Η μεγάλη στροφή των ελληνικών τραπεζών στις "πράσινες" ευκαιρίες

Πολλοί εξακολουθούν να θεωρούν ότι το Green Banking, δηλαδή η τραπεζική για επενδύσεις, προϊόντα και υπηρεσίες φιλικά προς το περιβάλλον είναι μόδα...


 Μια φανταχτερή επιλογή χωρίς όμως πολλές πρακτικές εφαρμογές. Ειδικά στη χώρα μας, όπου έχουμε μια τάση να βγάζουμε γρήγορα συμπεράσματα, οι «πράσινες» επενδύσεις είχαν λίγο πολύ ταυτιστεί με τα φωτοβολταϊκά, οι περιπέτειες των οποίων με τις συνεχείς αλλαγές των όρων και των τιμών έχουν αφήσει μια πικρή γεύση στους επίδοξους επενδυτές.

Αντίθετα, εξαιρετική επιτυχία γνωρίζει το πρόγραµµα «Εξοικονόµηση κατ’ οίκον», µέσω του οποίου πολλές χιλιάδες νοικοκυριά µυήθηκαν σε µια νέα φιλοσοφία, βελτιώνοντας θεαµατικά την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού τους. Παρεµβάσεις, όπως η αλλαγή του καυστήρα µε ορθολογικότερο καύσιµο (π.χ. από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο), η µόνωση των εξωτερικών επιφανειών για τη µείωση της κατανάλωσης, η τοποθέτηση ηλιακού θερµοσίφωνα για την παράγωγη ζεστού νερού χρήσης κ.ά., βοήθησαν πολλά νοικοκυριά να βάλουν τέλος στη σπατάλη, µετατρέποντας τις οικίες τους σε εστίες φιλικές στο περιβάλλον.

Το ποσό που δικαιούται κάθε νοικοκυριό µπορεί να φτάσει τα 15.000 ευρώ και καλύπτει µέχρι και το 100% των επιλέξιµων παρεµβάσεων, ενώ ανάλογα µε το εισόδηµα του ιδιοκτήτη της κατοικίας µπορεί να δοθεί δωρεάν επιδότηση µέχρι και τα 2/3 του κεφαλαίου.

Όµως, η «πράσινη» τραπεζική είναι πολλά περισσότερα από το πρόγραµµα «Εξοικονοµώ» και τα φωτοβολταϊκά. Αφορά έναν νέο τρόπο ζωής για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αφορά τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, την εξοικονόµηση ενέργειας, τη διαχείριση των αποβλήτων, τη βιολογική γεωργία, τον αγροτουρισµό και πολλά άλλα. Αφορά µεγάλες και µικρές επενδύσεις, επιχειρήσεις και τον καθένα µας. Τα τελευταία χρόνια όλες οι µεγάλες τράπεζες έχουν αναπτύξει σηµαντική παρουσία στην «πράσινη» τραπεζική και τα επόµενα χρόνια οι σχετικές εργασίες θα επεκταθούν σηµαντικά.

Τράπεζα Πειραιώς
Η Τράπεζα Πειραιώς αποτελεί έναν από τους πρωτοπόρους της «πράσινης» τραπεζικής στη χώρα µας, καθώς ήδη από το 2004 έχει υιοθετήσει ένα δυναµικό και συνεχώς εξελισσόµενο πρόγραµµα περιβαλλοντικής στρατηγικής και δράσεων. Κεντρικός στόχος είναι η αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της, µειώνοντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις δραστηριότητές της, αλλά και η προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον επενδύσεων. Η στροφή στην Περιβαλλοντική Οικονοµία ενισχύεται µε τη δηµιουργία το 2009 του Τοµέα Πράσινης Επιχειρηµατικότητας, µε βασικό µοχλό το Green Banking, ενώ οδηγός σε αυτήν την εξελικτική πορεία υπήρξε και η ανανεωµένη Περιβαλλοντική Πολιτική που υιοθετήθηκε το 2010 από το Διοικητικό Συµβούλιο.

