29 ερωτήσεις - απαντήσεις για το σχέδιο «Αθηνά»

Πλήρεις διευκρινήσεις για για το σχέδιο «Αθηνά» που ανατρέπει το χάρτη της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης, έδωσε το υπουργείο Παιδείας. Με τη μορφή 29 ερωτήσεων – απαντήσεων, δίνεται ένας οδηγός για το τι σημαίνει το σχέδιο, γιατί γίνεται αυτή η μεταρρύθμιση και τι πρέπει να ξέρουν φοιτητές, καθηγητές και γονείς. Συγκεκριμένα:...




1. Τι είναι το σχέδιο «Αθηνά»;

Το σχέδιο Αθηνά είναι το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας. Επιδιώκει να αντιμετωπίσει, με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις, παθογένειες και στρεβλώσεις των τελευταίων 20 ετών.

Το υπουργείο αναφέρει ότι η ίδρυση και λειτουργία τμημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, πρωτίστως στα ΤΕΙ, διαμέσου του κατακερματισμού γνωστικών αντικειμένων ή ελλιπών προγραμμάτων σπουδών οδηγούν σε πτυχία χωρίς αντίκρισμα.


2. Ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα του σχεδίου «Αθηνά»;

Το υπουργείο Παιδείας αναφέρει ότι για τους καθηγητές θα είναι η παροχή βέλτιστων συνθηκών διδασκαλίας, έρευνας και η προοπτική ακαδημαϊκής ανέλιξης και καταξίωσης. Για τη νέα γενιά, γνώση, διευρυμένο επαγγελματικό ορίζοντα και κινητικότητα, κοινωνική ένταξη και καταξίωση. Για την Ελλάδα, δημιουργία θυλάκων Επιστημονικής Αριστείας, ύπαρξη ανθρώπινου δυναμικού υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και ουσιαστική αναπτυξιακή προοπτική.


3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα του γνωστικού κατακερματισμού;

Χαρακτηριστικά παραδείγματα, μοναδικά στον ευρωπαϊκό χώρο, είναι η ύπαρξη τμημάτων -, υπό την έννοια της τετραετούς φοίτησης σε ανώτατη εκπαίδευση, και μάλιστα στον τεχνολογικό πυλώνα της εκπαίδευσης, όπως τα τμήματα : Διεθνούς εμπορίου, Εφαρμογή ξένων γλωσσών στην διοίκηση και το εμπόριο, Δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία, Πληροφορικής και ΜΜΕ, Εμπορίας και Διαφήμισης.

4. Ποια είναι τα βασικά παραδείγματα συγχωνεύσεων γνωστικών αντικειμένων που περιλαμβάνει το σχέδιο «Αθηνά»;

Ενοποιούνται τα γνωστικά αντικείμενα της Διοίκησης Επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα οι 10 διαφορετικοί τίτλοι και τα 36 τμήματα των ΤΕΙ εντάσσονται πλέον σε ένα ενιαίο Τμήμα με τίτλο : Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστημάτων και Οργανισμών με κατευθύνσεις τα εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα της Διοίκησης Επιχειρήσεων -όπως, π.χ. το Μάρκετινγκ τις Δημόσιες Σχέσεις, τις Τουριστικές Επιχειρήσεις ενώ δημιουργούνται συνολικά 9 Τμήματα σε όλη τη χώρα.

Ενοποιούνται τα γνωστικά αντικείμενα του Πολιτικού Μηχανικού Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα οι 4 διαφορετικοί τίτλοι και τα 13 τμήματα των ΤΕΙ εντάσσονται πλέον σε ένα ενιαίο τμήμα με τίτλο Πολιτικοί Μηχανικοί και Τοπογράφοι ΤΕ, με κατευθύνσεις τα εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα όπως το Τοπογράφων, το Υδραυλικών Εργων, το Δομοστατικών Έργων και το Συγκοινωνιακών Έργων. Δημιουργούνται συνολικά 5 Τμήματα σε όλη τη χώρα.

Ενοποιούνται τα κατακερματισμένα γνωστικά αντικείμενα της Πληροφορικής ΤΕ. Συγκεκριμένα, οι 11 διαφορετικοί τίτλοι και τα 22 τμήματα των ΤΕΙ εντάσσονται πλέον σε ένα ενιαίο Τμήμα με τίτλο Μηχανικοί Πληροφορικής ΤΕ και με κατευθύνσεις τα εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα της Πληροφορικής
- όπως των Μηχανικών Δικτύων, των Μηχανικών Η/Υ, των Μηχανικών Πληροφοριακών Συστημάτων και των Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και Δικτύων. Δημιουργούνται συνολικά 9 Τμήματα σε όλη τη χώρα.

