Η «παράλυση» στις εφορίες φέρνει νέα μέτρα 3,2 δισ. ευρώ

Της Μαρίας Βουργάνα*

Αντιμέτωποι με την επιβολή πρόσθετων μέτρων ύψους 1,5% του ΑΕΠ ή 3,2 δισ. ευρώ βρίσκονται οι φορολογούμενοι λόγω της αδυναμίας του πολιτικού συστήματος να τιθασεύσει τη φοροδιαφυγή αλλά και της παράλυσης του φοροεισπρακτικού και φοροελεγκτικού μηχανισμού. Αδυναμίες που στερούν από το Δημόσιο τεράστια έσοδα -μόνο από το ΦΠΑ φθάνουν τα 9,8 δισ. ευρώ- και τα νοικοκυριά επωμίζονται δυσβάσταχτα φορολογικά βάρη....



Σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο που δεν πρέπει να χάνεται ούτε ένα ευρώ από τα ταμεία του κράτους, στις εφορίες επικρατεί χάος με τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις εφοριών και η «μαύρη τρύπα» του φετινού προϋπολογισμού εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε επίπεδα άνω του 1,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος Μαρτίου. Όσο δεν λαμβάνονται άμεσα μέτρα «αναστήλωσης» του φορολογικού μηχανισμού, οι αποκλίσεις του φετινού προϋπολογισμού θα μεγαλώνουν και σύντομα η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί να λάβει νέα επώδυνα μέτρα της τάξης του 0,5% έως 1,5% για να καλυφθούν οι αστοχίες.

Στο «μέτωπο» των εσόδων ο εντονότερος πονοκέφαλος προέρχεται από τις εισπράξεις τους ΦΠΑ, οι οποίες βρίσκονται στο «κόκκινο» παρά τις απανωτές αυξήσεις των συντελεστών. Εξέλιξη που αποδίδεται όχι μόνο στην πτώση της κατανάλωσης, αλλά σε μεγάλο βαθμό στη φοροδιαφυγή που «ζει και βασιλεύει». Το ΔΝΤ στην έκθεσή του επισημαίνει ότι το 30% του ΦΠΑ είτε δεν αποδίδεται είτε αποδίδεται με καθυστέρηση, ενώ στην έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας υπογραμμίζεται ότι «αν η Ελλάδα το 2011 διατηρούσε την αποδοτικότητα συλλογής ΦΠΑ του 2008, με τους τρέχοντες συντελεστές ΦΠΑ, θα είχε επιπλέον ετήσιες εισπράξεις ΦΠΑ ύψους περίπου 2,3 δισ. ευρώ, ή 1,1% του ΑΕΠ, ενώ εάν ήταν εφικτό να επιτύχει τη μέση αποδοτικότητα των χωρών του ΟΟΣΑ, τότε θα είχε υψηλότερες ετήσιες εισπράξεις ΦΠΑ ύψους 9,8 δισ. ευρώ ή 4,6% του ΑΕΠ».

Με απλά λόγια, θα εξαλειφόταν σχεδόν η ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων ύψους 11,6 δισ. ευρώ που προβλέπει το Μνημόνιο για την διετία 2013-2014 ή 14 δισ. ευρώ που ζητά το ΔΝΤ θεωρώντας ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι είσπραξης εσόδων ύψους 3,2 δισ. ευρώ από την πάταξη της φοροδιαφυγής.

 

Χάος στις εφορίες

Εικόνα χάους και διάλυσης εμφανίζουν οι εφορίες. Από το Σεπτέμβριο του 2011 που ενεργοποιήθηκε το σχέδιο αναδιάρθρωσης του φοροεισπρακτικού και ελεγκτικού μηχανικού μέχρι σήμερα έχουν καταργηθεί συνολικά 48 εφορίες και τους επόμενους μήνες θα έχουν καταργηθεί περίπου άλλες 140-150, αφού με το νέο Μνημόνιο η κυβέρνηση ανέλαβε τη δέσμευση μέχρι το τέλος του 2012 να έχουν καταργηθεί συνολικά 200 εφορίες και να λειτουργούν μόλις 90.

