Το παιδί που νίκησε τον Έμπολα

Η συγκλονιστική ιστορία του 6χρονου Πάτρικ...





Η 31χρονη Νορβηγίδα ψυχολόγος Αν Φελντσέτερ γύρισε πριν από μερικές μέρες από τη Μονρόβια της Λιβερίας. Εκεί, στο Κέντρο Διαχείρισης Εμπολα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έζησε την πιο σπαρακτική -όπως λέει στο "Έθνος" - εμπειρία της ζωής της.

«Ως ψυχολόγος έχω αντιμετωπίσει πολύ δύσκολα περιστατικά, ανθρώπους που επέζησαν από πολέμους, κακοποιήσεις. Αλλά μπορούσα τουλάχιστον να τους πω ότι τα χειρότερα πέρασαν. Με τον Εμπολα δεν είναι έτσι». Εχει δουλέψει στο νότιο Σουδάν και τη Σιέρα Λεόνε, αλλά η ιστορία που τη σημάδεψε όσο καμία άλλη είναι αυτή του 6χρονου Πάτρικ, του μικρού παιδιού που ήρθε αντιμέτωπος με τον Εμπολα και νίκησε.

Εδωσε ίσως την πιο δύσκολη μάχη της ζωής του και κατάφερε να θεραπευτεί. Οπως και άλλοι 255 ασθενείς από τους 1.115 που έχουν περιθάλψει οι ΓΧΣ μόνο στη Μονρόβια. Και τώρα έχει να αντιμετωπίσει, όπως οι περισσότεροι, το στίγμα και την περιθωριοποίηση.

Για την ιστορία του Πάτρικ, η Αν ένιωσε την ανάγκη να γράψει ένα γράμμα στη Δυτική κοινότητα, που δημοσιεύει σήμερα κατ' αποκλειστικότητα στην Ελλάδα το «Εθνος»:

«Η Λιβερία χωρίζεται από έναν πορτοκαλί διπλό φράχτη. Φτιάχτηκε για να κλείσει την ασθένεια μέσα. Για τον θεμιτό σκοπό της υγειονομικής απομόνωσης. Για να χωρίσει εμάς, τους υγιείς, τους προνομιούχους από τους άλλους, τους άρρωστους που μας έχουν ανάγκη... Ο Πάτρικ είναι από τη μέσα πλευρά του φράχτη, εγώ είμαι απέξω.

Τον βλέπω κάθε μέρα, ανταλλάσσουμε χαμόγελα. Ο Πάτρικ είναι ένα μικρό παιδί, αλλά κάνει παρέα με άλλους που μπορεί να είναι και πέντε φορές πιο μεγάλοι από εκείνον. Σαν να προσπαθεί να αναπληρώσει για το γεγονός ότι είναι πάρα πολύ μικρός για να πεθάνει. Παίζουν ένα παιχνίδι που μοιάζει με πόκερ, όταν φυσικά έχουν την ενέργεια, ενώ ακούν BBC Αφρικής στο τρανζίστορ που τους άφησα κάποια στιγμή φορώντας τη διαστημική μου στολή. Ο Πάτρικ έχει ένα ντροπαλό, στραβό χαμόγελο και μια μελανιά κοντά στο δεξί του μάτι. Πρόσφατα έχασε τη μητέρα του από τον Εμπολα. Και τώρα βρίσκεται μαζί με τον πατέρα του σε αυτό το απαίσιο μέρος.

Κάθε μέρα, λέω στον εαυτό μου: Ανν, δεν πρέπει να αφήσεις κανένα κομμάτι από την καρδιά σου σε αυτό το παιδί. Δεν ανήκει πλέον ανάμεσα στους ζωντανούς. Θα είναι εδώ για μια εβδομάδα και στη συνέχεια θα φύγει για πάντα. Πώς θα συνεχίσεις τη δουλειά σου όταν πλέον δεν θα είναι εδώ; Δεν ξέρεις με τι έχεις να κάνεις; Αυτός είναι ο Εμπολα. Με ποσοστό θνησιμότητας 90%, οι άνθρωποι στην άλλη πλευρά του φράχτη δεν επιστρέφουν στη δική μας.

