30 μέρες πόλεμος με την τρόικα

Με... άγριες διαθέσεις επιστρέφει η τρόικα στην Αθήνα στα τέλη του μήνα. Ηδη έχουν σταλεί μηνύματα...


 στην ελληνική κυβέρνηση, με τους τεχνοκράτες του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ να εμφανίζονται άκαμπτοι σε μια σειρά από ζητήματα πρώτης γραμμής όπως το Ασφαλιστικό, οι ομαδικές απολύσεις, οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, το δημοσιονομικό κενό του 2015, οι αλλαγές στο καθεστώς ΦΠΑ κ.ά.
Μάλιστα κοινοτικές πηγές εν όψει του νέου ελέγχου διατυπώνουν αντιρρήσεις στο ελληνικό αίτημα για φοροελαφρύνσεις, υποστηρίζοντας ότι οι αλλαγές που έχει μέχρι τώρα προτείνει η Αθήνα στο φορολογικό μείγμα δεν διασφαλίζουν τον στόχο των φορολογικών εσόδων του επόμενου έτους. Προσθέτουν ότι αναμένουν κοστολογημένα εναλλακτικά σενάρια.
Διατυπώνουν δε το επιχείρημα ότι η ελληνική πλευρά καθυστερεί στην υλοποίηση των διαρθρωτικών οροσήμων του προγράμματος και ζητούν να αυξηθεί ο βαθμός «συμμόρφωσης» από τα επίπεδα του 55% που τους παρουσιάστηκε στο Παρίσι στο 75% με 80% πριν αρχίσει η ουσιαστική διαπραγμάτευση.

Χρονοδιάγραμμα
Σε αυτό το πλαίσιο εκτιμούν ότι οι διαβουλεύσεις θα κρατήσουν τουλάχιστον έως τα τέλη Οκτωβρίου, ώστε στη συνέχεια να ετοιμαστεί η έκθεση της τρόικας και να υποβληθεί προς έγκριση στο Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου.
Πάντως, παρότι έχουν ξεκινήσει οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για την... επόμενη μέρα, μετά δηλαδή την ολοκλήρωση του δανειακού προγράμματος από την Ευρωζώνη τον Δεκέμβριο, και εξυφαίνονται σενάρια εξόδου του ΔΝΤ, από τις Βρυξέλλες τονίζουν πως πρώτα θα πρέπει να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και μετά να εξεταστούν όλα τα πιθανά ενδεχόμενα ταυτόχρονα με τη διαβούλευση για το χρηματοδοτικό κενό και την ελάφρυνση του χρέους.
Η Αθήνα εμφανίζεται κάθετη ότι δεν χρειάζεται νέο δάνειο, καθώς μπορεί να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες των επόμενων δύο χρόνων ακόμη και αν αποχωρήσει το ΔΝΤ, κάτι που επιζητεί η κυβέρνηση. Ενδεικτική άλλωστε είναι η δήλωση του υπουργού Οικονομικών: «Αποκλείεται το τρίτο μνημόνιο. Αποκλείεται το τρίτο πακέτο. Δεν το χρειαζόμαστε». Στις Βρυξέλλες όσον αφορά την έξοδο του Ταμείου εκφράζονται διαφορετικές απόψεις. Είναι γνωστή η θέση του νέου προέδρου της Κομισιόν Ζ.-Κλ. Γιούνκερ ότι το ΔΝΤ πρέπει να ολοκληρώσει τη συμμετοχή του στα προγράμματα ευρωπαϊκών κρατών.
30 μέρες πόλεμος με την τρόικα
Από την άλλη, κοινοτικά στελέχη που εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις του Βερολίνου σημειώνουν πως θα πρέπει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος από το ΔΝΤ έως το 2016.
Πάντως και οι δύο πλευρές συμφωνούν πως από του χρόνου θα αλλάξει το καθεστώς εποπτείας με ελέγχους σε εξάμηνη αντί τριμηνιαία βάση, πιθανότατα χωρίς εκπρόσωπο της ΕΚΤ στην τρόικα, καθώς η κεντρική τράπεζα από τον νέο ρόλο της θα ασκεί μια μόνιμη εποπτεία στις τράπεζες των χωρών-μελών.

Πλειστηριασμοί ακινήτων
Η θέση της κυβέρνησης
Το προστατευτικό καθεστώς από πλειστηριασμούς (με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια) για την πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας έως 200.000 ευρώ εκπνέει στο τέλος του 2014 και η κυβέρνηση στοχεύει σε παράτασή του κατά ένα έτος, καθώς εκτιμά ότι η απελευθέρωση των πλειστηριασμών θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις σε μια «ευαίσθητη» περίοδο πολιτικών εξελίξεων.