5. Πότε ξεκινάει η εφαρμογή του σχεδίου Αθηνά;

Με την αρχή της νέας ακαδημαϊκής περιόδου, τότε, τα νέα Τμήματα, που προκύπτουν από την εφαρμογή του σχεδίου θα πρέπει να είναι έτοιμα να υποδεχθούν τους φοιτητές τους, αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας.

Με τη λήξη της διαβούλευσης, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, θα προωθηθεί το Προεδρικό Διάταγμα και θα ανακοινωθεί το μηχανογραφικό δελτίο των πανελληνίων εξετάσεων της ακαδημαϊκής χρονιάς 2012 - 2013, στο οποίο θα περιέχονται τα τμήματα του νέου ακαδημαϊκού χάρτη.


6. Γιατί μία τόσο μεγάλη μεταρρύθμιση έπρεπε να υλοποιηθεί τόσο γρήγορα;

Η κυβέρνηση είχε δεσμευθεί, ήδη από τις προγραμματικές δηλώσεις της, για την αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού-ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας, με χρόνο εφαρμογής την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2013-2014.

7. Το Σχέδιο Αθηνά είναι Μνημονιακή υποχρέωση;

- Το σχέδιο Αθηνά δεν επιβάλλεται από κανένα Μνημόνιο, αναφέρει το υπουργείο Παιδείας. Αποτελεί απαραίτητη διόρθωση των στρεβλώσεων και παθογενειών δεκαετιών.

8. Ήταν δυνατό να γίνουν οι συγχωνεύσεις εντός του κάθε Ιδρύματος, ώστε να αποφεύγονται οι μετακινήσεις, φοιτητών καθηγητών και οικογενειών; Η συγχώνευση είναι τελικά γεωγραφική υπόθεση ή ζήτημα γενικότερο;

Ο ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας εμφάνιζε 40 Ιδρύματα Ανώτατα Εκπαίδευσης, με κύριο χαρακτηριστικό την ύπαρξη 534 Τμημάτων διάσπαρτα σε 63 πόλεις. Κύρια χαρακτηριστικά αυτού του χάρτη ήταν η τεράστια χωροταξική διασπορά των τμημάτων, ο κατακερματισμός ομοειδών τμημάτων αλλά και γνωστικών αντικειμένων καθώς και η ανορθολογική ανάπτυξη των κτιριολογικών υποδομών τους.

Όλα αυτά, υποστηρίζει το υπουργείο Παιδείας, οδηγούν σε ποσοτική και - πολλές φορές - ποιοτική ανεπάρκεια που έχει ως αποτέλεσμα χαμηλή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

9. Ποιος εκτιμάται ότι θα είναι ο αριθμός των φοιτητών που θα αλλάξουν τόπο σπουδών με την εφαρμογή του σχεδίου «Αθηνά»;

Συνολικά 31.528 ενεργοί φοιτητές είναι εγγεγραμμένοι στα τμήματα Πανεπιστημίων και ΤΕΙ τα οποία «μετακινούνται» από τη σημερινή τους έδρα. Όμως το 15% από το σύνολο αυτό των φοιτητών υπολογίζεται ότι θα έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους μέχρι τον Σεπτέμβριο, λαμβάνοντας υπόψη και τη συμβολή των Εξεταστικών περιόδων Φεβρουαρίου και Ιουνίου, για τους επί πτυχίο φοιτητές. Σε κάθε περίπτωση, στο σύνολο των 250.000 ενεργών φοιτητών θα απαιτηθεί η μετακίνηση περίπου 18.000 φοιτητών - και αυτή εντός των Περιφερειών που σήμερα φοιτούν. Δηλαδή από τα Γρεβενά στην Καστοριά και από τη Θεσσαλονίκη στις Σέρρες ή από την Αμαλιάδα στη Πάτρα.


10. Δηλαδή θα υπάρχουν επιδοτήσεις για τις μετακινήσεις αυτές. Με τι ποσό και με τι κριτήρια :

- Θα επιδοτηθούν οι μετακινήσεις με εισοδηματικά και άλλα κριτήρια, που θα ανακοινωθούν στο προσεχές διάστημα.

11. Σε ποια πεδία αυξάνονται και σε ποια πεδία μειώνονται οι εισακτέοι;

Στα Πανεπιστήμια αυξάνονται οι εισακτέοι στα:
2ο Επιστημονικό Πεδίο (Θετικών Επιστημών),
4ο (Τεχνολογικών Επιστημών) και
5ο (Επιστημών Οικονομίας και Διοίκησης).
Μένει σταθερός ο αριθμό τους στο
3ο Επιστημονικό Πεδίο (Επιστημών Υγείας)
και μειώνεται στο:
1ο (Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών)

Στα ΑΤΕΙ , μένει σταθερός ο αριθμός των εισακτέων στα:
2ο Επιστημονικό Πεδίο (Θετικών Επιστημών) και
3ο Επιστημονικό Πεδίο (Επιστημών Υγείας),
Μειώνεται ο αριθμός τους στα:
1ο (Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών),
4ο (Τεχνολογικών Επιστημών) και
5ο (Επιστημών Οικονομίας και Διοίκησης).