Αυτό προσπαθώ να υπενθυμίζω στον εαυτό μου κάθε μέρα, αλλά ποτέ δεν συμμορφώνομαι. Μου είναι αδύνατο να μην αναζητήσω το στραβό χαμόγελο του Πάτρικ καθώς φτάνω στη δουλειά. Μου είναι αδύνατο να μη βαλθώ να παρατηρώ τις μεταπτώσεις της ενέργειάς του από τη μια μέρα στην άλλη. Προσπαθώ να βρω κάτι που θα μου δώσει ελπίδα ότι μια μέρα θα παίξουμε πόκερ μαζί, χωρίς να χρειάζομαι τον εξοπλισμό της μάσκας, τα προστατευτικά γυαλιά και τα διπλά γάντια... Επειτα ήρθε εκείνο το απαίσιο πρωινό, για το οποίο προσπαθούσα να προετοιμάσω τον εαυτό μου. Κοιτάζω πάνω από τον φράχτη και τον βλέπω ξαπλωμένο σε ένα στρώμα στη σκιά. Βάζω τη στολή μου. Φοβάμαι για τα χειρότερα. Διασχίζω τη ζώνη απομόνωσης. Ο πατέρας του μου λέει ότι όλο το βράδυ παραπονιόταν για έντονους πόνους στο στομάχι. Ο Πάτρικ έχει ξερά χείλη και πυρετό, τα μάτια του γυαλίζουν. Η ενέργεια που συνήθως διαθέτει, τον έχει εγκαταλείψει. Παρ' όλ' αυτά, όταν με βλέπει προσπαθεί να μου χαμογελάσει.

Φίλε μου Πάτρικ, δεν φαίνεσαι πολύ καλά, του λέω. Μπορώ να κάνω κάτι για σένα; Κοιτάζει προς τα πάνω, ψιθυρίζει κάτι ενώ γέρνω προς το μέρος του φορώντας την ογκώδη διαστημική στολή.

Μπορείς να μου φέρεις ένα ποδήλατο; Αχ, Πάτρικ, πού θα οδηγήσεις το ποδήλατο; Αγαπούσες την μητέρα σου και ήσουν κοντά της ενώ ήταν άρρωστη. Τώρα είσαι περικυκλωμένος από τον πορτοκαλί φράχτη και δεν θα μάθεις ποτέ να κάνεις ποδήλατο. Νομίζεις ότι αυτό είναι απλά μια αδιαθεσία στο στομάχι;;

Βγαίνω έξω. Δεν θέλω να αρχίσω να κλαίω μέσα από τα γυαλιά. Μισώ τον εαυτό μου που γνώρισα αυτό το παιδί. Γιατί δεν κάθομαι ποτέ στο σπίτι μου; Παίρνω άδεια για το υπόλοιπο της ημέρας και υπόσχομαι στον εαυτό μου να βρω μια φυσιολογική δουλειά.

Το επόμενο πρωί, κάτι με οδηγεί πάλι πίσω. Ισως να θέλω να είμαι εκεί για τον πατέρα του Πάτρικ. Φαίνεται κουρασμένος, αλλά χαμογελάει όταν με βλέπει από τον φράχτη. Ο Πάτρικ κάθεται στη διπλανή καρέκλα και μου στέλνει το γνωστό ντροπαλό χαμόγελο. Βάζω τη στολή και μπαίνω μέσα. Ο Πάτρικ με αναγνωρίζει: Βλέπω τη φίλη μου. Δεν βλέπω, όμως, το ποδήλατό μου, μου λέει. Δεν μπορώ να του πω ότι δεν πίστευα ότι θα έβγαζε τη νύχτα. Προσπαθώ να βρω τις κατάλληλες λέξεις. Μπορώ να πω ότι το ξέχασα; Ο Πάτρικ με κοιτάζει αυστηρά. Μια κυρία μπορεί να ξεχνά, αλλά ένας άνδρας ποτέ!

