Παιδικός σταθμός: το άγχος του αποχωρισμού και πώς θα γίνει ευχάριστος για όλους

Ο παιδικός σταθμός είναι το μεγάλο βήμα του παιδιού σας ώστε να ενταχθεί στην κοινωνία. Η πόρτα του σπιτιού ανοίγει και εσείς μένετε έξω από την κλειστή του σχολείου. Μην ανησυχείτε. θα προσαρμοστείτε...

Στην πρώτη συνάντηση γονέων του παιδικού σταθμού που έχουμε επιλέξει για τον γιο μας μάς ρώτησαν. Είστε έτοιμοι για να πάει το παιδί σας στον παιδικό σταθμό; Τι νιώθετε;
Νιώθω χαρά και αγωνία μαζί. Ανησυχώ για αυτή την μεγάλη αλλαγή στη ζωή του και στην ζωή μας. Πώς θα πάει ο αποχωρισμός και αν θα τα καταφέρουμε να ξαναοργανώσουμε την ζωή μας ως οικογένεια από αυτή τη νέα αρχή. Εκτός από την προσαρμογή του και την δική μας σε αυτό, είναι η αλήθεια ότι πρέπει να κανονίσουμε ξανά την δουλειά μας και το πρόγραμμά μας...

Ο παιδικός σταθμός μπήκε στη ζωή μας ένα χρόνο πριν. Όταν αναρωτηθήκαμε πότε είναι η σωστή ηλικία για να πάει ο γιος μας, πού και πώς. Η διαδικασία εγγραφών και αιτήσεων ξεκινά λίγους μήνες πριν, όταν πρέπει να κάνεις ένα ρεπορτάζ και να βρεις τον κατάλληλο. Δηλαδή να δεις αν θα πας σε δημόσιο ή ιδιωτικό. Στην πρώτη περίπτωση οι περισσότεροι δήμοι έχουν προθεσμίες ανάμεσα στις 20 Μαΐου έως και τις 15 Ιουνίου. Καταθέτεις τα δικαιολογητικά εγγραφής και με βάση τα οικονομικά κριτήρια των αιτήσεων γίνεσαι ή όχι αποδεκτός. Ακόμα κι αν πρόκειται για δημόσιο πληρώνεις πάλι, κάποιο ποσό ανάλογα με τον δήμο και την κλίμακα της μηνιαίας οικονομικής συμμετοχής σύμφωνα με το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα. Υπάρχουν και τα προγράμματα ΕΣΠΑ και ίσως πριν αποφασίσετε να τσεκάρετε αν έχετε τα απαραίτητα κριτήρια και μόρια ώστε να ενταχθείτε σε αυτά.

Στους ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα, καθώς υπάρχει συγκεκριμένο ποσό που πρέπει να καταβληθεί μηνιαίως. Και πάλι, όμως, πρέπει να έχεις κάνει την εγγραφή νωρίτερα από τον Σεπτέμβριο σε πολλούς, οι οποίοι είναι σε θέση να δεχθούν ορισμένο αριθμό παιδιών. Αν όμως για οποιοδήποτε λόγο αποφασίσετε να γράψετε το παιδί σας τον Σεπτέμβριο, αυτό είναι πιο εφικτό συγκριτικά με το δημόσιο. Επίσης, μπορείτε να το κάνετε όποια στιγμή του χρόνου θελήσατε (ας πούμε επειδή άλλαξε η δουλειά σας ή βρήκατε δουλειά).

Στον ψυχολογικό τομέα, ίσως κανείς δεν θα καταφέρει να σας προετοιμάσει γραπτώς... Ανησυχείτε αν έχετε βρει τον κατάλληλο ή αν θα καταφέρετε. Αρχικά τουλάχιστον ας έχετε κάνει τα βασικά.

