Πράσινος Πειραιάς!

Υπάρχει ελπίδα να γίνει ο Πειραιάς "πράσινος" κι ανθρώπινος; Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου όχι μόνο υπάρχει αλλά είναι και υλοποιήσιμη! Το πράσινο σε κάθε κάτοικο θα αυξηθεί στα 4 τ.μ. από...




1,56 τ.μ. που είναι σήμερα.
Η πρόταση για τη δημιουργία τριών πάρκων στον Πειραιά σχεδιάστηκε με βάση την προγραμματισμένη ανάπτυξη των Μέσων Σταθερής Τροχιάς (μετρό και τραμ) προς το κέντρο του Πειραιά και το λιμάνι, η οποία ωστόσο καθυστερεί αδικαιολόγητα. «Ο Πειραιάς και η Αθήνα θα αντιμετωπιστούν ισότιμα στο νέο Ρυθμιστικό, ως πόλεις εντός μιας μεγάλης μητρόπολης, παράλληλα με τον σύνδεσμό τους που είναι η οδός Πειραιώς και τα Μακρά Τείχη» τονίζει ο κ. Πολύζος.

Από τον 19ο αιώνα στο 1985

Ο Τινάνειος Κήπος δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και σήμερα βρίσκεται απέναντι από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, αλλά είναι παραμελημένος

Σήμερα οι μεγάλες πλατείες του «μεγάλου λιμανιού» της χώρας (Κοραή, Κανάρη, Αλεξάνδρας), οι δύο κήποι (Τινάνειος Κήπος και Τερψιθέα), όπως και το μοναδικό αστικό αλσύλλιο (Προφήτης Ηλίας) βρίσκονται στο κέντρο της πόλης. Η δημιουργία των πλατειών και των κήπων χρονολογείται από την πρώτη φάση δημιουργίας του Πειραιά. Μετά τον 19ο αιώνα, όπως λέει ο κ. Μπελαβίλας, στο κέντρο και στις υπόλοιπες εκτός κέντρου περιοχές, με τον άναρχο τρόπο που αναπτύχθηκαν, δεν υπήρξε ποτέ σοβαρή πρόβλεψη για δημιουργία μεγάλων αστικών ελεύθερων χώρων.

«Οι περισσότεροι νέοι ανοιχτοί χώροι στην πόλη έχουν προκύψει ως προαύλια εκκλησιών ή μέσω των πεζοδρομήσεων που σχεδιάστηκαν μετά το 1985. Εξαίρεση αποτελεί η διαμόρφωση του πάρκου του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, το οποίο δημιουργήθηκε επίσης το 1985» αναφέρει ο καθηγητής.

Ουσιαστικά οι μόνοι επαρκείς ελεύθεροι χώροι της πόλης σήμερα είναι οι ακτές της Πειραϊκής και της Καστέλας. Εν δυνάμει οι εκτάσεις αυτές, όπως υποστηρίζει ο κ. Μπελαβίλας, «μπορούν να ενισχυθούν από το απόθεμα των βιομηχανικών εκτάσεων. Συγκεκριμένα, από το απόθεμα των πρώην βιομηχανικών και λιμενικών χώρων στη Λεύκα, στο Νέο Φάληρο, στη Δραπετσώνα, στο Παλατάκι και από τον ανενεργό σιδηροδρομικό διάδρομο Λεύκας- Αγίου Διονυσίου».

Σήμερα μόνο ένα μικρό ποσοστό των ελεύθερων δημόσιων χώρων έχει φυτεύσεις. Στο κέντρο της πόλης το αστικό πράσινο περιορίζεται στον Τινάνειο Κήπο και στην Τερψιθέα, καθώς και στο αλσύλλιο του Προφήτη Ηλία.

Η μελέτη του ΕΜΠ επαναφέρει την παλαιά πρόταση του Αντ. Τρίτση. Το πάρκο της θάλασσας θεσμοθετήθηκε το 1988, αλλά ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Περιλαμβάνει την παραλιακή διαδρομή από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και σταματά πριν από το Τουρκολίμανο. Ειδικότερα, θα καλύπτει την Πειραϊκή, τη Ζέα και την Καστέλα με τμηματική πεζοδρόμηση της Πειραϊκής και ανάδειξη του Κονώνειου Τείχους.