Ο Πάτρικ κατάφερε τελικά να πάρει εξιτήριο με τον πατέρα του. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ο μικρός μου φίλος θεραπεύτηκε πριν ακόμα υποχωρήσει η μελανιά κοντά στο δεξί του μάτι. Είχε αδυνατίσει τόσο που χρειάστηκε να του συγκρατήσουμε το παντελόνι με σπάγκο. Ο Πάτρικ Πούπελ στέκεται πλέον δίπλα μου, στην ίδια μεριά του φράχτη και συνεχίζει να χαμογελάει δειλά. Κρατάει το πιστοποιητικό αποθεραπείας του από τον Εμπολα και νιώθει έτοιμος να μάθει ποδήλατο. Αντίθετα με αυτό που μπορεί να πιστεύεις Πάτρικ, αυτό είναι κάτι που μια κυρία δεν θα ξεχάσει ποτέ».

Να σταματήσουμε τον ιό και να στηρίξουμε όσους επιβίωσαν

«Από τη μια πρέπει να σταματήσουμε την εξάπλωση του ιού πριν βγει η κατάσταση εκτός ελέγχου, αλλά από την άλλη πρέπει να σκεφτούμε και την επόμενη μέρα. Να βρούμε πώς θα βοηθήσουμε όσους επιβιώνουν και βρίσκονται στιγματισμένοι, έχοντας συχνά χάσει δουλειά, συγγενείς, φίλους», μας λέει η Αν από το μακρινό Τροντχάιμ όπου πλέον βρίσκεται. Δεν έχει χάσει την επαφή με τον Πάτρικ και τον πατέρα του Γουίλιαμ.

«Ο Πάτρικ τα πάει πολύ καλά. Εχει ξαναβρεί την όρεξή του και ο πατέρας του λέει πως δεν προλαβαίνει να τον ταΐζει». Η επόμενη μέρα όμως δεν είναι καθόλου εύκολη, όπως και για τους άλλους επιζήσαντες. «Ο Γουίλιαμ ψάχνει εναγωνίως για δουλειά και προσπαθεί να δει πώς θα ξανασταθεί στα πόδια του χωρίς τη γυναίκα του. Πριν μολυνθεί δούλευε σε μια εταιρεία, αλλά δεν τον παίρνουν πίσω. Αν και η κατάσταση κάπως βελτιώνεται, μεγάλο πρόβλημα για τους θεραπευμένους είναι το στίγμα. Εχουν συνήθως πρόβλημα να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία. Γείτονες, γνωστοί, φίλοι, συνάδελφοι τους αποφεύγουν».

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν 3.058 άτομα προσωπικό που εργάζονται σε Γουινέα, Λιβερία, Νιγηρία, Σιέρα Λεόνε και Σενεγάλη από τον Μάρτιο και τώρα απευθύνουν επείγουσα έκκληση για βοήθεια (support.msf.gr/gaza και 210 5 200 500). «Μέχρι στιγμής η διεθνής ανταπόκριση υπήρξε θανάσιμα ανεπαρκής, αν και ο ΟΗΕ αποκαλεί την επιδημία μια κρίση άνευ προηγουμένου στη σύγχρονη εποχή», δηλώνουν και ζητούν την άμεση εφαρμογή του σχεδίου Ομπάμα και την ανταπόκριση περισσότερων χωρών. Εχουν δει τρία μέλη τους να μολύνονται από Εμπολα και να πεθαίνουν. Η πρόεδρός τους Τζοάν Λιου δήλωσε στις 16/9 σαστισμένη από το γεγονός πως μια ΜΚΟ παρέχει το μεγαλύτερο μέρος των μονάδων απομόνωσης και κλινών στη Δ. Αφρική.