Σαν σήμερα, το χρηματιστηριακό κραχ της Αμερικής "γονάτισε" την Ελλάδα

Σαν σήμερα, 19 Σεπτεμβρίου 1931, ο χρηματιστηριακός πανικός σε Αμερική και Ευρώπη επηρεάζει και την Ελλάδα. Σημειώνεται υποτίμηση των αξιών και χρεοκοπία χρηματιστών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ κλείνει το Χρηματιστήριο. Διαβάστε στο planet-greece πώς ξεκίνησαν κι εκτιλύχθηκαν εν συνεχεία τα γεγονότα...




Τί έγραψε ο Ελληνικός Τύπος:

"24 Οκτωβρίου 1929: Απ' άκρη σε άκρη των ΗΠΑ επικρατεί οικονομική αβεβαιότητα και φόβος. Κατατρομαγμένοι οι επενδυτές έδιναν εντολές στους χρηματιστές τους να πωλήσουν σε οποιαδήποτε τιμή, γεγονός που συνέτριψε το χρηματιστήριο. Ζαλισμένοι και κάθιδροι οι χρηματιστές πάνω στο οδόστρωμα της Wall Street προσπαθούσαν να πραγματοποιήσουν συναλλαγές που θα περιόριζαν τις ζημιές τους. Αυτή η μέρα θα μείνη γνωστή για χρόνια ως "Η Μαύρη Πέμπτη".
Είναι δύσκολο να υπολογιστούν οι ζημιές, αλλά πιστεύεται ότι ανέρχονται ήδη σε δισεκατομμύρια δολάρια. Χιλιάδες λογαριασμοί εξανεμίσθηκαν, δεν είναι δε υπερβολή να λεχθή ότι μερικές χρηματιστηριακές αξίες κυριολεκτικά αφανίστηκαν. Κοντά στα 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια.

Υπήρχε θεαματική κάμψη των προσωπικών χρηματιστηριακών αξιών γύρω στο μεσημέρι. Οι πιο αλματώδεις κάμψεις συνέβησαν μεταξύ 11-15 π.μ. και 12-15 μ.μ. Η General Electric έπεσε κατά 17 μονάδες. Οι χρηματιστηριακές αξίες του Τζονς-Μελβίλ έχασαν το 25% περίπου της αξίας τους. Οι εταιρείες σημείωσαν κάποια ανάκαμψη αργά το απόγευμα, αλλά, παρόλα αυτά, υπέστησαν σημαντικές ζημιές.

Οι χρηματιστές δεν ξαναείδαν μέρα σαν τη σημερινή. Το χρηματιστήριο του Σικάγου έφτασε κοντά στον πανικό. Μια από τις μεγαλύτερες κακοήθειες υπήρξαν οι διαδόσεις πριν και μετά το χρηματιστήριο. Κατά μια εκδοχή 11 τουλάχιστον κερδοσκόποι αυτοκτόνησαν. Η αγορά σταθεροποιήθηκε το απόγευμα. Αυτό ήταν ήδη πολύ αργά για πολλούς μικρούς επενδυτές, αλλά οι τιμές άρχισαν να ανέρχονται αμέσως μόλις διαδόθηκε ότι μια σύσκεψη θα λάμβανε χώρα στους Τζ. Π. Μόργκον και Σία. Τραπεζίτες βγήκαν από τη σύσκεψη αυτή για να διαβεβαιώσουν τους επενδυτές ότι η αγορά, παρά τις άνευ προηγουμένου ζημιές, ήταν στην ουσία υγιής. Υποσχέθηκαν επίσης ότι θα στηρίζουν το χρηματιστήριο για να προλάβουν περαιτέρω πτώση του.

Ένας τραπεζίτης που δεν παραβρέθηκε στη σύσκεψη παρατήρησε: " Ασχημες αναταραχές στο χρηματιστήριο δεν είναι τίποτα το καινούριο για την αμερικανική εμπειρία". Ο Αιούις Πίρσον, Πρόεδρος του Ίρβινγκ Τραστ, είπε "το εκκρεμές πάντα ταλαντεύεται πολύ και φαίνεται πως το από καιρό αναμενόμενο κραχ θα επιφέρη μια κάποια ισορροπία ".

Η αγορά έπεσε δραματικά την τελευταία ώρα των συναλλαγών, καθώς 2,6 εκατομμύρια μετοχές βρίσκονται σε διαπραγμάτευση. Οι φόβοι, ωστόσο, για πτώση άρχισαν να καλλιεργούνται μερικές εβδομάδες πριν, όταν διαδόθηκε η φήμη ότι στελέχη μεγάλων τραστ εκκαθαρίζουν πολλές από τις ασφάλειες τους.

