεν τη στερήθηκε και στο Παλαιό Φάληρο, όπου μεγάλωσε, συνήθιζε στα διαλείμματα να κάνει πάντα τις απαραίτητες βουτιές, ακόμη και τον χειμώνα. Ο ίδιος παραδέχεται ότι είναι ένα κράμα βόρειου ορθολογισμού και ανατολικού θυμικού καθώς έλκει την καταγωγή του από την Κρήτη και το μακρινό Κάιρο. Λάτρης του ωραίου, είναι συλλέκτης έργων τέχνης, σπάνιων βιβλίων, δυσεύρετων βινυλίων και εκπληκτικών εμπειριών, τις οποίες συλλέγει στα ανεξάντλητα ταξίδια στα οποία τον ακολουθεί ασμένως η επίσης περιπετειώδης σύζυγός του. Οχι τυχαία, δεν θα μπορούσε να έχει παντρευτεί παρά μια εικαστικό και καλλιτέχνη, την αναγνωρισμένη Δανάη Στράτου, η οποία είναι ικανή να ταξιδέψει μέχρι τη μακρινή έρημο της Αμερικής για να εμπνευστεί μια σειρά από έργα τέχνης.

Ο ίδιος παραδέχεται πάντως ότι ήταν άκρως τολμηρή η απόφασή της να τον παντρευτεί και να αντέξει τις ατιθάσευτες τάσεις φυγής που τον χαρακτηρίζουν. Πώς αλλιώς όμως θα μπορούσαν να έχουν τα πράγματα για έναν άνθρωπο που διατηρούσε επί χρόνια τρία διαβατήρια και τρεις υπηκοότητες, την ελληνική, τη βρετανική και την αυστραλέζικη, και ο ίδιος λέει ότι έφτυσε αίμα για να πείσει ένα πρωινό έναν υπάλληλο στη βρετανική πρεσβεία στην Καμπέρα ότι επιθυμεί να παραδώσει για πάντα το βρετανικό του διαβατήριο. Από την εποχή της Θάτσερ, την οποία απεχθάνεται βαθιά είχε καταλάβει ότι δεν θα είναι ποτέ Βρετανός με τον ίδιο τρόπο που νιώθει να είναι Ελληνας - πόσο μάλλον Αυστραλός.

Κάποτε στο πανεπιστήμιο ξεσήκωσε αντιδράσεις επειδή συνήθιζε να περνάει ώρες με τους φοιτητές του στις γειτονικές μπιραρίες - και οι Βρετανοί καθηγητές δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς το κάνει χωρίς να πληρώνεται. Κατά τα άλλα, ο αθλητικός οικονομολόγος δεν αφήνει τον ελεύθερο χρόνο του αναξιοποίητο - προτιμάει τις αποδράσεις με φίλους και τις βόλτες με τη μεγάλων κυβικών μηχανή του την οποία ποτέ δεν εγκαταλείπει για ένα μικροαστικό αυτοκίνητο. Λένε ότι τα σπίτια του στην Αθήνα και στην Αίγινα είναι εξαιρετικής αισθητικής και γούστου - το ίδιο και το ντύσιμό του και το απαράμιλλο στυλ του.

πληροφορίες: newmoney.gr