Η πρώτη ιταλική τράπεζα που θα γίνει κούρεμα πιστωτών

Ένα βήμα πιο κοντά στην κρατική διάσωση και στο κούρεμα πιστωτών βρίσκεται η τρίτη μεγαλύτερη ιταλική τράπεζα Monte dei Paschi di Siena...



Ένα βήμα πιο κοντά στην κρατική διάσωση και στο κούρεμα πιστωτών βρίσκεται η τρίτη μεγαλύτερη ιταλική τράπεζα Monte dei Paschi di Siena.
Όπως έγινε γνωστό το μεσημέρι της Παρασκευής, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απέρριψε το αίτημα της τράπεζας της Τοσκάνης για παράταση της προθεσμίας προκειμένου να καταφέρει να αντλήσει κεφάλαια ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ από ιδιώτες επενδυτές για την ανακεφαλαιοποίησή της.
Υπενθυμίζεται ότι μετά το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος, η Monte dei Paschi di Siena υπέβαλε αίτημα για παράταση πέντε εβδομάδων, προκειμένου να προχωρήσει στην κεφαλαιακή ένεση των 5 δισ. Ευρώ. To σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης που είχαν ετοιμάσει οι JP Morgan και Mediobanka προέβλεπε μια ένεση κεφαλαίων 1 με 2 δισ. ευρώ από το Κατάρ, ενώ θα ακολουθούσαν και άλλοι επενδυτές (100 ή 200) με μικρότερα ποσά. Ωστόσο τραπεζικά στελέχη ανέφεραν ότι το Κατάρ δεν ενδιαφερόταν να προχωρήσει σε μια τέτοια επένδυση μέχρι να ξεκαθαρίσει το ζήτημα για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
Ακόμη, πηγή που μίλησε στο Reuters, ανέφερε ότι οι τράπεζες που είχαν αναλάβει την ανακεφαλαιοποίηση ενημέρωσαν ότι δεν υπάρχει ούτε χρόνος, ούτε οι ιδιώτες επενδυτές είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν 5 δισ. ευρώ στην προβληματική τράπεζα.
Και μπορεί ο πρόεδρος της αρχαιότερης τράπεζας στον κόσμο να δηλώνει πως δεν ανησυχεί καθόλου, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις όμως τα πράγματα είναι αρκετά σοβαρά. Eνα έκτακτο διάταγμα για την στήριξη των ιταλικών τραπεζών, μεταξύ των οποίων και η Monte dei Paschi di Siena, είναι «ουσιαστικά» έτοιμο και μπορεί να εγκριθεί ανά πάσα στιγμή, δήλωσαν πηγές της ιταλικής κυβέρνησης στο Reuters, το βράδυ της Παρασκευής. Οι ίδιες πηγές τόνισαν πως προς το παρόν η υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να συναντηθεί το Σάββατο για να εγκρίνει το διάγραμμα.
Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί είναι και η ανακοίνωση που εξέδωσε -σύμφωνα με το Reuters- το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο.
«Η ΕΚΤ δεν θα δώσει περισσότερο χρόνο στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα. Τώρα η Monte Paschi μπορεί να διασωθεί μόνο με κρατική βοήθεια, με τρόπο που θα αποφεύγει την εφαρμογή του bail-in σε μικρούς αποταμιευτές, όπως έγινε πριν από ένα χρόνο» σημειώνεται στην ανακοίνωση της ομάδας των ευρωβουλευτών του κόμματος σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στο μπλογκ του Μπέμπε Γκρίλο.

Η ΕΚΤ τράβηξε την πρίζα

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ (SSM) απέρριψε το αίτημα της Ιταλίας να καθυστερήσει η συμφωνία για την άντληση κεφαλαίων της τράπεζας μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου. Ειδικότερα, η Monte dei Paschi di Siena είχε ζητήσει παράταση της προθεσμίας που έληγε στα τέλη του έτους μέχρι τις 20 Ιανουαρίου στην προσπάθεια να πείσει το κρατικό επενδυτικό ταμείο του Κατάρ να επενδύσει 1-2 δισ. ευρώ στην τράπεζα.
Όπως αναφέρει το Reuters, το οποίο επικαλείται πηγή με γνώση του ζητήματος, η απόφαση ελήφθη με το σκεπτικό ότι μια παράταση δεν θα είχε καμία χρησιμότητα και ότι έχει έρθει η ώρα για τη Ρώμη να παρέμβει. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι Financial Times, η ΕΚΤ φοβήθηκε ότι εάν η κατάσταση της τρίτης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας παραμείνει σε εκκρεμότητα θα μπορούσε να προκαλέσει ευρύτερη συστημική κρίση στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα. Τόσο εκπρόσωποι της ΕΚΤ, όσο και του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις πληροφορίες.