Η πρόταση προτείνει δημιουργία επισκέψιμων κήπων στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και στην Υπηρεσία Φάρων, αναβάθμιση της χωματερής Σκυλίτση με αποχωματώσεις, υπαίθριες διαμορφώσεις και ανάδειξη των αρχαιοτήτων, των πλατειών Φρεαττύδας, Κανάρη και Αλεξάνδρας και των πλαζ Τερψιχόρη και Βοτσαλάκια, απομάκρυνση των αυθαίρετων κατασκευών, καθώς και προστασία της νησίδας Κουμουνδούρου, ενός βιοτόπου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

«Το πάρκο της Θάλασσας, αν υπήρχε βούληση, θα μπορούσε να υλοποιηθεί αύριο το πρωί. Δεν απαιτούνται μεγάλα κονδύλια καθώς δεν χρειάζονται απαλλοτριώσεις αφού πρόκειται για δημόσιο χώρο. Η πεζοδρόμηση της Πειραϊκής έχει μελετηθεί και δεν θα δημιουργήσει προβλήματα κυκλοφοριακά στην πόλη. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών προτείνεται η λειτουργία μιας γραμμής τραμ- παράλληλα με τον πεζόδρομο όπως σχεδιάζεται να γίνει στην Πανεπιστημίου- ή ενός μικρού λεωφορείου» αναφέρει ο κ. Μπελαβίλας. Το πάρκο της Θάλασσας θα έχει έκταση 342 στρεμμάτων και θα εκτείνεται σε μήκος 6 χιλιομέτρων.

Το πάρκο του Νέου Φαλήρου

Προτείνεται ενοποίηση των οικοπέδων της άλλοτε βιομηχανίας ΧΡΩΠΕΙ με τους ελεύθερους χώρους γύρω από το γήπεδο «Γ. Καραϊσκάκης», με τις εκβολές του Κηφισού, το ΣΕΦ και την Ακτή Δελαβέρη. Σύμφωνα με τον κ. Μπελαβίλα, το μοναδικό εμπόδιο για την υλοποίηση του πάρκου είναι τα σχέδια ιδιωτικών επιχειρήσεων για οικοδόμηση μαιευ τηρίου και εμπορικού κέντρου στα οικόπεδα της ΧΡΩΠΕΙ συνολικής έκτασης 47 στρεμμάτων.

Οι ερειπωμένες εγκαταστάσεις της βιομηχανίας είχαν χρησιμοποιηθεί ως σκηνικό για τα γυρίσματα μιας από τις καλύτερες παραγωγές της ελληνικής τηλεόρασης, του σίριαλ «Δέκα» που είχε βασιστεί στο ομώνυμο έργο του Μ. Καραγάτση. Η συνολική έκταση του πάρκου του Νέου Φαλήρου θα είναι 322 στρεμμάτων και θα φθάνει σε μήκος τα 2 χιλιόμετρα. Αρχαιολογικοί χώροι

Το Ελληνιστικό Θέατρο (φωτογραφία) και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά θα αναδειχθούν, σύμφωνα με την πρόταση του Πολυτεχνείου, εφόσον συνδυαστούν με αναπλάσεις και έργα πρασίνου

Στον Πειραιά, όπως επισημαίνει ο κ. Μπελαβίλας, δεν μπορεί να γίνει κλασική ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων, όπως στην Αθήνα, καθώς δεν υπάρχει ενιαία και συνεχής ζώνη μνημείων. «Τα αρχαία (κλασικά και ρωμαϊκά), τα νεοκλασικά, τα προσφυγικά και τα βιομηχανικά μνημεία της πόλης μπορεί να “ενοποιηθούν” εν μέρει και να λειτουργήσουν ευεργετικά αν συνδυαστούν με εκτεταμένες αναπλάσεις και έργα πρασίνου σε μορφή δικτύου» τονίζει ο καθηγητής. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα αποτελούν «θραύσματα» εντός του πυκνοδομημένου αστικού ιστού, αλλά, όπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος, «ενότητες με κρίσιμη μάζα που θα παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στην καθημερινή ζωή των κατοίκων όσο και στην εικόνα του επισκέπτη».

Οι σημαντικές ενότητες αρχαιοτήτων της πόλης είναι:

* Το Κονώνειο Τείχος σε όλο το μήκος της Πειραϊκής.

* Η Ηετιώνεια Πύλη στην ομώνυμη ακτή της Δραπετσώνας.

* Οι Νεώσοικοι της Ζέας και το Ναυτικό Μουσείο Πειραιά.

* Το Ελληνιστικό Θέατρο και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.

* Οι Αστικές Πύλες και το νέο μουσείο.

* Οι δύο ανασκαφές αστικών ιπποδάμειων και ρωμαϊκών οικοδομικών τετραγώνων στην Τερψιθέα και στου Βρυώνη.

Στις σωζόμενες αρχαιότητες περιλαμβάνονται ακόμη μικρότερης έκτασης ευρήματα, όπως ίχνη της Σκευοθήκης του Φίλωνος στο Πασαλιμάνι, το Ιερό της Αρτέμιδος και το Σηράγγειο στην Καστέλα, ο οικισμός των Μηνύων στον Προφήτη Ηλία.