«Η ανάπτυξη της οικονοµίας µέσα από επενδύσεις που είναι φιλικές προς το περιβάλλον προβάλλει σήµερα ως µία επιπλέον ασφαλιστική δικλίδα στη διασφάλιση των θέσεων εργασίας ή και στη δηµιουργία νέων, ώστε να ξανακερδηθεί η αναπτυξιακή ορµή που απαιτείται για το ξεπέρασµα της κρίσης αλλά και για την αντιµετώπιση των µεγάλων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβληµάτων» αναφέρει ο γενικός διευθυντής Περιβαλλοντικής Τραπεζικής της Πειραιώς, Βρασίδας Ζάβρας.

Ο οργανισµός, µέσω του Green Banking, έχει συµβάλει ενεργά τόσο υφιστάµενες όσο και νεοφυείς επιχειρήσεις µέσω της παροχής µακροπρόθεσµων επενδυτικών δανείων και κεφαλαίων κίνησης σε νεοφυείς επιχειρήσεις, µε ευνοϊκότερους από τους συνήθεις όρους, εφόσον τα επιχειρηµατικά τους σχέδια σχετίζονται µε τοµείς της Περιβαλλοντικής Οικονοµίας. Ανάλογη χρηµατοδότηση παρέχεται και σε ιδιώτες για την ενεργειακή αναβάθµιση της κατοικίας τους, για την τοποθέτηση ηλιακού θερµοσίφωνα, για την αγορά βιολογικών προϊόντων ή για άλλες «πράσινες» δράσεις.

Εξειδικευµένοι συνεργάτες σε όλο το δίκτυο καταστηµάτων προωθούν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και υποστηρίζουν όσους θέλουν να επενδύσουν σε ανάλογες δράσεις. «Πράσινα» προϊόντα παρέχονται και µέσω των θυγατρικών του οµίλου, όπως, για παράδειγµα, leasing και ασφαλιστικά προϊόντα απαραίτητα για την υλοποίηση των σχετικών επενδυτικών σχεδίων. Με τα προϊόντα της Τράπεζας Πειραιώς ενισχύονται οικονοµικά έργα ΑΠΕ, εξοικονόµησης ενέργειας, «πράσινων» µεταφορών, εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων και νερού, καθώς και η βιολογική και υπεύθυνη γεωργία, η «πράσινη» χηµεία και ο οικοτουρισµός – αγροτουρισµός.

Έτσι επιτυγχάνεται έµµεσα η επίλυση πολλών περιβαλλοντικών προβληµάτων, όπως αυτό της κλιµατικής αλλαγής, της εξάντλησης των φυσικών πόρων και της ρύπανσης των υδάτων και του εδάφους. «Μέχρι σήµερα η συστηµατική αυτή προσπάθεια έχει ως αποτέλεσµα τη στήριξη επενδυτικών σχεδίων µε όρια συνολικού ύψους 1,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2013, αυξηµένα κατά 23% σε σχέση µε το τέλος του 2012, ενώ και τα δανειακά υπόλοιπα, που ανήλθαν σε 1,2 δισ. ευρώ, αυξήθηκαν κατά 33%. Αυτό δείχνει πως, παρά τις δύσκολες συνθήκες, παρουσιάζεται αυξητική τάση στις χορηγήσεις στην Περιβαλλοντική Οικονοµία. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει στηρίξει έργα και επενδύσεις σε ΑΠΕ εγκατεστηµένης ισχύος 800 MW» αναφέρει η διευθύντρια του Green Banking, Έλενα Πριµικήρη.

Χαρακτηριστικό παράδειγµα αυτής της στήριξης είναι τα 13.828 «πράσινα» δάνεια σε ιδιώτες συνολικού ύψους 129 εκατ. ευρώ. Περιβαλλοντικό αποτέλεσµα επίσης των χρηµατοδοτήσεων σε ΑΠΕ είναι, το 2013, η αποφυγή έκλυσης 1 εκατ. τόνων CO2, ποσότητα που θα απαιτούσε 80 εκατ. δέντρα για την απορρόφησή της.