 

Πώς να επιλέξετε τον σωστό παιδικό σταθμό

Η ασφάλεια, η καθαριότητα, η φιλοσοφία, οι συστάσεις και οι εμπειρίες γνωστών γονιών, η απόσταση και φυσικά το κόστος είναι βασικά κριτήρια επιλογής του σωστού παιδικού για το παιδί σας. Αν είναι πολύ ακριβός θα σας δημιουργήσει προβλήματα και άγχος στη συνέχεια, αν είναι πολύ μακριά, αλλά καλός, ίσως να πρέπει να σκεφθείτε ότι μια ώρα δρόμος δεν αξίζει για τον τέλειο παιδικό σταθμό. Θα πρέπει να επισκεφθείτε τον χώρο ή τους χώρους που θα καταλήξετε κι όχι να το αφήσετε για την ημέρα που θα πάτε για πρώτη φορά. Είναι άνετος; Είναι καθαρός; Είναι ασφαλής; Μπορεί άνετα να ανέβει σε ένα παράθυρο ή να βγει από μία πόρτα; Υπάρχει αρκετός χώρος να παίζουν τα παιδιά; Που θα κοιμάται, αν το αφήνουμε και το μεσημέρι; Πώς είναι η κουζίνα ή η τουαλέτες; Υπάρχει γιατρός σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης;

  Φροντίζουμε πριν αποφασίσουμε που θα στείλουμε το παιδί μας να έχουμε γνωρίσει τις δασκάλες του, ποιο είναι το ημερήσιο πρόγραμμα του σχολείου και ποια η γενικότερη φιλοσοφία της λειτουργίας του, αλλά και ποια η παιδαγωγική άποψη του ιδιοκτήτη του. Τι περιλαμβάνει μια ημέρα στο σχολείο, πώς απασχολούνται τα παιδιά; Η γνωριμία μαζί τους και η ανάπτυξη σχέσης είναι απαραίτητη.

Ο παιδικός σταθμός είναι στην ουσία το πρώτο μεγάλο βήμα προς την κοινωνικοποίηση του παιδιού μας, η δασκάλα είναι σημαντικό να είναι ευχάριστος και χαμογελαστός άνθρωπος. Υπάρχουν πολλοί παιδικοί σταθμοί που οργανώνουν την προσαρμογή στο σχολείο με την συνεργασία και παρουσία των γονιών (τις πρώτες μέρες ή όσο τέλος πάντων χρειαστεί) και άλλοι έχουν άλλο τρόπο, όπως να μένετε κάπου κοντά αρχικά (π.χ. στην αυλή) αλλά να μην σας βλέπει. Στην δεύτερη περίπτωση για να είστε σίγουροι ότι έχετε κάνει την σωστή επιλογή ανθρώπων πρέπει να συζητάτε περισσότερο.

Ζητάμε το μενού και ενημερώνουμε για τυχόν αλλεργίες του παιδιού. Ενημερώνουμε τους υπεύθυνους ακόμα σε ποια φάση της πάνας είναι το σπλάχνο μας (δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε;).

Την έχει βγάλει ή είναι ακόμα στην εκπαίδευση. Από προσωπική εμπειρία ξέρω ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρξει άγχος σε αυτό. Να τα κάνει δηλαδή όλα μαζί. Και να πάει στο σχολείο και να αγχωθεί να έχει βγάλει την πάνα για να το κάνει. Όπως λέει και η παιδίατρός του "κανένας δεν πήγε φαντάρος με πάνα".