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για να εξηγήσουν το τι συνέβη σήμερα. Μερικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι η αγορά θα έπρεπε να σταματήσει κάπου, συμπληρώνοντας ότι οι τιμές ανέβηκαν τόσο πολύ που πωλούνται από 15 έως 150 φορές πάνω από τα κέρδη της.

Η ψυχολογία διαδραματίζει κι αυτή σημαντικό ρόλο. Οι επενδυτές έλπιζαν σε κάποια αναζωογόνηση της αγοράς χθες. Καμιά, όμως, θεωρία δεν είναι απίθανη, μερικοί μάλιστα αναλυτές είπαν πως, ίσως, ο καιρός να έπαιξε κάποιο ρόλο. Πολλές δυτικές πόλεις των ΗΠΑ καλύφθηκαν από χιόνι, πράγμα που έκανε ακόμη πιο δύσκολη την επικοινωνία με τη Νέα Υόρκη.

Οι οικονομολόγοι της Ευρώπης, δεν κατάλαβαν απ' την αρχή την καταστροφή που έρχεται. Στις αρχές του 1931, η Γερμανία δηλώνει αδυναμία του Ράιχ να καταβάλλει πολεμικές επανορθώσεις. Ξαναπέφτει η Γερμανία στην ανεργία.

Η ανεργία, δίνει φτερά στο Χίτλερ με τα συνθήματα του κατά της συνθήκης των Βερσαλλιών, στην οποίαν αποδίδονται όλα τα δεινά των Γερμανών.

Τη Γαλλία, την ίδια εποχή, χτυπάει η κρίση. Γεωργική χώρα η Γαλλία, δεν έρχεται η καταστροφή, ούτε η ανεργία φθάνει τα επίπεδα Αμερικής και Γερμανίας.
Στην Αγγλία, βιομηχανική χώρα, τα αποτελέσματα έρχονται τρομακτικά. Εκατομμύρια άνεργοι, διαρροή συναλλάγματος, για την αγορά τροφίμων και πρώτων υλών.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1931, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Αγγλία εγκαταλείπει τον "χρυσούν κανόνα ". Από τότε η χάρτινη λίρα η "στερλίνα " θα χάσει την ισοτιμία της με τη χρυσή.

Φυσικό είναι η κρίση να επηρεάσει και την Ελλάδα.



Γνωστό είναι ότι πάντα παθητικό ήταν το εμπορικό ισοζύγιο, με κάλυψη από " άδηλους πόρους":

•  Ναυτιλιακό συνάλλαγμα.
•  Μεταναστευτικό.
•  Τουριστικό σε μικρά ποσοστά.

Τα εξαγώγιμα προϊόντα της Ελλάδας, θέλουν ευημερία στις χώρες των εξαγωγών για να έχουν πέραση: καπνός, σταφίδα, λάδι.

Η σταφίδα εξάγεται στην Αγγλία, ιδιαίτερα για την "πουτίγκα " στις εορτές. Όταν όμως εκατομμύρια Άγγλοι δυστυχούν με την ανεργία, ποιος θα σκεφθεί την "πουτίγκα"!...
 

Παρά τις δυσκολίες, επί δύο χρόνια παλεύει η ελληνική οικονομία
 

Το μεγάλο πλήγμα έρχεται με "το Αγγλικό Κραχ", με την ανατίναξη της χρυσής λίρας.
Λεν είναι μόνο η σύνδεση της δραχμής με τη λίρα, αλλά και η εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας, από την Αγγλική χρηματαγορά...
 

* Τα καράβια φθάνουν στην Ελλάδα, μόνο για να βγάλουν τα πληρώματα τους και να δεθούν στα "νεκροταφεία " των πλοίων. Οι άνεργοι στερούνται ακόμα του ψωμιού.
* Οικογένειες που περίμεναν τα δολάρια της Αμερικής, τώρα θα περάσουν δύσκολες μέρες.
* Ο καπνός της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, θα μείνει αζήτητος στις καπναποθήκες. Οι καπνεργάτες θα πουν το "ψωμί ψωμάκι"
* Δεν είναι καλύτερη η τύχη και των άλλων προϊόντων που παράγει η χώρα…

(Από το «Η Ελλάδα μεταξύ πολέμου και ειρήνης», Γ. ΚΩΣΤΗ, Εκδ. Δρόμων)