Τι συμβαίνει στην αγορά εργασίας

Οι ανακοινώσεις στατιστικών στοιχείων αυτής της εβδομάδας από την ΕΛΣΤΑΤ και το...


 πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ σχετικά με την πορεία της ανεργίας και της απασχόλησης υποδηλώνουν την αργή ανάκαμψη της ζητήσεως εργασίας, ενώ παράλληλα παρατηρείται και ανακατανομή του τύπου απασχόλησης. Επιπλέον, η αδυναμία της εγχωρίου ενεργού ζητήσεως επιβεβαιώνεται από τις ανακοινώσεις των στατιστικών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό.

Συγκεκριμένα, παρά την πληθωριστική επίπτωση της αυξημένης έμμεσης φορολογίας και την αυξητική επίδραση του πετρελαίου θέρμανσης/κίνησης και φυσικού αερίου από τον Οκτώβριο και μετά, ο πληθωρισμός τιμών των αγαθών παραμένει σε αρνητικό έδαφος και ο πληθωρισμός τιμών των υπηρεσιών μηδενικός. Η αναιμική εγχώρια ενεργός ζήτηση καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη προσέλκυσης επενδυτικής δαπάνης από το εξωτερικό μέσω της κάμψεως των αβεβαιοτήτων για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.

Ζήτηση Εργασίας και Δομή Απασχόλησης – Σταδιακή Αλλαγή Υποδείγματος:
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ συνεχίζεται με αργό ρυθμό η μείωση του ποσοστού των ανέργων στο εργατικό δυναμικό που έφθασε στο 23,1% τον Σεπτέμβριο του 2016, έναντι 23,3% τον Αύγουστο. Τούτο συνδέεται με την αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων κατά 1,4%, σε ετήσια βάση, στο τρίτο τρίμηνο του 2016, ελαφρώς υψηλότερα από το ποσοστό που παρατηρείται κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις καλύτερες επιδόσεις σημείωσαν οι χώρες που μόλις ολοκλήρωσαν προγράμματα προσαρμογής, όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Κύπρος, αλλά και η Ισπανία.

Το ισοζύγιο ροών απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (προσλήψεις-απολύσεις και οικειοθελείς αποχωρήσεις) στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου– Νοεμβρίου 2016 ήταν θετικό, ενώ τους δύο τελευταίους μήνες κατέστη περισσότερο αρνητικό σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2015, κυρίως ως συνέπεια του μεγαλύτερου αριθμού λήξης συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε σχέση με πέρυσι. Η καθαρή ροή της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε κατά 125,1 χιλ. νέες θέσεις μισθωτής εργασίας στο ενδεκάμηνο του 2016, έναντι μόλις 91,8 χιλ. θέσεων στο ενδεκάμηνο του 2015, με αποτέλεσμα στο ενδεκάμηνο του 2016 να δημιουργηθούν 33,2 χιλ. περισσότερες νέες θέσεις εργασίας, έναντι του ενδεκαμήνου του 2015. Ωστόσο, σύμφωνα με το ισοζύγιο της καθαρής ροής απασχόλησης, κατά τον περασμένο Οκτώβριο χάθηκαν 82,8 χιλ. θέσεις εργασίας και άλλες 37,7 χιλ. τον Νοέμβριο 2016, έναντι μικρότερων αρνητικών ροών κατά 56,5 χιλ. και 24,7 χιλ. τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2015.

Το πιο αξιοσημείωτο στοιχείο αφορά στη συνεχιζόμενη αναδιάρθρωση των ειδών απασχόλησης στις νέες συμβάσεις. ,Το ποσοστό της μερικής απασχόλησης και της εκ περιτροπής απασχόλησης αποτελεί 40% και 14,4% αντίστοιχα στις νέες συμβάσεις, ενώ το ποσοστό των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης αντιστοιχεί μόλις στο 45% των νέων συμβάσεων (ροή συμβάσεων). Ενδεικτικό στοιχείο της μεταβαλλόμενης δομής της απασχόλησης είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης αποτελεί μόνο το 10% στο σύνολο της απασχόλησης (απόθεμα συμβάσεων) και αυξήθηκε σταδιακά κατά δύο εκατοστιαίες μονάδες την τελευταία διετία.
Από την ανάλυση των στοιχείων ανά είδος απασχόλησης και ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, ηλικιακή ομάδα και φύλο, από το πρώτο τρίμηνο 2009, προκύπτουν τα εξής:

Η μερική απασχόληση αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό στους κλάδους των κατασκευών και του εμπορίου /τουρισμού, ενώ στο τομέα της γεωργίας που ήταν παραδοσιακά υψηλό (10%-12%), παρουσιάζει πτωτική τάση.
Επιπλέον, το μερίδιο της μερικής απασχόλησης αυξήθηκε σε όλες τις ηλικιακές ομάδες ενώ ειδικά στην ηλικιακή ομάδα νέων 15-24 είναι σε υψηλότερο επίπεδο και αυξάνεται ταχύτερα τα τελευταία τρία τρίμηνα όπως παρατηρείται στο Γράφημα 4. Στην ηλικιακή ομάδα 15-24 το ποσοστό αυξάνεται από 14,6% το πρώτο τρίμηνο του 2009 σε 27,4% το δεύτερο τρίμηνο του 2016 και στην ηλικιακή ομάδα 25-49 το ποσοστό της μερικής απασχόλησης έχει σχεδόν διπλασιασθεί από 5,4% σε 9,7%.

Τέλος, η μερική απασχόληση των γυναικών προσεγγίζει το 14% της συνολικής τους απασχόλησης, ενώ στους άνδρες αντιστοιχεί μόλις στο 7%. Αμφότερες οι κατηγορίες παρουσιάζουν σημαντική άνοδο τα τελευταία χρόνια όπως παρατηρείται στο Γράφημα 5.
Συνέχιση Αποπληθωρισμού παρά την Αυξητική Επίδραση της Έμμεσης Φορολογίας στο Ενεργειακό Κόστος:
O αποπληθωρισμός τον Νοέμβριο του 2016 εντάθηκε έναντι του Οκτωβρίου. Φαίνεται ότι η χαμηλή ζήτηση συνεχίζει να υπεραντισταθμίζει τις πληθωριστικές πιέσεις από την έμμεση φορολογία διατηρώντας τον πληθωρισμό σε αρνητικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, ο Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή μειώθηκε κατά -0,9% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο του 2016, από -0,5% τον Οκτώβριο και έναντι -0,7% τον Νοέμβριο του 2015.

Η επίπτωση του ενεργειακού κόστους στις τιμές του Νοεμβρίου 2016 είναι θετική από τον Οκτώβριο του 2016, για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2013. Συνολικά, η θετική επίπτωση του ενεργειακού κόστους στον δείκτη τιμών του καταναλωτή υπολογίζεται σε 0,27 εκατοστιαίες μονάδες τον Νοέμβριο του 2016. Ειδικότερα, την μεγαλύτερη αυξητική επίπτωση είχε το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 0,16 εκατοστιαίες μονάδες. Σημειώνεται ότι η αύξηση στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης επί του πετρελαίου θέρμανσης ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016, αλλά τέθηκε σε ισχύ από τις 15.10.2016.