Πώς θα κάνετε τον παιδικό σταθμό μια ευχάριστη νέα εμπειρία

  Γράφει: Όλγα Ψωμιάδη, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Συνήθως η "επίσημη" έναρξη της σχολικής ζωής ταυτίζεται με τον παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο. Η πρώτη μέρα του παιδικού σταθμού, συχνά, χαρακτηρίζεται ταυτόχρονα από αγωνία και ενθουσιασμό, τόσο για τους γονείς όσο και για το παιδί, ειδικά αν είναι η πρώτη του χρονιά. Οι γονείς συνήθως αγωνιούν γιατί πλάθουν στο μυαλό τους τα χειρότερα πιθανά σενάρια –  δηλαδή το παιδί γαντζωμένο από το πόδι τους να σπαράζει στο κλάμα και να τραυματίζεται ψυχικά για πάντα από τον βίαιο αποχωρισμό. Τα καλά νέα είναι ότι αυτές οι περιπτώσεις είναι σπάνιες και ότι η πρώτη μέρα του παιδικού σταθμού δεν χρειάζεται να είναι μια αρνητική εμπειρία για κανέναν. Το άγχος του αποχωρισμού είναι στις περισσότερες περιπτώσεις βραχύβιο και υπάρχουν δοκιμασμένες τακτικές που βοηθούν στην ανακούφιση από αυτό.
Συνήθως, η αγωνία και το άγχος του αποχωρισμού αφορά κυρίως στον γονιό, ο οποίος στη συνέχεια την μεταφέρει και στο παιδί. Τα παιδιά επηρεάζονται από τους γονείς στις αντιδράσεις τους, καθώς αντιλαμβάνονται ακόμα και τις μικρές αλλαγές στη διάθεση, στη συμπεριφορά και στα συναισθήματα τους. Αν οι γονείς είναι ήρεμοι, θετικοί και αισιόδοξοι για την εμπειρία του παιδικού σταθμού, το πιθανότερο είναι ότι και τα παιδιά θα την αντιμετωπίσουν με τον ίδιο τρόπο.

Συνήθως, η αγωνία και το άγχος του αποχωρισμού αφορά κυρίως στον γονιό, ο οποίος στη συνέχεια την μεταφέρει και στο παιδί

  Δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη αιτία για το άγχος του αποχωρισμού. Ο βαθμός στον οποίο βιώνεται εξαρτάται τόσο από ιδιοσυγκρασιακούς όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ο ψυχισμός του κάθε παιδιού είναι διαφορετικός: κάποια παιδιά είναι πιο δεκτικά σε νέες εμπειρίες και αγαπούν την περιπέτεια, ενώ άλλα προτιμούν τη σιγουριά του οικείου. Και στις δύο όμως περιπτώσεις, το περιβάλλον, δηλαδή η συμπεριφορά των γονιών, παίζει σημαντικό ρόλο. Οι γονείς πρέπει να φροντίσουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα δικά τους άγχη και συναισθήματα, προτού να είναι σε θέση να προετοιμάσουν το παιδί για αυτή την αλλαγή στη ζωή του.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη μεγάλη αυτή αλλαγή;

Η συμμετοχή των παιδιών στα προγράμματα των παιδικών σταθμών δεν αποσκοπεί στην εκπαίδευση μέσα από βιβλία (την λεγόμενη ακαδημαϊκή εκπαίδευση), αλλά στην εξοικείωσή τους με την συνήθεια να φεύγουν από το σπίτι κάποιες ώρες καθημερινά και να εκπαιδεύονται στο πλαίσιο μίας ομάδας. Τους δίνουν επίσης την ευκαιρία να καλλιεργήσουν την κοινωνικότητά τους, μέσα από την συνάντηση με άλλα παιδιά και ενηλίκους, και τους εισάγουν σε μία κοινωνική ζωή που διέπεται από κανόνες πιο συμβατικούς από εκείνους που ισχύουν στην οικογένεια.
Εκτός από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν στο παιδί, τα προγράμματα των παιδικών σταθμών, θα δώσουν και σε εσάς την ευκαιρία να καλύψετε κάποιες από τις δικές σας ανάγκες. Ίσως θέλετε να επιστρέψετε στην δουλειά σας, να φροντίσετε ένα καινούργιο μωρό ή να αφιερώσετε λίγες ώρες της ημέρας αποκλειστικά στον εαυτό σας. Στο στάδιο αυτό, ο αποχωρισμός από το παιδί μπορεί να ωφελήσει και τους δυο σας.