Η θέση της Tρόικας
Οι δανειστές λένε ξεκάθαρα «όχι» στην παράταση και προβάλλει το επιχείρημα ότι το ισχύον καθεστώς είναι μεταβατικό και για να ρυθμιστεί το ζήτημα υπάρχει συμφωνία να καταρτιστεί ο Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών (τον έχει εκδώσει η Τράπεζα της Ελλάδος) και να ψηφιστεί ο νόμος για τη διευθέτηση των «κόκκινων δανείων».

Νέο Ασφαλιστικό
Η θέση της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση περιμένει τη μελέτη του ΚΕΠΕ αλλά και τις αναλογιστικές μελέτες για κάθε Ταμείο ξεχωριστά από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή, προκειμένου να διαμορφώσει το τελικό σχέδιο για τις συγχωνεύσεις ασφαλιστικών φορέων. Εχει διαμηνύσει στην τρόικα ότι οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό δεν είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις ορίων συνταξιοδότησης.

Η θέση της Tρόικας
Η τρόικα γκρινιάζει για τις καθυστερήσεις υπενθυμίζοντας ότι τον Οκτώβριο θα πρέπει να έρθει στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο, σύμφωνα και με τις επιταγές του μνημονίου. Διατυπώνει δε τη θέση ότι πριν ξεκινήσει η διαπραγμάτευση δεν μπορεί να μπαίνουν «κόκκινες γραμμές», αφού στόχος είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος.

Ομαδικές απολύσεις
Η θέση της κυβέρνησης
Το θέμα θα βρεθεί ψηλά στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης, με την κυβέρνηση να απορρίπτει επί του παρόντος νομοθετική παρέμβαση. Ο ισχυρισμός που προβάλλεται από κυβερνητικά στελέχη είναι ότι αφενός η αγορά εργασίας έχει ρυθμιστεί και αφετέρου κάθε νομοθετική πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της πλήρους απελευθέρωσης των απολύσεων δεν θα ήταν δυνατόν να περάσει από τη Βουλή.

Η θέση της Tρόικας
Το ΔΝΤ από την προηγούμενη κιόλας αξιολόγηση επέμενε στην πλήρη διά νόμου απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, θέση που βρίσκει σύμφωνα και τα άλλα δύο μέλη της τρόικας, ΕΕ και ΕΚΤ.

Συνδικαλιστικός νόμος
Η θέση της κυβέρνησης
Για το lock out (δικαίωμα των εργοδοτών σε ανταπεργία) η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι δεν είναι αναγκαίο να νομοθετηθεί, τη στιγμή που έχει πάψει να εφαρμόζεται σε ένα μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών κρατών. Παράλληλα προτείνει για όλες τις αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο να ξεκινήσει διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους στο Διεθνές Γραφείο Εργασίας.

Η θέση της Tρόικας
Και σε αυτό το πεδίο της διαπραγμάτευσης το ΔΝΤ είναι κάθετο. Ζητά την ψήφιση νόμου ο οποίος θα υιοθετεί το lock out και θα προβλέπει κήρυξη απεργίας με πλειοψηφία 50%+1%, χρηματοδότηση συνδικάτων εθελοντικά από τους εργαζόμενους και περιορισμό των συνδικαλιστικών αδειών.

Ενιαίο μισθολόγιο
Η θέση της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση είναι κάθετη ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για μειώσεις μισθών, αλλά με δεδομένο ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του ενιαίου μισθολογίου θα είναι ουδέτερο, είναι επόμενο ότι εφόσον υπάλληλοι με υψηλή απόδοση θα λάβουν υψηλότερες αποδοχές, όσοι έχουν χαμηλή παραγωγικότητα θα δουν τους μισθούς τους να συρρικνώνονται.

Η θέση της Tρόικας
Οι δανειστές περιμένουν από τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης να παρουσιάσουν το τελικό πλαίσιο του νέου μισθολογίου, όπου οι αποδοχές θα προσδιορίζονται ανάλογα με την αποδοτικότητα των υπαλλήλων, καθώς και σχέδιο για τον «εξορθολογισμό», όπως αναφέρεται στο μνημόνιο, των πρόσθετων αμοιβών. Επιπρόσθετα ζητούν γενναίο «κούρεμα» των πρόσθετων αμοιβών (νυχτερινά, εκτός έδρας, οδοιπορικά κ.ά.).