Ωστόσο στην πράξη αποδεικνύεται ότι το υπουργείο Οικονομικών ήταν ανέτοιμο να εφαρμόσει το σχέδιο «Καλλικράτης» στις εφορίες.

Οι διαδικασίες καταργήσεων και συγχωνεύσεων ΔΟΥ ξεκίνησαν χωρίς προηγουμένως να έχει διασφαλιστεί η πλήρης μηχανοργάνωση των φορολογικών υπηρεσιών, χωρίς δηλαδή να υπάρχει μία ενιαία βάση δεδομένων και να μπορούν οι υπάλληλοι των εφοριών να έχουν πλήρη εικόνα για τους φορολογούμενους, χωρίς να χρειάζεται να τρέχουν από εφορία σε εφορία και από όροφο σε όροφο. Αποτέλεσμα, τεράστια ταλαιπωρία τόσο για τους υπαλλήλους όσο και για τους φορολογούμενους.
 
Το TAXIS

Το σύστημα ΤΑΧΙS μπορεί να συνδέει την κάθε εφορία με το κεντρικό ηλεκτρονικό υπολογιστή του υπουργείου Οικονομικών, όμως μέχρι σήμερα η κάθε εφορία διαθέτει το δικό της σέρβερ που έχει ως συνέπεια οι ΔΟΥ να μην μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει ότι οι υπάλληλοι της μίας εφορίας έχουν πρόσβαση σε περιορισμένα στοιχεία φορολογουμένων που ανήκουν σε άλλη εφορία και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να τα επεξεργαστούν.

Η ταλαιπωρία όμως για πολίτες και υπαλλήλους δεν τελειώνει εδώ:

• Υπάρχουν εφορίες στις οποίες έχουν μεταφερθεί ηλεκτρονικοί υπολογιστές και μεγάλου όγκου χειρόγραφα αρχεία άλλων εφοριών που καταργήθηκαν και, επειδή δεν υπάρχει χώρος στοιβάζονται σε βεράντες και κινδυνεύουν να καταστραφούν ή ακόμη και να χαθούν.
• Σε κάθε εφορία στην οποία μεταφέρθηκαν τα αρχεία μιας άλλης ΔΟΥ που καταργήθηκε, η παρακολούθηση των υποθέσεων των φορολογουμένων γίνεται αναγκαστικά από τον ίδιο υπάλληλο σε δύο ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Στον έναν, είναι αποθηκευμένα τα στοιχεία των υποθέσεων των φορολογουμένων της καταργηθείσας εφορίας, που μεταφέρθηκε, και στον άλλον υπολογιστή είναι αποθηκευμένα τα στοιχεία των υποθέσεων που ήδη υπάγονται στις αρμοδιότητες της συγκεκριμένης εφορίας. Αυτό συμβαίνει επειδή, γιατί τα αρχεία των εφοριών δεν λειτουργούν σε ένα ενιαίο δίκτυο.
• Φορολογούμενοι ταλαιπωρούνται άδικα ψάχνοντας να βρουν ποια είναι η νέα εφορία στην οποία ανήκουν.
• Υπάλληλοι αναγκάζονται να πάνε σε άλλη εφορία, προκειμένου να βρουν στοιχεία απαραίτητα για να εξυπηρετηθεί ο φορολογούμενος ή για να ελεγχθεί.
• Πολίτες ζητούν στοιχεία από το φάκελό τους και αυτά δεν βρίσκονται ποτέ γιατί κάπου είναι στοιβαγμένα σε κάποιο γραφείο.

Στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι η διαδικασία εγκατάστασης ενός δικτύου (data center) κεντρικής διαχείρισης όλων των στοιχείων των φορολογουμένων στο οποίο θα έχουν πρόσβαση όλες οι ΔΟΥ βρίσκεται σε εξέλιξη και υπολογίζεται ότι μέχρι τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί.

*στην Ημερησία