12. Το νέο Τμήμα που δημιουργείται θα έχει ως εισακτέους το σύνολο των εισακτέων που είχαν τα συγχωνευόμενα Τμήματα;

Όχι. Όπως κάθε χρονιά, ο αριθμός των εισακτέων κάθε τμήματος, θα οριστεί μαζί με την ανακοίνωση του μηχανογραφικού δελτίου. Για αυτό θα ληφθούν υπόψη - όπως κάθε χρονιά - οι εισηγήσεις των Ιδρυμάτων.

13. Οι φοιτητές - αν το τμήμα τους απορροφάται από άλλο - από πού θα πάρουν πτυχία; Τα πτυχία τους τι τίτλο θα έχουν, του τμήματος που εισήχθησαν ή αυτού που θα αποφοιτήσουν;

- Οι απόφοιτοι, οι σημερινοί φοιτητές και οι αυριανοί εισακτέοι θα έχουν τα ίδια πτυχία, τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα, εφόσον το τμήμα που απορροφάται θα αποτελεί κατεύθυνση στο νέο τμήμα που δημιουργείται. Η ύπαρξη αυτής της προϋπόθεσης διασφαλίζει και τη κατοχύρωση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων και από το νέο Τμήμα.

14. Τι γίνεται με Φοιτητές / Φοιτήτριες σε ΑΕΙ / ΑΤΕΙ και το τμήμα τους συγχωνεύεται, ενώ χρωστούν μόνο πτυχιακή ή κάνουν την πρακτική τους, Από πού θα πάρουν το πτυχίο τους;

Φοιτητής/Φοιτήτρια, που χρωστάει μόνο την πτυχιακή του ή κάνει την πρακτική του, θα λάβουν το πτυχίο τους με τον τίτλο του (αρχικού) τμήματος προέλευσης τους - παρά την συγχώνευση του Τμήματος.

Εκτιμάται ότι στο τμήμα προέλευσης έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα της ακαδημαϊκής διδασκαλίας που απαιτείται.

15. Τι συμβαίνει με τα μαθήματα που έχουν ήδη περάσει στο Τμήμα τους πριν συγχωνευθεί;

Αναγνωρίζονται, με βάση την αντιστοιχία που υπάρχει στο πρόγραμμα σπουδών, σε κάθε τμήμα.

Τα προγράμματα σπουδών των νέων τμημάτων θα έχουν τροποποιηθεί -έως τον Σεπτέμβριο- ανάλογα με τις νέες κατευθύνσεις και τις όποιες απορροφήσεις που θα περιλαμβάνει η Αθηνά.

16. Ποιοι καθηγητές θα διδάσκουν στα νέα τμήματα -και ενδεχομένως - τα νέα μαθήματα;

Τα μέλη ΔΕΠ των Σχολών που συγχωνεύονται, με βάση το νέο πρόγραμμα σπουδών που θα συντάξει το νέο Τμήμα.

17. Τι γίνεται με τους μεταπτυχιακούς και τους υποψήφιους διδάκτορες;

Συνεχίζουν με την ίδια επιτροπή, και μεταφέρονται στο Πανεπιστήμιο, στο οποίο διατηρεί την έδρα του ο επιβλέπων καθηγητής. Αλλά και οι φοιτητές των μεταπτυχιακών προγραμμάτων των Τμημάτων που απορροφούνται, θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους χωρίς καμία αλλαγή ή μετατροπή στη φύση της φοίτησης τους.

18. Τι γίνεται με τους φοιτητές που μεταγράφονται σε τμήματα τα οποία απορροφούνται;

Θα ολοκληρώσουν τη διαδικασία μεταγραφής, όπως προβλέπει ο Νόμος που ψηφίστηκε, και μετά θα μετακινηθούν προς το Τμήμα, με το οποίο συγχωνεύονται. Γι αυτό είναι σημαντικό προ των αιτήσεων τους για μεταγραφή να παρακολουθήσουν την εξέλιξη και οριστικοποίηση του σχεδίου «Αθηνά».

19. Φοιτητές / φοιτήτριες των πέντε Πανεπιστημίων που θα συναποτελέσουν το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο «Αδαμάντιος Κοραής» τι πτυχίο θα λάβουν;

Ότι και οι νυν απόφοιτοι των πέντε πανεπιστημίων, τα οποία παραμένουν αυτόνομα, αυτοτελή και ανεξάρτητα.
Τμήματα, προγράμματα σπουδών, πτυχία και επαγγελματικά δικαιώματα δεν αλλάζουν σε κανένα από τα πέντε πανεπιστήμια που συνθέτουν το Ομοσπονδιακό πανεπιστήμιο.