Απολύσεις στο Δημόσιο
Η θέση της κυβέρνησης
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης έχει δεσμευτεί ότι ο στόχος θα επιτευχθεί, όμως έχουν εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία τους ακόμη και κυβερνητικά στελέχη από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ. Σε κάθε περίπτωση οι απολύσεις στο Δημόσιο πάντα προκαλούν αντιδράσεις στις κοινοβουλευτικές ομάδες τόσο της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ.

Η θέση της Tρόικας
Η τρόικα ζητά μετ' επιτάσεως να υλοποιηθούν όσα έχουν συμφωνηθεί, δηλαδή να αποχωρήσουν από το Δημόσιο 6.500 υπάλληλοι έως το τέλος του έτους. Παράλληλα η τρόικα έχει ζητήσει να τεθεί ποσοτικός στόχος για απολύσεις και το 2015, κάτι που βρίσκει αντίθετη την κυβέρνηση.

Νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων
Η θέση της κυβέρνησης
Η πρόταση που έχει γνωστοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών προς την τρόικα προβλέπει αποπληρωμή των χρεών σε 72 μηνιαίες δόσεις, που μπορεί να φθάνουν ακόμη και τις 100 για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, με παράλληλη μείωση προστίμων και προσαυξήσεων για τα ρυθμισμένα χρέη, χωρίς να είναι προαπαιτούμενο η καταβολή προκαταβολής.

Η θέση της Tρόικας
Μέχρι στιγμής η τρόικα δεν συναινεί στην αύξηση του αριθμού των δόσεων, με το σκεπτικό ότι οι αλλεπάλληλες διευκολύνσεις των ασυνεπών φορολογουμένων δημιουργούν προσδοκίες και για μελλοντικές ρυθμίσεις. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να φέρει στη Βουλή νέα ρύθμιση στις 6 Οκτωβρίου μαζί με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2015.

Συντελεστες ΦΠΑ
Η θέση της κυβέρνησης
Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι το μοντέλο με τον ενιαίο συντελεστή δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Επιπλέον το υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκαθαρίσει πως η κυβέρνηση δεν προτίθεται να καταργήσει το ειδικό καθεστώς που ισχύει στα νησιά με χαμηλούς συντελεστές ΦΠΑ. Το βέβαιο είναι ότι η αναθεώρηση του συστήματος θα εξεταστεί στην επικείμενη αξιολόγηση, καθώς αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση.

Η θέση της Tρόικας
Το ΔΝΤ επιμένει ότι πρέπει να υιοθετηθεί ένας ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ, θέση που προκαλεί πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο. Κι αυτό γιατί αυτός θα διαμορφωνόταν σε επίπεδα μεταξύ 19% και 21%, δηλαδή θα έφερνε ανατιμήσεις σε τρόφιμα και βασικές υπηρεσίες που σήμερα έχουν ΦΠΑ 13%.

Δημοσιονομικό κενό 2015
Η θέση της κυβέρνησης
Τις δύο πλευρές χωρίζει χάσμα όσον αφορά το ύψος των παρεμβάσεων που χρειάζονται για να επιτευχθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα της επόμενης χρονιάς. Το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει το κενό στα 900 εκατ. ευρώ, με τον Γκίκα Χαρδούβελη να υποστηρίζει πως το κενό θα κλείσει χωρίς δυσκολίες.

Η θέση της Tρόικας
Η τρόικα προσδιορίζει το δημοσιονομικό κενό στα 2 δισ. ευρώ. Οι δανειστές υπενθυμίζουν πως πέρυσι το φθινόπωρο ξεκίνησε η διαπραγμάτευση για το δημοσιονομικό κενό του 2014 και χρειάστηκαν μήνες μέχρι να υπάρξει οριστική συμφωνία.

Φορο­ελαφρύνσεις
Η θέση της κυβέρνησης
Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η μείωση της έκτακτης εισφοράς κατά τουλάχιστον 30% από την αρχή του 2015 και ανάλογα με την πορεία των φορολογικών εσόδων να «κοπεί» κι άλλο 20% τον Ιούλιο. Παράλληλα η κυβέρνηση προωθεί την αποκλιμάκωση των φορολογικών συντελεστών για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις σε βάθος πενταετίας, με μείωση δύο ποσοστιαίων μονάδων ανά έτος.

Η θέση της Tρόικας
Το εύρος των ελαφρύνσεων συνδέεται άμεσα με την κατάληξη της διαπραγμάτευσης για το δημοσιονομικό κενό. Η τρόικα έχει διατυπώσει ενστάσεις κυρίως για τη μείωση της έκτακτης εισφοράς.