H δασκάλα του δεν μπορεί να σας αντικαταστήσει, ο παιδικός σταθμός δεν μπορεί να αναπληρώσει την οικογένεια, θα δείξουν στο παιδί ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που μπορούν να το φροντίσουν

  Αν μέχρι την στιγμή αυτή δεν βρεθήκατε ποτέ μακριά του, είναι πιθανό να αισθάνεστε θλίψη ή ενοχή για τον νέο αυτό αποχωρισμό. Όταν κυριεύεστε από συναισθήματα άγχους, θλίψης ή ενοχής, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι οι τακτικοί αυτοί αποχωρισμοί θα βοηθήσουν το παιδί να εδραιώσει την ανεξαρτησία του, να διευρύνει τις εμπειρίες του και να αποκτήσει περισσότερη ωριμότητα, αφήνοντάς σας παράλληλα πολύτιμο ελεύθερο χρόνο για τα δικά σας ενδιαφέροντα και για να καλύψετε τις προσωπικές σας ανάγκες. Στο τέλος – τέλος, ο χρόνος που θα περνάτε χώρια θα δυναμώσει τον δεσμό μεταξύ σας.
Ίσως να νιώσετε και κάποια ζήλεια για τον δεσμό που θα αναπτύξει το παιδί με την δασκάλα του, ιδιαίτερα εάν σε κάποια στιγμή οργής επιμένει ότι προτιμάει την δασκάλα του από εσάς.  Όμως σκεφτείτε: γνωρίζετε πολύ καλά ότι η δασκάλα του δεν μπορεί να σας αντικαταστήσει, στον ίδιο βαθμό που ο παιδικός σταθμός δεν μπορεί να αναπληρώσει την οικογένεια. Οι καινούργιες αυτές σχέσεις θα δείξουν στο παιδί ότι εκτός από την οικογένεια υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που μπορούν να το φροντίσουν. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα, που θα το συνειδητοποιήσει καθώς θα ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το πολύ πιο σύνθετο περιβάλλον του δημοτικού σχολείου.

Πώς θα κάνετε αυτή την αλλαγή μια ευχάριστη εμπειρία για το παιδί σας;

 
Επιλέξτε προσεκτικά τον παιδικό σταθμό.

Βεβαιωθείτε ότι είναι ένας χώρος ασφαλής, καθαρός και φιλικός, στον οποίο το παιδί σας θα αισθάνεται άνετα. Επιλέξτε ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα, με έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό παιδαγωγών, που να ενθαρρύνει τα παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, ανεξαρτησία και να καλλιεργήσουν διαπροσωπικές σχέσεις. Αναζητήστε κάποιο πρόγραμμα στο οποίο να συμμετέχουν όσο το δυνατόν λιγότερα παιδιά. Βεβαιωθείτε ότι συμφωνείτε με τις πειθαρχικές μεθόδους που εφαρμόζονται και ότι, σε γενικές γραμμές, συμφωνείτε με την φιλοσοφία που επικρατεί στον σταθμό και ότι αυτή δεν αντιβαίνει στις προσωπικές και οικογενειακές σας αντιλήψεις και πεποιθήσεις.

Κάντε τον παιδικό σταθμό κάτι που το παιδί σας θα περιμένει με αγωνία.

Προετοιμάστε το για τη "μεγάλη μέρα" μερικές εβδομάδες πριν. Δώστε του ένα ημερολόγιο, στο οποίο μπορείτε να σβήνετε μέρες μέχρι να φτάσει η "μεγάλη μέρα", όπως θα κάνατε περιμένοντας τα Χριστούγεννα ή τα γενέθλια του. Διαλέξτε μαζί την τσάντα ή τον σάκο του και περιμένετε μέχρι την πρώτη μέρα για να το χρησιμοποιήσει. Οργανώστε ένα "εορταστικό πρωινό" για όλη την οικογένεια την πρώτη μέρα του παιδικού σταθμού.

Προετοιμάστε το, ώστε να ξέρει τι να περιμένει.

Επισκεφθείτε μαζί μερικές φορές τον παιδικό σταθμό πριν από την πρώτη μέρα. Δείξτε του την νέα του τάξη, την αυλή όπου θα παίζει και τους υπόλοιπους χώρους του σχολείου (που είναι η τουαλέτα, που θα αφήνει τα πράγματα του, κλπ.), ώστε να ξέρει πώς να κινηθεί. Κανονίστε να γνωρίσει την δασκάλα του. Περπατήστε μαζί στους χώρους του σχολείου, παίξτε στην αυλή και πείτε του πόσο όμορφα και χαρούμενα θα περνάει τον χρόνο του εκεί.