Alpha Bank
Η Alpha Bank διαθέτει σε µικρές και µεγάλες επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελµατίες και ιδιώτες µια µεγάλη γκάµα από «πράσινα» προϊόντα, τα οποία εκτιµάται πως θα παράσχουν τραπεζικές λύσεις για επενδύσεις φιλικές προς το περιβάλλον. Όπως σηµειώνουν στελέχη της τράπεζας, σήµερα που η απώλεια ενέργειας στον κτιριακό τοµέα δεν έχει µόνο σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά και οικονοµική επιβάρυνση στον επιχειρηµατία – ιδιοκτήτη επαγγελµατικής στέγης, η ανάγκη για ένα ενεργειακά πιο αποδοτικό επαγγελµατικό ακίνητο γίνεται πιο έντονη. Έ

τσι, µέσω του «ALPHA Πράσινες Λύσεις – Οικολογική Επιχείρηση», η τράπεζα δίνει τη δυνατότητα σε µικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελµατίες να προχωρήσουν στην ενεργειακή αναβάθµιση της επαγγελµατικής στέγης τους µε κτιριακές βελτιώσεις (αλλαγή κουφωµάτων, θερµοµονωτικές εργασίες, αντικατάσταση λέβητα, σύνδεση φυσικού αερίου κ.λπ.), αλλά και στην αγορά και εγκατάσταση εξοπλισµού (φωτοβολταϊκά ισχύος έως 10 KW) φιλικού προς το περιβάλλον.

Παράλληλα, µέσω του «ALPHA Ecoλογικό Επιχειρείν», µικρές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελµατίες µπορούν, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήµατα ισχύος µέχρι 500 KW, για την παραγωγή και την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας σε σύνδεση µε το δίκτυο της ΔΕΗ. Η Alpha Bank µε την ενεργειακή οµάδα του Project Finance της Διευθύνσεως Επενδυτικής Τραπεζικής χρηµατοδοτεί δίχως αναγωγή αιολικά πάρκα, σταθµούς συµπαραγωγής θερµότητας – ηλεκτρισµού, καθώς και µονάδες βιοµάζας, κατά περίπτωση.

Σε ό,τι αφορά τους ιδιώτες, η τράπεζα προσφέρει τη σειρά προϊόντων «Alpha Πράσινες Λύσεις». Η ανάγκη για µία κατοικία ενεργειακά αποδοτική γίνεται όλο και πιο έντονη, δεδοµένου ότι η απώλεια ενέργειας στον κτιριακό τοµέα συνεπάγεται σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά και µεγάλη οικονοµική επιβάρυνση για τον ιδιοκτήτη. Το πρόγραµµα «Alpha Πράσινες Λύσεις – Ενεργειακό σπίτι – Καταναλωτικό Δάνειο» καλύπτει ανάγκες πελατών για την αναβάθµιση της κατοικίας (αλλαγή κουφωµάτων, θερµοµονωτικές εργασίες, αγορά και εγκατάσταση λέβητα, εγκατάσταση φυσικού αερίου κ.λπ.). Επιπλέον, το προϊόν µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την αγορά και την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων. Αντίστοιχα, ο τοµέας της οικολογικής µετακίνησης παρουσιάζει σηµαντικά περιθώρια εξοικονόµησης ενέργειας και µείωσης της εκποµπής ρύπων στην ατµόσφαιρα, τόσο στην αυτοκίνηση όσο και στην εναλλακτική οικολογική µετακίνηση, λόγω της εξελισσόµενης τεχνολογίας. Τέλος, η Alpha Bank, στο πλαίσιο της ΕΚΕ, είναι αρωγός του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, παρέχοντας το πρόγραµµα «Εξοικονόµηση κατ’ οίκον».