20. Ποια είναι η νέα δομή που δημιουργείται από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο;

Το Ομόσπονδο πανεπιστήμιο «Αδαμάντιος Κοραής» -όπως και το Αττικό ΤΕΙ - δε θα αποτελέσουν ένα ενιαίο Ίδρυμα.

21. Ποιος θα έχει την ευθύνη για την κατανομή των κονδυλίων στο Ομοσπονδιακό πανεπιστήμιο και στο Ομοσπονδιακό ΤΕΙ.

Τα ίδια τα Ιδρύματα, όπως και σήμερα, καθώς διατηρούν την αυτοτέλειά τους,.

22. Η ομοσπονδοποίηση επηρεάζει την εξέλιξη των καθηγητών ή τα όργανα διοίκησης ή το διοικητικό προσωπικό τους;

Καθόλου. Τα Πανεπιστήμια παραμένουν αυτοτελή Νομικά Πρόσωπα. Η ομοσπονδοποίηση δεν έρχεται να αφαιρέσει από τα υφιστάμενα πανεπιστήμια, αλλά να προσθέσει υπεραξία - με τις δράσεις συνέργειας που θα αναπτύξουν.

23. Πως θα εκλεγεί η διοίκηση του Ομόσπονδου ΑΕΙ-ΑΤΕΙ :

Από τα εκλεγμένα Συμβούλια Διοίκησης των Πανεπιστημίων που το συνθέτουν. Με έμμεση εκλογή

24. Προβλέπεται μείωση προσωπικού η μείωση ερευνητικού φάσματος , που να προκαλεί μείωση κόστους;

Τίποτα από τα δύο. Ο αριθμός των μελών του προσωπικού , (Διοικητικού και Εκπαιδευτικού ) δεν επηρεάζεται από την συγχώνευση των Ιδρυμάτων.
Αντίθετα, ενισχύονται οι ερευνητικές δυνατότητες των Ιδρυμάτων

25. Τι γίνεται με τα ενοχικά ή εμπράγματα δικαιώματα και υποχρεώσεις Τμημάτων η Ιδρυμάτων που συγχωνεύονται η μετακινούνται; Ποιος τα αναλαμβάνει ;

Θα ρυθμιστεί με το Προεδρικό Διάταγμα που θα εκδοθεί - και θα αφορά - κάθε Ίδρυμα ή Τμήμα ξεχωριστά. Η γενική φιλοσοφία όμως είναι ότι αυτά μεταβιβάζονται στο διάδοχο σχήμα.

26. Τι συμβαίνει για όσους μένουν σε εστίες; Μεταφέρονται στις αντίστοιχες εστίες του νέου τμήματος;

Θα υπάρξει κοινωνική μέριμνα, με εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να συνεχιστεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η κάλυψη τους από τις δομές Φοιτητικής Μέριμνας και υπό το νέο Ίδρυμα ή Τμήμα.

27. Τι ισχύει με τις υποτροφίες ή τα δάνεια ενίσχυσης;

Οι υποτροφίες όπως και τα δάνεια προς τους φοιτητές θα συνεχίσουν να χορηγούνται με το ίδιο ακριβώς καθεστώς όπως συνέβαινε μέχρι και τώρα, με βάση τα ίδια ακριβώς κριτήρια και με τις ίδιες ακριβώς διαδικασίες.

28. Υπάρχουν θέματα για τα μεγάλης ακίνητης περιουσίας που διαχειρίζονται τα Ιδρύματα;

Όχι. Όπως ο Ν.4076/12 ορίζει, τα νέα Ιδρύματα, παραμένουν διάδοχα σχήματα των προγενέστερων δομών, από τις οποίες προήλθαν. Κατά συνέπεια, και η ακίνητη ή άλλη περιουσία των Ιδρυμάτων θα περιέλθει στην κατοχή των νέων Ιδρυμάτων, χωρίς να ανακύπτει κανένα ζήτημα για το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους.

29. Τι θα γίνει με τα κτίρια-υποδομές-περιουσία των Τμημάτων που συγχωνεύονται η καταργούνται;

Όλα τα ζητήματα των περιουσιακών στοιχείων των συγχωνευόμενων τμημάτων, θα ρυθμιστούν για κάθε ένα ξεχωριστά από το Προεδρικό Διάταγμα που θα υπάρξει για κάθε ένα - βασισμένο στη γενική φιλοσοφία ό,τι αυτά θα παραχωρηθούν στα διάδοχα σχήματά τους.