Μάθετε αν κάποιο άλλο παιδάκι που ξέρετε ήδη θα πάει στον ίδιο παιδικό σταθμό και κανονίστε να συναντηθείτε για να παίξουν, πριν ξεκινήσει ο παιδικός σταθμός.

Αφού ξεκινήσει, κανονίστε συναντήσεις για παιχνίδι με άλλα παιδιά από την τάξη του κάποια απογεύματα ή Σαββατοκύριακα.

Ρωτήστε το παιδί σας αν έχει απορίες σχετικά με τον παιδικό σταθμό. 

 Απαντήστε του ειλικρινά και αν κάτι δεν το γνωρίζετε, ρωτήστε σχετικά. Αν το παιδί σας ανησυχεί για το πώς θα κάνει φίλους ή πώς θα μιλάει στη δασκάλα του, εξασκηθείτε μαζί σε μερικούς τρόπους προσέγγισης: "Θέλεις να παίξουμε;", "Μπορώ να πάω στην τουαλέτα;"

Δώστε στο παιδί πολλές ευκαιρίες να εκφράσει τα συναισθήματα του για αυτή την αλλαγή.

 Μην υποθέσετε ότι φοβάται ή έχει αγωνία και "σπείρετε" εσείς, εμμέσως, με τα λόγια σας, αυτή την ιδέα στο μυαλό του, ρωτώντας: "Ανησυχείς για την πρώτη μέρα στο σχολείο;" Αν διαισθάνεστε ότι είναι φοβισμένο, αλλά δεν μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματα του, ρωτήστε: "Αισθάνεσαι ότι δεν ξέρεις πώς θα είναι τώρα που θα πας στο σχολείο;" και προσπαθήστε να καταλάβετε τι είναι αυτό που το προβληματίζει. Εξηγήστε του ότι όπως και να αισθάνεται είναι απόλυτα αποδεκτό και φυσιολογικό. Μοιραστείτε μαζί του μία δική σας εμπειρία από μια πρωτόγνωρη κατάσταση, πώς αισθανόσασταν στην αρχή και πώς όλα πήγαν θαυμάσια στην πορεία.

Αν σας πει ότι δεν θέλει να σας αποχωριστεί;

Αν σας πει ότι δεν θέλει να πάει σχολείο γιατί θα του
λείψετε, εξηγήστε του ότι κι εσάς θα σας λείψει, αλλά ότι είστε ενθουσιασμένοι για όλα τα νέα πράγματα που θα κάνει και θα μάθει και θα περιμένετε με αγωνία να σας τα πει όταν θα γυρίσει στο σπίτι.

Αποφύγετε τις μακρόχρονες και δραματικές σκηνές αποχωρισμού.

Όταν θα το αφήσετε την πρώτη μέρα στον παιδικό σταθμό, δείχνετε ήρεμοι και χαρούμενοι, αγκαλιάστε το παιδί σας, ευχηθείτε του να περάσει όμορφα την ημέρα του και αποχαιρετίστε το λέγοντας του τι ώρα θα γυρίσετε για να το πάρετε. Είναι καλό να έχετε προετοιμάσει από πριν το παιδί σας, περιγράφοντας του ακριβώς πώς θα εξελιχθεί αυτή η διαδικασία εκείνη την ημέρα (ποιος θα το αφήσει στον παιδικό σταθμό, τι θα του πει, πότε θα φύγει και πότε θα γυρίσει να το πάρει).


Μην δείξετε διστακτικότητα φεύγοντας.

Προετοιμαστείτε για την περίπτωση που το παιδί σας αναστατωθεί και κλαίει και έχετε ένα πλάνο αντιμετώπισης. Πρέπει να δείξετε εμπιστοσύνη ότι οι παιδαγωγοί ξέρουν πώς να χειριστούν την κατάσταση. Όσο περισσότερο μείνετε και όσα περισσότερα πισωγυρίσματα κάνετε, τόσο πιο επίπονος θα είναι ο αποχωρισμός και τόσο περισσότερο χρόνο θα πάρει στο παιδί να ηρεμήσει και να προσαρμοστεί. Αν κάθε φορά που κλαίει γυρίζετε πίσω, του μαθαίνετε ότι κλαίγοντας μπορεί να σας κρατήσει κοντά του και θα το κάνει κάθε πρωί.