Η ώρα της κρατικής διάσωσης;

Εάν το σχέδιο διάσωσης με ιδιώτες επενδυτές δεν ευοδωθεί τότε η ιταλική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε κρατική διάσωση της τρίτης μεγαλύτερης της Ιταλίας. Είτε με χρήματα από τον ιταλικό προϋπολογισμό, είτε ζητώντας κάποιου είδους δάνειο από την ευρωζώνη και τον ESM. Εδώ όμως είναι που ξεκινούν τα προβλήματα.
Σύμφωνα με την πρόσφατη οδηγία της ΕΕ για τις διασώσεις τραπεζών, η οποία τέθηκε πλήρως σε ισχύ από τις αρχές του 2016, στην περίπτωση που μια τράπεζα ενισχύεται με χρήματα από το κράτος, τότε θα πρέπει να υπάρξει και ένα «κούρεμα» των πιστωτών, προκειμένου να μην σηκώσουν το βάρος όλων των απωλειών οι φορολογούμενοι, εν προκειμένω οι ιταλοί φορολογούμενοι.
Επομένως, το ερώτημα που κρέμεται πλέον στα χείλη όλων είναι το ποσό το οποίο οι πιστωτές θα κληθούν να συνεισφέρουν οι πιστωτές σε μια ενδεχόμενη διάσωση και ιδίως οι μικροεπενδυτές που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, η ιταλική κυβέρνηση θα επιχειρήσει να πείσει τις Βρυξέλλες ότι η τράπεζα της Τοσκάνης είναι ακόμη φερέγγυα και άρα μπορεί να πραγματοποιηθεί μια «προληπτική ανακεφαλαιοποίηση». Σε ένα τέτοιο σενάριο, το σχέδιο θα προβλέπει διάσωση της τράπεζας με κρατικά χρήματα, «κούρεμα» επενδυτών που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης (junior bondholders) μέσω της μετατροπής των ομολόγων που κατέχουν σε μετοχές της τράπεζας και κάποια αποζημίωση των μικροεπενδυτών οι οποίοι κατέχουν ομόλογα της τράπεζας.
Αν τα χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση προέλθουν από δάνειο του ESM, όπως είχε κάνει η Ισπανία το 2012, τότε οι πιστωτές θα συμμετάσχουν στην ανακεφαλαιοποίηση μέχρι το ποσοστό του 8%, ενώ η ιταλική κυβέρνηση αναμένεται να αναγκαστεί να υιοθετήσει μέτρα λιτότητας στο πλαίσιο ενός MoU.

ESM: Δεν προετοιμάζουμε σχέδιο διάσωσης

Από τη μεριά του πάντως ο ΕSM διαψεύδει ότι προετοιμάζει οικονομική στήριξη για την Ιταλία ή ότι έχει δεχθεί τέτοιο αίτημα. Το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης δεν ετοιμάζει χρηματοοικονομική στήριξη για την Ιταλία, αν και ορισμένες τράπεζες έχουν προβλήματα και πρέπει να προχωρήσουν σε αύξηση κεφαλαίου, δήλωσε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, όπως μεταδίδει το Reuters.
Oι δηλώσεις Ρέγκλινγκ έγιναν δύο μόλις ημέρες μετά το δημοσίευμα της ιταλικής La Stampa σύμφωνα με το οποίο η Ιταλία ετοιμάζεται να ζητήσει δάνεια από το ESM ύψους 15 δισ. ευρώ.
«Υπάρχουν πολλές φήμες... όμως αυτό δεν ισχύει, δεν μας έχει προσεγγίσει η ιταλική κυβέρνηση για βοήθεια», είπε. Κατά τον ίδιο, η Ιταλία δεν έχει γενικό πρόβλημα με τον τραπεζικό της κλάδο, παρά την ανάγκη ορισμένων τραπεζών να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους, συμπλήρωσε.
«Δεν είναι όπως το 2009 ή 2010, όταν είχαμε αρκετές χώρες με γενικά τραπεζικά προβλήματα. Η Ιταλία δεν βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση σήμερα», τόνισε.

Και στο βάθος πολιτική αστάθεια

Εκείνο βεβαίως που δημιουργεί τον μεγαλύτερη ανησυχία είναι η πολιτική αστάθεια που μπορεί να προκύψει από ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» των 40.000 μικροεπενδυτών της Monte Paschi, οι οποίοι κατέχουν περί τα 2 δισεκατομμύρια σε ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα εντείνει, όπως είναι σαφές, ακόμη περισσότερο την πολιτική αστάθεια που επικρατεί στη χώρα μετά το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος και την απόφαση Ρέντσι να αποχωρήσει από την κεντρική πολιτική σκηνή.
Έντονοι είναι οι φόβοι πως ένα κούρεμα των μικροεπενδυτών θα αποτελέσει «βούτυρο στο ψωμί» του Μπέπε Γκρίλο, ενισχύοντας περαιτέρω το ευρωσκεπτικιστικό ρεύμα στη χώρα, σε μια περίοδο που κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να αποκλείσει πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.