Εθνική Τράπεζα
Έντονη δραστηριότητα στον τοµέα του Green Banking αναπτύσσει και η Εθνική Τράπεζα. Ο όµιλος στηρίζει τις επενδύσεις στον τοµέα των ΑΠΕ την τελευταία 15ετία, δεδοµένου ότι πρόκειται για βιώσιµες επενδύσεις, οι οποίες συµβάλλουν σηµαντικά στην ανάπτυξη της χώρας. Η τράπεζα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις του κλάδου και βρίσκεται σε συνεχή επαφή µε την αγορά, τους επενδυτές, τους φορείς και τα αρµόδια υπουργεία. Την περίοδο 2009-2013 οι εγκεκριµένες πιστοδοτήσεις για µεσαίας και µεγάλης κλίµακας έργα ΑΠΕ ανήλθαν σε 856 εκατοµµύρια ευρώ. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η Εθνική είχε την αποκλειστική διαχείριση του προγράµµατος Δράση Ε: «Θεµατικός Τουρισµός, Αφαλάτωση, Διαχείριση Απορριµµάτων, Πράσινες Υποδοµές, Πράσινες Εφαρµογές ΑΠΕ», µε τη συγχρηµατοδότηση του Εθνικού Ταµείου Επιχειρηµατικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ). Ως εκ τούτου, για το διάστηµα 2012-2013 υλοποίησε χρηµατοδοτήσεις συνολικού ύψους 33 εκατοµµυρίων ευρώ, για φωτοβολταϊκά κυρίως έργα µεσαίας κλίµακας.

Σε σχέση µε τα επενδυτικά σχέδια µικροµεσαίων επιχειρήσεων, η Εθνική συνέχισε και το 2013 να στηρίζει επενδύσεις στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές, χρηµατοδοτώντας το κόστος αγοράς και εγκατάστασης φωτοβολταϊκών, κυρίως, συστηµάτων παραγωγής ρεύµατος. Τα σχετικά υπόλοιπα των χρηµατοδοτήσεων για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις στο τέλος του έτους ανέρχονταν στα 175 εκατοµµύρια ευρώ. Επίσης, η ΕΤΕ χρηµατοδοτεί τις δαπάνες ενεργειακής αναβάθµισης επαγγελµατικής στέγης σε ποσοστό µέχρι 75% του προϋπολογισµού της επένδυσης και µε µέγιστη διάρκεια τα δέκα έτη.

Όπως σηµειώνουν στελέχη της τράπεζας η επένδυση στην «πράσινη» ενέργεια δεν αφορά µόνο τις επιχειρήσεις, αλλά και τους ιδιώτες, καθώς αποτελεί και για εκείνους ανταποδοτική επιλογή. Σε αντίθεση µε κάθε άλλη καταναλωτική δαπάνη, η επένδυση σε «πράσινες» µορφές ενέργειας δηµιουργεί έµµεση ή άµεση πηγή εισοδήµατος για τον καταναλωτή και µάλιστα µε µακροχρόνια απόδοση.

Ενδεικτικά, η παράγωγη ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιµη πηγή µε την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πάνελ στη στέγη κατοικίας µε ισχύ έως 10 Α, έχει κόστος εγκατάστασης έως 20.000 ευρώ και µπορεί να αποδίδει έως και 5.000 ευρώ ετησίως στον ιδιοκτήτη της κατοικίας.

Eurobank
H Eurobank έχει συµβάλει τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη των AΠE και στην αναβάθµιση των κατοικιών και του ευρύτερου περιβάλλοντος, προσφέροντας χρηµατοδοτικές λύσεις µε µια ευρεία γκάµα πρωτοποριακών προϊόντων µε την ονοµασία «Πράσινα Δάνεια Κατοικίας». Μετά την επιτυχηµένη πορεία του ειδικού προγράµµατος εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε στέγες κατοικιών, µέσω του οποίου η Eurobank χορήγησε πάνω από 120 εκατ. ευρώ και βοήθησε περισσότερους από 4.000 πελάτες της να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήµατα, συνεχίζει να υποστηρίζει την εξοικονόµηση ενέργειας, παρέχοντας εξειδικευµένα χρηµατοδοτικά προγράµµατα.

Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια λόγω της αύξησης του κόστους θέρµανσης µεγάλο µέρος της αγοράς στρέφεται σε παρεµβάσεις εξοικονόµησης ενέργειας. Επίσης, µε τη βελτίωση των υλικών και των τεχνικών θερµοµόνωσης, παράλληλα µε τη συντήρηση και ανακαίνιση των παλαιότερων κατοικιών, οι πολίτες εξετάζουν και εναλλακτικούς τρόπους ενεργειακής απόδοσης. Σήµερα η Eurobank προσφέρει «Πράσινα Δάνεια Κατοικίας» για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών, καθώς και για την επισκευή και ανακαίνισή τους.

Οι δαπάνες που χρηµατοδοτούνται είναι όσες συνεισφέρουν στην εξοικονόµηση ενέργειας, π.χ. η αντικατάσταση κουφωµάτων και συστηµάτων σκίασης, η θερµοµόνωση, η εγκατάσταση ηλιακών συστηµάτων και συστηµάτων θέρµανσης νέας τεχνολογίας, όπως είναι οι αντλίες θερµότητας και τα ενεργειακά τζάκια. Στα «Πράσινα Δάνεια Κατοικίας» προσφέρεται ευνοϊκότερη και εξατοµικευµένη τιµολόγηση στο πελατολόγιο που έχει καλύτερο πιστωτικό προφίλ και ευρύτερη σχέση µε την τράπεζα.

Επιπρόσθετα, η Eurobank συµµετέχει ενεργά σε δράσεις της πολιτείας για την εξοικονόµηση ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, για τρίτη συνεχή χρονιά συµµετέχει στο επιδοτούµενο πρόγραµµα «Εξοικονόµηση κατ’ οίκον» του ΥΠΕΚΑ, παρέχοντας µέσω των καταστηµάτων της την κατάλληλη ενηµέρωση προς τους ενδιαφερόµενους που επιθυµούν να αναβαθµίσουν ενεργειακά το σπίτι τους. Ήδη, µέσω της τράπεζας, πάνω από 10.000 πελάτες έχουν υπαχθεί στο πρόγραµµα και έχουν προχωρήσει σε οικιακές παρεµβάσεις, επιτυγχάνοντας 40% κατά µέσο όρο εξοικονόµηση ενέργειας, αλλά και οικονοµικού οφέλους στον οικογενειακό προϋπολογισµό.

H Χριστίνα Θεοφιλίδη, γενική διευθύντρια Eurobank, µέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, υπογραµµίζει στο Fortune: «Η τράπεζά µας, µε τη σηµαντική εµπειρία και τεχνογνωσία της στην κατηγορία των ‘‘πράσινων’’ δανείων, θα συνεχίσει να καινοτοµεί και να προτείνει χρηµατοδοτικές λύσεις για την ποιοτική αναβάθµιση των κατοικιών, που στοχεύουν στην εξοικονόµηση ενέργειας και στην προστασία του περιβάλλοντος. Τις λύσεις αυτές θα τις προσφέρει µέσω των καταστηµάτων της Eurobank, αλλά και των καταστηµάτων του νέου Ταχυδροµικού Ταµιευτηρίου».

Ο κρίσιµος ρόλος του τραπεζικού συστήµατος
Με την πρόσφατη ψήφιση του νέου θεσµικού πλαισίου, φαίνεται να σταθεροποιείται πλέον η αγορά των ΑΠΕ, ενώ ήδη σχεδιάζεται η υλοποίηση επενδύσεων µεγάλης κλίµακας (Εύβοια, Κρήτη, Θράκη κ.α.) και ο εν λόγω τοµέας µπορεί να αποτελέσει µοχλό ανάπτυξης, µε σηµαντικές για τη χώρα οικονοµικές και τεχνολογικές ωφέλειες (δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, ανάπτυξη έρευνας και τεχνολογίας κ.ά.). Με τη σταδιακή σταθεροποίηση της ελληνικής οικονοµίας, το τραπεζικό σύστηµα θα κληθεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στις εξελίξεις του κλάδου των ΑΠΕ και να υποδεχθεί νέες επενδυτικές προτάσεις, τις οποίες θα αξιολογήσει µε βάση τραπεζικά κριτήρια και την πείρα που διαθέτει πλέον από τα έργα που ήδη έχουν υλοποιηθεί στη χώρα µας.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Fortune Ιουλίου που κυκλοφορεί στα περίπτερα