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

Η πρόταση για το πάρκο των Τρένων περιλαμβάνει τη σύνδεση της Λεύκας (ΚΥΔΕΠ, Κτήμα Δηλαβέρη, Αμαξοστάσιο ΟΣΕ, Ρετσίνα), μέσω του σιδηροδρομικού διαδρόμου Λεύκας- Αγίου Διονυσίου, με την Ηετιώνεια Ακτή και τον χώρο των Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα μέσω της Ακτής Βασιλειάδη.

Η πεζοδρόμηση του σιδηροδρομικού διαδρόμου θεωρείται εφικτή καθώς υπάρχει αρκετός χώρος ώστε να εξυπηρετηθούν πεζοί και ποδηλάτες, αλλά και να παραμείνει σε λειτουργία μια γραμμή του Προαστιακού η οποία το καλοκαίρι θα μεταφέρει στο λιμάνι όσους θέλουν να ταξιδέψουν με τις ακτοπλοϊκές γραμμές της Κρήτης.

Αγκάθι στην προσπάθεια αυτή αποτελεί η πρόθεση του ΟΣΕ για πολεοδόμηση του χώρου του Αμαξοστασίου, ενώ άγνωστες παραμένουν οι προθέσεις της Εθνικής Τράπεζας για τη Ρετσίνα. Παλαιότερο σχέδιο για τη μεταφορά του Πανεπιστημίου Πειραιά στη Ρετσίνα απέτυχε, ενώ σήμερα υπάρχει πρόταση για την εγκατάσταση εκεί του Δικαστικού Μεγάρου της πόλης. Η έκταση του πάρκου των Τρένων- όπου θα φιλοξενείται και το Εθνικό Μουσείο Σιδηροδρόμων - υπολογίζεται σε 171 στρέμματα και το μήκος του σε 3 χιλιόμετρα. ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΝΑ ΓΙΝΕΙ...
Οι πιέσεις από το... real estate αφορούν περισσότερα από 1.000.000 τ.μ. στην πόλη. Μετά το 2004 εμφανίστηκαν σχεδιασμοί ιδιωτικών επιχειρήσεων, καθώς και νυν ή πρώην ΔΕΚΟ για οικοδόμηση μεγάλων αδόμητων χώρων στην περιφέρεια του Πειραιά. Για παράδειγμα, υπάρχει ενδιαφέρον από την Εθνική Τράπεζα και τον ΟΛΠ για δημιουργία επιχειρηματικού- ναυτιλιακούεμπορικού- τουριστικού κέντρου στα Λιπάσματα Δραπετσώνας, εμπορικού κέντρου και κτιρίου γραφείων στον Ηλεκτρικό Σταθμό από τον ΗΣΑΠ, εμπορικού κέντρου και κτιρίου γραφείων στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Πειραιά και εμπορικού κέντρου και συγκροτήματος κατοικιών στο Εργοστάσιο Σιδηροδρόμων στη Λεύκα από τον ΟΣΕ κ.ά.

Από ιδιώτες σχεδιάζονται ακόμη κέντρο εμπορίου, κατοικιών, αναψυχής και γραφείων στα οικόπεδα «Αιγαίο» δίπλα στο γήπεδο «Γ. Καραϊσκάκης», ενώ εκκρεμούν σχέδια για άλλες δύο ανάλογες χωροθετήσεις στα πρώην εργοστάσια Κεράνη και Ρετσίνα. «Οι χωροθετήσεις αυτές προτείνονται σε κηρυγμένους χώρους πρασίνου ή σε αποθέματα γης πρώην βιομηχανικών, λιμενικών και σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων, προκαλώντας την απώλεια περίπου 550 στρεμμάτων ελεύθερων και εν δυνάμει πράσινων χώρων από την πόλη» λέει ο κ. Μπελαβίλας.

Επισημαίνει μάλιστα ότι η χωροθέτηση τέτοιας κλίμακας εμπορικών χρήσεων στην περιφέρεια της πόλης θα προκαλέσει την κατάρρευση της ήδη προβληματικής τοπικής αγοράς του Πειραιά και των γύρω δήμων.

Και καταλήγει: «Η πλημμύρα αυτών των προτάσεων άναρχης δόμησης μεγάλων εμπορικών χώρωνέχει χαρακτηριστικά μάλλον “φούσκας” του χρηματιστηρίου γης επί φθηνών οικοπέδων παρά συγκροτημένου αναπτυξιακού σχεδίου».

(ΤΟ ΒΗΜΑ)