Δώστε το καλό παράδειγμα. 

 Προετοιμαστείτε εσείς πρώτα σωστά για τον αποχωρισμό και αντιμετωπίστε τα συναισθήματα σας. Αν σας έρθει να κλάψετε, προσπαθήστε να κρατηθείτε, με κάθε μέσο, μέχρι να μην σας βλέπει το παιδί. Αν δει εσάς φοβισμένους ή να αντιδράτε αρνητικά, τότε σίγουρα θα τρομάξει και θα επηρεαστεί.

Να είστε συνεπείς.

  Ότι κι αν γίνει, πηγαίνετε να το πάρετε την ώρα που του έχετε υποσχεθεί. Θα πάει πολύ πιο εύκολα την άλλη μέρα στον παιδικό σταθμό αν ξέρει ότι θα πάτε να το πάρετε την ώρα που πρέπει. Ρωτήστε το πώς πέρασε την ημέρα του, εστιάζοντας στα θετικά. Πείτε του πόσο χαρούμενοι και υπερήφανοι είστε για αυτό και πόσο ενθουσιασμένο θα πρέπει να είναι για την επόμενη μέρα.

Προετοιμαστείτε για ορισμένα δύσκολα πρωινά αποχωρισμού.

Μπορεί να διαρκέσουν λίγες μέρες ή και μερικές εβδομάδες. Θυμηθείτε να είστε συνεπείς, ήρεμοι και θετικοί. Αν μπορέσετε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά τις πρώτες μέρες, το μικρό σας σύντομα θα συνηθίσει και οι αποχωρισμοί σας θα είναι μόνο γλυκοί!

Ας μιλήσουμε τώρα ως μάνες

Ξαναγράφει η Έλενα Μπουζαλά

  Είμαι σίγουρη ότι ο γιος μου είναι έτοιμος να πάει σχολείο. Είναι πια 3 και 4 μηνών. Είμαι μέχρι σήμερα σίγουρη ότι έχω επιλέξει τον σωστό παιδικό σταθμό. Αύριο ή μεθαύριο θα ξέρω καλύτερα. Ξέρω ότι αυτός ο αποχωρισμός με πονάει μέρες τώρα, διότι έχω άγχος και σκέψεις πώς θα το πάρει εκείνος, ενώ εγώ δεν θα είμαι παρούσα. Ξέρω ότι θα κάνει φίλους, θα μάθει, θα διασκεδάσει, θα παίξει. Δεν με νοιάζει να αγαπήσει την δασκάλα του, δεν ζηλεύω εκείνες που θα είναι περισσότερο μαζί του. Διάβασα όσα έγραψε η Όλγα και την ευχαριστώ που ήταν τόσο αναλυτική και καθησυχαστική.

Θα έχω στο μυαλό μου όλα τα καλά. Θα σφίξω την καρδιά μου, όπως έκανα και πριν όταν άκουγα μαμάδες που έλεγαν ότι τα παιδιά τους τούς άπλωναν τα χέρια να μην φύγουν και τους άρπαζαν από τα πόδια και θα προσπαθήσω να ξεχάσω αυτή την εικόνα. Ξέρω ότι είναι η πιο φυσιολογική εξέλιξη στην ζωή του. Δεν τον έκανα για να τον κρατήσω μέσα στο σπίτι, πόσο μάλλον για να μείνω εγώ μέσα στο σπίτι για την υπόλοιπη ζωή μου.

Μα... Μα, ανησυχώ. Ξέρω ότι μπορεί και να με πείτε υστερική (μου το λέει και ο άντρας μου και οι φίλες μου που δεν έχουν παιδιά). Δεν είμαι. Είμαι μάνα και μόνο όταν κι εσείς αποκτήσετε παιδιά θα με καταλάβετε.

Η πρώτη μέρα του γιου μου στον παιδικό σταθμό είναι αύριο... (Θα τα ξαναπούμε).

πηγή: cosmo.gr